“Hopelijk komt hiermee een einde aan alle pogingen tot gelobby en juridische sabotagepogingen uit de goksector en sectoren die aan het gokgeld verslaafd zijn”, zegt minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD). Vanaf 1 juli treedt zijn verbod op gokreclame toch in werking. Alle juridische pogingen van de goksector en de professionele sportclubs ten spijt.

Het was hen nochtans menens. Sportclubs, hun belangenverenigingen en gokbedrijven spanden procedures aan bij elf verschillende rechtbanken van eerste aanleg om hun slaagkansen zo groot mogelijk te maken. Niet verwonderlijk: in het voetbal alleen werden zestien van de achttien eersteklassers van vorig seizoen door gokbedrijven gesponsord. Bij ploegen als landskampioen Antwerp en Club Brugge prijkt een gokbedrijf zelfs als hoofdsponsor op de truitjes. Alleen al in de Pro League waren gokbedrijven goed voor 15 procent van de omzet, of zo’n 17 miljoen euro.

Algemeen belang

Maar ze krijgen voorlopig nul op het rekest. Het hof in Brussel vond een kort geding niet nodig, omdat Van Quickenborne een overgangsregeling voor de sportsector had opgenomen in zijn Koninklijk Besluit. In Doornik behandelde de rechter de zaak wel ten gronde. Hij oordeelde dat het om een “legitiem doel van algemeen belang” ging en dat de maatregelen “proportioneel en doeltreffend” zijn. Beroep is nog mogelijk, maar intussen kan het KB in werking treden.

Want los van de economische belangen van de sportsector, zit er ook een stevige schaduwkant aan de gokindustrie: de kans op verslaving. In 2018, de laatste keer dat de bevolking in de gezondheidsenquête ruim bevraagd werd, zouden zo’n 100.000 mensen risicovol gokgedrag vertonen. In coronatijden stonden alle alarmsignalen op rood door de lockdowns. Met alle miserie van dien: schulden, familiale problemen tot zelfs depressies en zelfmoord.

Verslavingsexperte Katleen Peleman van VAD noemt het gedeeltelijk verbod dan ook een belangrijke stap. “Reclame zorgt ervoor dat gokken wordt voorgesteld als iets doodnormaals, iets van en voor iedereen”, zegt ze. “De blootstelling aan gokreclame waar we de afgelopen jaren allemaal mee werden geconfronteerd, was buitensporig.”

Uitzondering

Het argument van de goksector zelf, dat de reclame mensen naar de legale circuits leidt terwijl ze anders bij illegale sites en gokkantoren terechtkomen, snijdt volgens haar geen hout. “Daar is geen enkel bewijs voor. Een beperking van de reclame werkt. Dat hebben ingrepen voor alcohol en tabak al bewezen.”

Vanaf 1 juli is het dus gedaan met reclame op televisie en radio, met advertenties op websites en in de kranten, en met reclameborden op straat. Enkel op gevels van casino’s of op de eigen goksite kan het nog. De sportsector krijgt een overgangsregeling tot 1 januari 2025, zodat de lopende contracten gerespecteerd kunnen worden. Nadien volgt een uitdoofscenario tot 1 januari 2028. (lees verder onder de kaderstukjes)

Enkel amateursportclubs zullen daarna nog bescheiden shirtsponsoring van de goksector kunnen krijgen. Al was het maar omdat MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez – een fervent tegenstander van het verbod – ook de voorzitter is van Francs Borains. Jammer genoeg voor hen zijn ze net gepromoveerd naar de professionele reeksen.

LEES OOK. Expert maakt brandhout van bewering sportbonzen over gokreclame: “Het is een gênante aanklacht”

Sportfans lusten goksponsoring niet

Onderzoek van de UGent toont aan dat de gemiddelde voetbalsupporter niet moet weten van goksponsoring. Het levert een slechtere perceptie op voor het gokbedrijf én de eigen sportclub.

Als voetbalsupporters moeten kiezen tussen een bank als hoofdsponsor of een gokbedrijf, dan is de keuze snel gemaakt. Uit onderzoek van UGent-professoren Bram Constandt en Liselot Hudders en doctor Steffi De Jans blijkt dat de voorkeur naar de bank gaat. Enkel problematische gokkers zien minder graten in gokreclame.

Ze lanceerden twee gelijkaardige studies. Eentje die ging over billboards in het stadion en eentje over shirtsponsors. De respondenten moesten een nieuwsartikel over twee fictieve sponsoren, het gokbedrijf BetGold of de bank GoldBank.

Op een score van 5, waarbij 5 heel gepast is en 0 totaal ongepast, scoorde de bank 3,16 en 3,53 op 5, het gokbedrijf 2,2 en 2,51 op 5. De conclusie is duidelijk.

“Deelnemers hadden bovendien minder intentie om naar een voetbalmatch te kijken na blootstelling aan de gokreclame”, schrijven de onderzoekers. “Zeker mensen die niet of niet vaak gokken zijn kritisch. Ze vinden een gokbedrijf geen passende sponsor voor een voetbalploeg, vinden de sponsor bovendien onoprecht overkomen en de hele sponsordeal moreel ongepast”, zegt Steffi Jans.

“Nochtans zou je verwachten dat sportsponsoring gokken zou normaliseren”, zegt professor Constandt. “Maar enkel bij mensen die risico lopen voor problematisch gedrag.” Met als potentieel risico dat ze nog kwetsbaarder zouden worden voor gokreclame.