LEES TERUG. Relschoppers plunderen wapens in Marseille - Nationale selectie roept op tot einde geweld - 100 preventieve aanhoudingen in Brussel

Even na één uur 's nachts meldde het voorlopige rapport 341 arrestaties in Frankrijk. Dat vernam 'BFMTV' van het kabinet van minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin.

Burgemeester Benoît Payan van Marseille heeft gevraagd om versterking van de ordediensten in zijn stad. "In Marseille zijn de taferelen van plunderingen en geweld onacceptabel. Ik veroordeel dit vandalisme met totale vastberadenheid en roep de staat op om onmiddellijk extra ordetroepen te sturen”, schreef Payan vrijdagavond iets over half twaalf op Twitter. Daar meldde de politie  dat er al zeker 63 personen waren opgepakt en de situatie lijkt verder te blijven escaleren.

Ook onder andere Grenoble, Saint-Etienne en Lyon zijn vrijdagavond het toneel van plunderingen en van rellen tussen gemaskerde manifestanten en de ordediensten. Zo werd in Lyon onder andere een politiekantoor leeggeroofd en hebben groepjes jongeren in de voetgangerszone verschillende handelszaken geplunderd en vuilnisbakken in brand gestoken. In Grenoble werden eveneens talloze winkels - vooral kleren- en telefoniewinkels - leeggehaald en in een buitenwijk van de stad gingen auto's in vlammen op.

In het centrum van Saint-Etienne vernielden honderden jongeren winkeletalages, waarna ook hier winkels werden geplunderd, stelde een correspondent van het Franse persagentschap AFP vast.

In Straatsburg begonnen de incidenten vrijdagnamiddag al op klaarlichte dag en werd een Apple Store vernield.

In Brussel zijn vrijdagnamiddag en -avond in totaal al zo'n 101 personen preventief aangehouden nadat in sommige wijken opnieuw mensen waren samengekomen om te protesteren tegen de dood van een tiener in het Franse Nanterre. Er hebben zich voorlopig geen noemenswaardige incidenten voorgedaan.

In de politiezone Brussel Hoofdstad/Elsene ging het om 94 administratieve aanhoudingen, van wie 80 minderjarigen en 14 meerderjarigen. De politie van de zone Brussel-Noord verrichtte 7 administratieve aanhoudingen. Dat was de balans die even na middernacht werd vrijgegeven.

Donderdagavond kwam het op verschillende plekken in Brussel wel nog tot incidenten met jongeren die de confrontatie met de politie opzochten, naar aanleiding van het overlijden van de 17-jarige Nahel in Frankrijk. De ordediensten verkeerden vrijdag dus in hoge staat van paraatheid, maar er deden zich geen grote incidenten voor.

KIJK. Veel agenten waren preventief aanwezig

De spelers van de Franse nationale voetbalploeg, met boegbeeld Kylian Mbappé voorop, roepen op om een einde te maken aan de onlusten die verschillende Franse steden nu al enkele nachten teisteren: "De tijd van geweld moet voorbij zijn en plaatsmaken voor een tijd van rouw, dialoog en wederopbouw", klinkt het in een tekstboodschap die de sterspeler van Paris Saint-Germain vrijdagavond online plaatste.

"Net als alle Fransen waren we geschokt door de brute dood van de jonge Nahel. Allereerst gaan onze gedachten uit naar hem en zijn familie, die wij oprecht willen condoleren", steken Mbappé en co. van wal. "Uiteraard kunnen we niet ongevoelig blijven voor de omstandigheden waarin deze onaanvaardbare dood plaatsvond."

"Sinds deze tragische gebeurtenis zijn we getuige van de uiting van volkswoede waarvan we de achtergrond begrijpen, maar waarvan we de vorm niet kunnen accepteren. Velen van ons, afkomstig uit de 'quartiers populaires', delen deze gevoelens van pijn en verdriet. Maar geweld lost niets op, en nog minder wanneer het zich onvermijdelijk en onophoudelijk keert tegen zij die het uiten, hun families, geliefden en buren."

'Les Bleus' willen daarom dat er meteen een einde komt aan de gewelduitspattingen. "In deze context van extreme spanning kunnen we niet zwijgen en vanuit onze burgerzin doen we een oproep tot kalmte, bewustwording en verantwoordelijkheid. Het 'samenleven' waaraan we gehecht zijn is in gevaar en het is de verantwoordelijkheid van ons allemaal om het te behouden."

"Er zijn andere vreedzame en constructieve manieren om jezelf uit te drukken. Daarop moeten we onze energie en onze gedachten concentreren", besluiten de Franse voetballers.

In Luik heeft de politie al dertig administratieve arrestaties uitgevoerd op de Place de la République française, na een oproep tot protest op sociale media in aansleep van de dood van de 17-jarige Nahel in Frankrijk. De Luikse politie voerde aan het begin van de avond identiteitscontroles uit op het plein in het centrum van de stad. Voorlopig zijn er geen ernstige incidenten gemeld.

In Marseille heeft de politie al 80 arrestaties uitgevoerd, dat meldt BFMTV op basis van een politiebron. De sfeer in de stad blijft erg gespannen. Relschoppers gooien projectielen richting politievoertuigen en steken scooters in brand. 

In de stad is - naast een wapenwinkel - nu ook een ALDI geplunderd door herriemakers die eerst de winkel waren binnengereden met een busje. Ook in de stad Lyon zijn er massale plunderingen aan de gang, vooral van luxewinkels. 

In Boulogne-Billancourt, een buitenwijk in het zuidwesten van Parijs, is een avondklok voor minderjarigen afgekondigd. “Vanaf 30 juni om 22.00 uur en tot 4 juli om 6.00 uur mag geen enkele minderjarige zich zonder begeleiding van één van zijn ouders of een wettelijke vertegenwoordiger verplaatsen op het gemeentelijk grondgebied”, luidt het decreet. 

