Het parcours

De Tourkaravaan verzamelt een eerste keer nabij het voetbalstadion van Athletic Bilbao, San Mamés. Dat is naast het Guggenheim Museum waar donderdag de ploegenvoorstelling werd gehouden een andere iconische plaats in Bilbao.

In deze 110de editie is het vanaf kilometer nul plankgas geven. En er worden best wat hoogtemeters gemaakt. We starten met een eerste dag die 3418 hoogtemeters telt.

De eerste rit is een beetje vergelijkbaar met die van de Covid-Tour van 2020 toen la grande boucle in Nice begon. Alleen is het nu nog net iets zwaarder. Het is een typische etappe van de Ronde van het Baskenland (tegenwoordig bekend als de Itzulia Basque Country) zoals er elk jaar dertien in een dozijn zijn: smalle wegen, draaien en keren, een nerveus gedoe, helling op en helling af. In het eerste gedeelte van de openingsrit rijdt het peloton ook een tijdje langs de Golf van Biskaje.

Aan heuveltjes en cols om meteen de bolletjestrui uit te reiken, is er geen gebrek. Vijf tellen er mee voor het bergklassement. Na 13,8 kilometer is er de Laukiz (3de categorie). Dat is een klim van 2,2 km die gemiddeld 6,9 procent steil is. Daarna volgt de San Juan de Gaztelugatxe (3de categorie), of 3,5 kilometer klimmen met een gemiddelde stijgingsgraad van 6,8 procent.

Tussen km 13,8 en 67,8 km zijn er ook vier hellingen (de ene al wat hoger dan de andere) die simpelweg niet meetellen. Ongeveer halfweg de rit (88,2 km) is er de tussenspurt, met vrij snel daarna opnieuw de Nabarniz-Eleizalde die ook naast het bergklassement greep.

Trilogie in de finale

De Col de Morga (4de categorie, 3,9 km lang en gemiddeld 4,1 procent bergop) is de eerste van een trilogie in de laatste veertig kilometer van de rit. Via de Vivero (na 154,9 km, 4200 meter lang en gemiddeld 7,3 procent stijgend) gaat het naar Pike Bidea.

De laatste kilometer ligt in een langgerekte S-bocht. Pas de laatste 150 meter zien de renners echt de finish op de Zumalacárregui etorbidea. Dat na een finale waarin er op 3 km van de finish een rotonde is, nog langs de Rio Nervion een verkeersremmer ligt, de weg even versmalt en daarna nog op een 1200-tal meter van de finish ook een bocht naar links volgt. Spectaculair dat wel. Gelukkig zal zich daar niet het hele peloton van deze Tour en vrac aandienen.

Onze sterren

De pure sprinters zijn eraan voor hun moeite. Zowel zaterdag als zondag. Wie in Bilbao wil winnen, moet over puncherskwaliteiten beschikken. Of de betere punchers lopen weg op de Pike Bidea? Of ze worden alsnog de laatste negen kilometer ingehaald door een heel select groepje dat eventueel sprint voor groen en geel. Tom Pidcock wil voor Ineos-Grenadiers zo snel mogelijk toeslaan. Terwijl Tadej Pogacar ook geen enkele kans onbenut zal laten om zich snel te testen ten opzichte van de tegenstand en te prikken waar kan.

Mathieu van der Poel geven we de voorkeur op Wout van Aert. Niet alleen omdat hij net iets lichter is, maar net iets explosiever is op zo’n langgerekte Muur van Hoei. Skjelmose bewees al eerder dat van dit soort werk te houden. De Deen zit in bloedvorm, zie de Ronde van Zwitserland en het nationale kampioenschap dat hij won.

Dé man die dit soort werk het best beheerst, is Julian Alaphilippe, maar de vraag is of hij hersteld is van zijn ongestelde maag die hem uit het Frans kampioenschap in Cassel deed stappen. De vreemde eend in de bijt is Alex Aranburu die zichzelf zal willen overtreffen op eigen grond. En dan zijn er van Belgische zijde nog Dylan Teuns en debutant Maxim Van Gils die ook van dat soort werk houden. Of Benoît Cosnefroy die ook bij de beste punchers kan worden ingedeeld.

Dit zijn de sleutelmomenten

Het zijn er drie: de tussenspurt, de Pike Bidea en de finish in Bilbao.

In de strijd om het groen ligt de eerste streep al na 88,2 km in Gernika-Lumo. De laatste drie kilometer vóór de eerste tussenspurt van deze Tour zijn geaccidenteerd. Het gaat eerst wat bergop, dan vals plat omhoog tot Forua, dan krijgen we een steviger afdaling en in die uitloop is er de sprint. De winnaar van deze sprint krijgt 20 punten, de tweede 17, de derde vijftien, de vierde dertien en de vijfde elf. Vanaf de zesde (10) loopt het punt per punt af.

De Côte de Pike Bidea is het scharniermoment van de eerste etappe. Dat is een variant van de Muur van Hoei, alleen is deze helling in Sondika bijna dubbel zo lang en is de laatste kilometer dan weer even steil als de finish in de Waalse Pijl.

Vanaf de top van deze helling naar de finish is het nog 9,6 km. Op de top van deze helling van derde categorie waren bonificatieseconden voorzien, maar woensdag skipte de Tourorganisator deze regel voor de eerste etappe. Omdat ASO absoluut wil dat wie de etappe wint ook het geel krijgt. Neem dat je als eerste over de Pike komt en de acht seconden pakt en slechts tweede bent op de streep, dan kan je het geel pakken. Zeker als de dagwinnaar bijvoorbeeld geen bonificatieseconden pakte op die kuitenbijter.

De Pike is werkelijk een muur van twee kilometer die uit twee trappen bestaat. In het begin is het 7 procent steil, dan zwakt het af naar 4,8 procent, maar de laatste kilometer bergop is het eerst 12 procent om uiteindelijk te eindigen met vijfhonderd meter waarbij het 15,6 procent stijgt. In principe kan daar het verschil gemaakt worden.

De moeilijke slotkilometer loopt ook nog zo’n vijf procent bergop. Veel oog voor het Parque Etxebarria zullen de kandidaten op de dagwinst niet hebben.

Dit moet u nog weten

* Voor Bilbao is Le Grand Départ du Tour de France een première, maar dat is het niet voor Spanje. San Sebastian in 1992, de finishstad van de tweede etappe, ging Bilbao voor. De rij buitenlandse starts werd in 1954 geopend met Amsterdam.

* Bilbao is als start- en aankomstplaats een nieuwkomer in de Tour. In de Ronde van Spanje daarentegen werd deze hoofdstad van de provincie Biskaje al 37 keer opgenomen in het parcours van de Vuelta.

* Het peloton zal zich in San Juan de Gatzelugatxe even in Games of Thrones wanen. Op dit rotseiland – waar eveneens punten voor de bolletjestrui te verdienen zijn – werden scènes voor deze televisieserie opgenomen.

* De Vivero, de voorlaatste heuvel van de dag, is bekend van de Vuelta. Het was daar dat zowel Jens Keukeleire als Philippe Gilbert de basis legden van hun dagwinst in de Ronde van Spanje van respectievelijk 2016 en 2019.