Half miljoen gezinnen verliest sociaal energietarief en 16.000 andere bushaltes: dit verandert op 1 juli

Mannen die seks hebben met mannen kunnen voortaan bloed geven na een wachttijd van vier maanden. Het gaat om een versoepeling: tot nu moet er na die seksuele activiteit nog twaalf maanden gewacht worden.

Tot enkele jaren geleden mochten mannen die seks hebben met mannen geen bloed geven. Dat moest het risico verkleinen dat patiënten besmet zouden raken met bloedoverdraagbare infectieziekten, zoals hiv. In 2017 kwam er een versoepeling, waarbij die mannen wel bloed mogen geven als ze twaalf maanden lang geen seksuele betrekkingen met een man hebben gehad. Die wachttijd wordt nu ingekort tot vier maanden.

Rode Kruis Vlaanderen benadrukt dat die wachttijd niets te maken heeft met de geaardheid van de betrokkenen, maar wel met risicogedrag, en dat het recht van elke patiënt op het veiligst mogelijke bloed primeert boven het recht om bloed te geven.

Gokreclame op tv, radio, websites en affiches, in tijdschriften of kranten mag niet meer. Het verbod erop is deel van het gevecht tegen het aantal gokverslaafden in België, later zal ook sponsoring van sportclubs door gokbedrijven aan banden gelegd worden. Sectoren die zullen lijden onder het verbod, trokken ermee naar de rechter.

Concreet komt er een verbod op reclamespots op televisie, radio en in bioscoopzalen; advertenties en video-advertising op websites; digitale kanalen en sociale mediaplatformen; advertenties in tijdschriften of kranten; reclameaffiches op openbare plaatsen; gepersonaliseerde reclame via mail, post, berichtendiensten, sms of sociale media en alle reclamedrukwerk. Er komen ook strikte ethische en vormelijke regels waaraan de resterende vormen van gokreclame moeten voldoen. 

Vanuit de gok- en sportsector klinkt er kritiek op het verbod. Een vereende sportsector trok samen naar de rechtbank. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne gaf al aan "vertrouwen te hebben" dat het KB de juridische procedures zou doorstaan.

De bedragen van de Inkomensgarantie voor ouderen (IGO), voor 65-plussers die niet over voldoende middelen beschikken, stijgen met 2 procent. De Inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) en de Integratietegemoetkoming voor mensen met een handicap stijgen beide met zowat 2 procent.

Het minimumpensioen stijgt eveneens met 2 procent, meldt het kabinet van minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS). Dat komt overeen met een stijging met 32,74 euro bruto per maand voor een alleenstaande en met 40,91 euro voor een huishouden. De invaliditeitspensioenen voor mijnwerkers stijgen met 2,5 procent. 

Volledig werklozen zien hun minimale uitkering stijgen met 1,3 procent of 21,45 euro bruto per maand voor gezinshoofden en 17,38 euro voor alleenstaanden, blijkt uit berekeningen van de christelijke vakbond. De minimumuitkeringen voor tijdelijke werkloosheid stijgen met 3,5 procent.

De Vlaamse openbaarvervoermaatschappij De Lijn start de eerste grote fase van de uitrol van de basisbereikbaarheid - ook Hoppin genoemd. Daarbij kunnen haltes afgeschaft of verplaatst worden, frequenties veranderen of nieuwe lijnnummers verschijnen. Brugge krijgt een volledig nieuw stadsnet.

De basisbereikbaarheid is een nieuw systeem van openbaar vervoer, dat werkt met lagen. De ruggengraat is het treinnet. Dat wordt gevolgd door het kernnet: bussen en trams die grote woonkernen en handelscentra, ziekenhuizen ... met elkaar verbinden. Bussen tussen kleinere steden en gemeenten vormen het aanvullend net, en ten slotte is er het vervoer op maat (buurtbus, collectieve taxi's, deelsystemen ...) voor bepaalde weinig bevolkte plaatsen of bepaalde momenten van de dag.

Op 1 juli is er een eerste moment waarop de veranderingen zichtbaar worden voor de gebruikers. "Aan zowat 16.000 bushaltes moeten er aanpassingen gebeuren", zo zei de directeur-generaal van De Lijn, Ann Schoubs, onlangs nog. Sommige haltes verdwijnen, aan andere moeten er nieuwe lijnnummers komen of nieuwe doortochttabellen. Ook twaalf haltes van de kusttram krijgen een nieuwe naam. 

Alle informatie vind je op de website van De Lijn.

Er zijn opnieuw bijkomende, fiscaal vriendelijke overuren mogelijk: de zogenoemde relance-overuren. Ze komen bovenop andere mogelijke overuren. Vakbonden en werkgevers bereikten daar eerder een akkoord over. Concreet gaat het om bijkomende overuren die kunnen worden gepresteerd bovenop gewone vrijwillige overuren: 120 per kalenderjaar tot eind juni 2025.

Het moet wel om vrijwillige uren gaan. De gepresteerde uren zijn fiscaal interessant voor de werknemers. Ze zijn vrijgesteld van socialezekerheidsbijdragen en niet onderworpen aan de personenbelasting. Met andere woorden: bruto is netto. Ook voor de werkgever is de regeling interessant.

Het uitgebreid sociaal tarief voor energie loopt af. Gevolg: minstens een half miljoen gezinnen komt weer terecht op de gewone commerciële markt voor gas en elektriciteit.

Het uitgebreid sociaal tarief werd in 2021 ingevoerd. Een sociaal tarief voor elektriciteit en gas is goedkoper dan de normale tarieven en bedoeld voor gezinnen in een moeilijke of kwetsbare situatie, bijvoorbeeld mensen met een leefloon of wie een tegemoetkoming voor een handicap ontvangt. De uitbreiding gold voor wie een verhoogde tegemoetkoming krijgt. Concreet gaat het om mensen met een laag inkomen.

Vanaf 1 juli verdwijnt dus dat uitgebreid sociaal tarief. Een grote groep mensen stapt opnieuw over naar commerciële energietarieven. Volgens de federale energieregulator CREG gaat het om ruim 300.000 klanten voor gas en ruim 500.000 klanten voor elektriciteit, of alles samen meer dan een half miljoen gezinnen.