Sinds de dood van de 17-jarige jongen, die bij een verkeerslicht werd doodgeschoten door een agent, vinden gewelddadige rellen plaats waarbij duizenden auto's in brand zijn gestoken en honderden arrestaties zijn verricht. Het is volgens Alliance Police Nationale en UNSA Police, die de helft van het politiepersoneel vertegenwoordigen, "niet langer genoeg om op te roepen tot kalmte, die moet worden opgelegd".

De bonden stellen dat het moment is voor "een strijd tegen het ongedierte" en dat alle middelen ingezet moeten worden om de rechtsstaat te herstellen. "Vandaag staan politieagenten aan het front omdat we in oorlog zijn", staat in hun verklaring. "Morgen zullen we in verzet zitten."

De politie in Frankrijk ligt sinds het schietincident van dinsdag onder een vergrootglas. Er is onder meer kritiek op een wet uit 2017 die agenten toestaat in het verkeer hun vuurwapens te trekken als hun of andere levens in gevaar zijn. Volgens critici is het aantal fatale schietincidenten door deze wet toegenomen. Vorig jaar werden dertien mensen in dergelijke situaties gedood, dit jaar twee. Ook wordt de politie beschuldigd van racisme. De omgekomen jongen had een Algerijnse afkomst.

Na een woelige nacht is het opnieuw onrustig in Brussel. De politie is massaal aanwezig in de Anneessenswijk, vlak bij het Brusselse Zuidstation. In de loop van de dag werden reeds 50 jongeren aangehouden.

De Franse regering verwerpt de beschuldiging van de Verenigde Naties over racisme bij de politie. "Elke beschuldiging van racisme of systemische discriminatie binnen de politiemacht in Frankrijk is totaal ongegrond", aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Een woordvoerder van het VN-mensenrechtenkantoor zei vandaag dat er zorgen zijn omdat de Franse politie een 17-jarige jongen van Noord-Afrikaanse afkomst doodschoot. "Dit is een moment voor het land om de diepgewortelde problemen van racisme en discriminatie bij de wetshandhaving serieus aan te pakken", aldus de woordvoerder.

De Franse president Emmanuel Macron wees in een toespraak met een beschuldigende vinger naar de sociale media. Op hun platformen zouden relschoppers zich organiseren, en ze zorgen er volgens de Franse president voor dat sommige jongeren bepaald gewelddadig gedrag "imiteren" en zo het contact met de realiteit verliezen. 

Macron riep de verschillende sociale mediaplatformen op om te helpen bij het beteugelen van het geweld tijdens de rellen in Frankrijk. In een reactie aan persagentschap Reuters verklaart Snapchat dat het een zerotolerancebeleid heeft als het gaat om inhoud die geweld of haat promoot. "We blijven de situatie monitoren", aldus de woordvoerder.

De Franse regering gaat pantservoertuigen van de gendarmerie inzetten om het geweld aan te pakken dat de afgelopen drie nachten veel steden in Frankrijk heeft geteisterd. Dat kondigde de Franse premier Elisabeth Borne aan.

De entourage van de premier liet aan AFP weten dat ook "extra mobiele troepen" ingezet worden en dat grootschalige evenementen afgelast worden. Zo zijn onder meer de concerten van de Franse zangeres Mylène Farmer in de Stade de France geannuleerd.

De beslissingen maken deel uit van een reeks maatregelen die zijn overeengekomen op de interministeriële crisiscel die bijeenkwam.

De Franse minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin heeft dan weer aan de prefecten gevraagd om het bus- en tramverkeer in het hele land stil te leggen vanaf 21 uur. Hij vraagt ook om "systematisch een verbod uit te vaardigen op de verkoop en het vervoer" van vuurwerkmortieren, benzineblikken, zuren en ontvlambare en chemische producten.

De prefecturen van verschillende grote steden zoals Marseille, Lyon, Bordeaux, Montpellier en Toulouse hebben elke manifestatie verboden. De beslissing komt er op een moment dat er op de sociale media oproepen circuleren om vrijdag om 20 uur te demonstreren in achttien grote steden "tegen racisme, misdaad en politiegeweld".

In Frankrijk krijgen hoteluitbaters te maken met massaal veel annulaties. Dat zegt de belangrijkste horecafederatie van Frankrijk Umih. Vooral de hotels die in de buurten liggen waar het tot rellen komt na de dood van de 17-jarige Nahel, worden hard getroffen.

In Parijs en verschillende andere Franse steden is het al enkele dagen bijzonder onrustig door protesten na het overlijden van de tiener. Relschoppers vernielen winkels, plunderen en stichten brandjes. Umih krijgt alarmerende berichten binnen over aanvallen, plunderingen en vernielingen van restaurants en  terrassen, zegt Umih-voorzitter Thierry Marx.

"Onze etablissementen zijn bij uitstek plaatsen waar mensen welkom zijn. Soms zijn ze toevluchtsoorden en noodcentra in crisissituaties. Ze mogen niet de dupe worden van de woede", stelt Marx.

De federatie roept de overheid op om "alles te doen wat in haar macht ligt om ervoor te zorgen dat we onze activiteiten sereen en in alle veiligheid kunnen uitvoeren".

Nahel, de tiener die in een auto doodgeschoten werd door een agent, zal morgen begraven worden. Dat maakt de stad Nanterre bekend.

Alle evenementen met veel publiek worden in Frankrijk geannuleerd. Eerder raakte al bekend dat de optredens van Mylène Farmer in het Stade de France niet doorgingen.