Amerikaans Hooggerechtshof maakt einde aan positieve discriminatie op universiteiten: "Decennia van vooruitgang teruggedraaid"
Het Amerikaanse Hooggerechtshof oordeelt dat de huidskleur of etnische achtergrond van een student geen rol meer mag spelen in de toelating van kandidaat-studenten. Die positieve discriminatie werd toegepast om de diversiteit op de campus te verhogen, maar dat mag nu niet meer. Volgens de conservatieve rechters van het Hof, die in de meerderheid zijn, is het in strijd met de grondwet.
Vandaag maakte het Amerikaans Hooggerechtshof een einde aan "positieve discriminatie" in de toelatingsprocedure van studenten. Eén van de elementen die mee kon en mocht bepalen of een student toegelaten werd, was de huidskleur of etnische achtergrond.
Dat gebruik kent zijn oorsprong in de jaren 60, toen president Lyndon B. Johnson instellingen die federale overheidsfinanciering ontvangen wettelijk verplichtte om positieve discriminatie toe te passen. Op die manier wilde hij de diversiteit verhogen. Vaak uitte dat zich in raciale quota, waar het Hooggerechtshof zich al sinds 1978 tegen uitsprak.
Het Hof draait decennia van immense vooruitgang terug
Maar om de diversiteit op de campus te verhogen, mochten universiteiten nog wel gebruik maken van huidskleur of etnische achtergrond als factor in de selectie van studenten. Dat deden ook de Universiteit van Harvard en de Universiteit van North Carolina. Het studentencollectief "Students for Fair Admissions" kloeg dat gebruik onlangs aan. De groep vond het net in strijd met het grondwettelijk principe van gelijke rechten voor alle Amerikanen.
Zes tegen drie
Het Hooggerechtshof geeft hen nu gelijk. Tot nu toe beschouwde het hof de manier om diversiteit te verhogen op de campussen nog als "legitiem", zelfs als het in de letter van de wet het principe van gelijkheid schendt. Nu oordelen de zes conservatieve rechters van het Hof, die tegenover de drie progressieve rechters in de meerderheid zijn, dat er een eindpunt aan de positieve discriminatie moet komen.
BEKIJK - "Dit is een overwinning voor de mensen die vinden dat de maatschappij al "woke" genoeg is", zegt Amerikacorrespondent Björn Soenens:
"Veel universiteiten hebben zich ten onrechte op het standpunt gesteld dat de basis van iemands identiteit niet zijn test is, de vaardigheden die hij heeft verworven of de lessen die hij heeft geleerd, maar de kleur van zijn huid", schreef magistraat John Roberts namens de meerderheid.
De drie progressieve rechters gaven nochtans een tegenovergesteld advies, en vinden de beslissing dan ook problematisch. Volgens rechter Sonia Sotomayor "draait het Hof decennia van immense vooruitgang terug". Ze zegt dat het oordeel spreekt van onverschilligheid voor huidskleur in een gesegregeerde samenleving "waar ras er altijd toe heeft gedaan en zal blijven doen".
Wat betekent dit concreet?
Niet alleen de universiteiten van Harvard en North Carolina moeten hun procedure voor aanmeldingen aanpassen, maar ook andere universiteiten, en dat met de selectie voor het najaarssemester in zicht. Ook een veelgebruikte app voor de aanmelding van kandidaat-studenten ("Common") zou nu al bezig met aanpassingen aan de app, waar een "racial checkbox" in zit: het vinkje voor dit criterium.
Biden: "Hartgrondig oneens"
De Amerikaanse president Joe Biden is het "hartgrondig oneens" met de beslissing van het Hooggerechtshof om positieve discriminatie op universiteiten te beëindigen. Hij riep de instellingen op om hun inzet voor diversiteit niet op te geven.
"Ik ben het sterk oneens met de beslissing van het Hooggerechtshof, die tientallen jaren jurisprudentie terugdraait", aldus de 80-jarige president tijdens een televisietoespraak. "Universiteiten moeten niet afzien van hun toewijding om ervoor te zorgen dat studenten diverse ervaringen opdoen, die een afspiegeling zijn van heel Amerika."
BEKIJK - "De uitspraak van het Hof is voor veel mensen, ook voor mij, een heel grote ontgoocheling":
Trump: "Grote dag voor Amerika"
Voormalig president en presidentskandidaat voor 2024 Donald Trump spreekt op Truth Social dan weer van "een grote dag voor Amerika". "Dit is de beslissing waar iedereen op heeft gewacht en gehoopt en het resultaat is ongelofelijk. We zijn terug bij een systeem dat volledig gebaseerd is op verdienste en zo hoort het ook", klinkt het.
Ook de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Kevin McCarthy, spreekt van een positieve beslissing die "de gelijkheid tussen studenten zou herstellen".