Inflatie daalt opnieuw naar 4,2 %. Zullen onze lonen nu ook dalen?

Met het inflatiecijfer vergelijken we hoe duur het leven is ten opzichte van een jaar geleden. In juni daalde het cijfer naar 4,2 procent. “De korf van goederen en diensten die een gemiddeld gezin in ons land verbruiken, is in juni 2023 4,2 procent duurder dan in juni 2022. Wat een jaar geleden 100 euro kostte, kost nu een goede 104 euro”, tweette Stijn Baert zonet. De econoom keurde zojuist met de laatste Indexcommissie tot september het nieuwe inflatiecijfer goed.

De inflatie beweegt al enkele maanden in neerwaartse richting. Zo lagen de gemiddelde prijzen in april nog 5,6 procent hoger dan een jaar geleden en in mei was dat 5,2 procent. “Met die globale 4,2 procent inflatie van juni zitten we ver onder de piek van de ‘inflatiegolf’ van de afgelopen twee jaar. In oktober 2022 zaten we nog op 12,3 procent. Maar de inflatie is nog niet waar die moet zijn. Idealiter daalt ze verder naar 2 procent”, duidt Baert.

De econoom tempert meteen het enthousiasme. Veel goedkoper wordt het leven niet. “Deze maand was slechts 0,1 procent goedkoper dan vorige maand. Dat het inflatiecijfer sterk daalt, van 5,2 naar 4,2 procent, komt omdat juni 2022, waar we nu mee vergelijken, een stuk duurder was dan mei 2022, waar we vorige maand mee vergeleken.

Een verdere nuance op deze daling in het inflatiecijfer is wat in juni gebeurde met de globale voedingsprijzen. In mei zagen we daar voor het eerst een daling, na zeven maanden van stijgen. In juni stegen ze weer, met 0,4 procent, tot een niveau boven het record van april. Ondertussen is voeding 14,4 procent duurder dan een jaar geleden. Vorige maand was dat nog 15,5 procent. Maar die daling heeft dus meer te maken met het feit dat we nu vergelijken met het veel duurdere juni 2022 in plaats van met het goedkopere mei 2022.”

Voeding blijft dus stukken van mensen kosten. Zo betaal je in de categorie melk, kaas en eieren gemiddeld liefst 20,4 procent meer voor je producten dan een jaar geleden, met eieren (25,2 procent) als absolute uitschieter. Voor pizza en quiche gaat het zelfs om 30,8 procent. Dat heeft te maken met de algemene stijging in de categorie van brood en granen (15,2 procent). Daar is ook de verdere stijging van rijst (17,7 procent) een getuige van. Rijst is overigens ook de sterkste stijger in vergelijking met vorige maand. In juni betaalde je 13,1 procent meer voor rijst dan in mei.

Ook voor fruit (15,7 procent) en groenten (19,8) moet je deze maand aardig wat dieper in de buidel tasten in vergelijking met juni vorig jaar. “Maar groenten zijn wel opmerkelijk goedkoper dan een maand geleden: 2,7 procent. Dat geldt ook voor planten en bloemen (4,5 procent) en bier (4,6 procent)”, zegt Baert.

De uitschieter in de categorie vlees is dan weer gevogelte, met een stijging van 15,5 procent in verhouding tot juni 2022. Bij diepgevroren vis gaat het om een stijging van 24,4 procent. “Zowel de 4,2 procent hogere prijzen over een jaar als de 0,1 procent lagere prijzen over een maand zijn gemiddelden. De hoopvolle knik in de voedingsprijzen van vorige maand wordt deze maand niet bevestigd. De vraag is nu: is dit de doodsreutel van de voedingsprijscrisis of ontsporen deze prijzen straks verder?”, vraagt Baert zich af.

“Uit het algemene inflatiecijfer spreekt op zich wel goed nieuws, maar dan mogelijk niet voor de lonen”, klinkt het nog ietwat zorgwekkend. “Onze lonen hangen vast aan de afgevlakte gezondheidsindex. Die zorgde er in mei voor dat de lonen in de bankensector al met 0,1 procent daalden. Deze index blijkt nu quasi ongewijzigd tegenover mei.

Belangrijker is dat de gezondheidsindex voor juni 0,2 procent onder die van maart ligt. Dat wil zeggen: een lichte daling over een kwartaal. Ofwel: sectoren die in juli op kwartaalbasis hun lonen aanpassen, zouden die nu kunnen laten zakken. Maar de sectoren die op basis van de gezondheidsindex de lonen (heel licht) zouden kunnen laten zakken, zullen dat veelal niet doen. Van houtnijverheid en bouw bijvoorbeeld, weten we al dat ze dit niet zullen toepassen. Bovendien is een loondaling van pakweg 0,2 procent erg beperkt, bijvoorbeeld van 2.000 naar 1996 euro. Tegelijk geeft elke daling, hoe klein ook, een gevaar voor de sociale vrede. Mensen zijn verliesavers: kleine afnames doen ons meer dan kleine toenames.”

En komen de volgende maanden de lonen in andere sectoren onder druk, met ook grotere afnames? “Het Planbureau ziet het zo’n vaart niet lopen”, is Baert hoopvol. “Ze voorspellen eerder weer een toename van de gezondheidsindex deze zomer. Ik kijk alvast uit naar de evolutie van twee cijfers tegen september. Ten eerste: wat doet de afgevlakte gezondheidsindex verder? Komen andere sectoren in verleiding om lonen te verlagen? En ten tweede, meer nog: stabiliseren de voedingsprijzen deze zomer eindelijk?”

Lees ook

Wanneer worden onze lonen opnieuw geïndexeerd? En zijn negatieve loonindexeringen ook een mogelijkheid?

Veel producten nu 30 % duurder dan een jaar geleden: in welke supermarkt doe je vandaag het goedkoopst je boodschappen? (+)

Hoe haal je het meest uit promo’s in de supermarkt? “Voor deze producten hoef je nooit de volle prijs te betalen” (+)