LEES TERUG. Oekraïne neemt afscheid van tweelingzusjes (14) na raketaanval - “Russische veiligheidsdienst moet Wagner-baas Prigozjin vermoorden”

In Kramatorsk zijn vandaag de 14-jarige tweelingzusjes Anna en Joelia Aksentsjenko begraven. De twee meisjes kwamen dinsdagavond om het leven bij het Russische bombardement op een pizzarestaurant in de stad in het oosten van Oekraïne. Daarbij vielen twaalf doden, de twee meisjes bevonden zich in de buurt van het restaurant en raakten dodelijk verwond bij de explosie.

Bij hun appartement, niet ver van de plek van waar ze stierven, werd vandaag een herdenkingsceremonie voor de meisjes georganiseerd. Hun moeder was daarbij compleet overmand door emoties en moest door de vader van de meisjes en andere familieleden ondersteund worden. Gedurende een halfuur hield ze haar handen op de hoofdjes van haar dochters.

Olga Aksenchenko, adviseur van de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken, deelde een hartverscheurende foto van de begrafenis.

Polen wil kernwapens uit de Verenigde Staten stationeren op haar eigen grondgebied. Dat heeft de Poolse premier Mateusz Morawiecki gezegd volgens de Russische staatspersbureaus TASS en RIA. Polen wil graag de wapens ontvangen als reactie op de plaatsing van Russische tactische kernwapens in buurland Wit-Rusland.

De Russische mediawaakhond heeft mediaorganisaties die gelinkt worden aan Wagnerbaas Jevgeni Prigozjin geblokkeerd, meldt de Russische krant Kommersant. De voormalige bondgenoot van president Vladimir Poetin leidde vorige week een kortstondige opstand tegen de Russische defensietop.

Wie in Rusland de sites van de organisaties wil bezoeken, krijgt volgens Kommersant een melding dat ze zijn geblokkeerd. Er wordt geen informatie gedeeld over de reden. De blokkades zijn waarschijnlijk te herleiden naar de gebeurtenissen van vorige week.

"Oekraïense troepen rukken aan alle kanten op in hun tegenoffensief tegen Russische soldaten", dat zei de Oekraïense onderminister van Defensie Hanna Maliar tegen plaatselijke media. "Als we het hebben over de hele frontlinie, zowel in het oosten als in het zuiden, hebben we het strategische initiatief gegrepen en gaan we alle kanten op", aldus Maliar tegen de Oekraïense televisie.

Volgens de plaatsvervangende minister verplaatsen de troepen zich "vol vertrouwen" rond de door Russen ingenomen stad Bachmoet. "In het zuiden verplaatsen we ons met wisselend succes, soms zijn er dagen dat het meer dan een kilometer is, soms minder dan een kilometer, soms tot twee kilometer", zei ze.

Oekraïne is begonnen met het versterken van zijn noordelijke grens met Wit-Rusland wegens de mogelijke aanwezigheid van Wagner-troepen in dat land. Dat heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky vrijdag meegedeeld. Wagner-leider Jevgeni Prigozjin kreeg onderdak in Wit-Rusland als onderdeel van een overeenkomst die een einde maakte aan zijn opstand afgelopen weekend.

Volgens onbevestigde mediaberichten zou Wit-Rusland reeds begonnen zijn met de bouw van installaties voor de Wagner-troepen.

Ondertussen doet de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov de opstand van Wagner van afgelopen weekend af als "rotzooi". "Rusland heeft verschillende soorten rotzooi meegemaakt en is er telkens sterker en stabieler uitgekomen", verklaarde Lavrov volgens Russische media.

Lavrov bezwoer het Westen ook nog om zich niet te moeien met Ruslands interne aangelegenheden. "Bedankt voor jullie bezorgdheid, maar jullie hoeven niet ongerust te zijn", klonk het.

Zaterdag trok Prigozjin met zijn troepen richting de Russische hoofdstad Moskou. Op zo'n 200 kilometer maakte hij plots rechtsomkeer, na een deal die werd onderhandeld door de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko.

Op het terrein heeft Oekraïne vrijdag "gedeeltelijke successen" meegedeeld, onder meer in de regio Zaporizja en in Donetsk. Er zou ook opnieuw zwaar gevochten worden rond Bachmoet. Deze berichten konden wel niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Kazachstan heeft voor het eerst sinds de Russische inval in Oekraïne officieel melding gemaakt van pogingen van het Russische leger om Kazachen te rekruteren. "We hebben in onze regio rekruteringspogingen vastgesteld om deel te nemen aan het gewapend conflict in Oekraïne", stelde de procureur van de Kazachse grensregio Qostanay donderdagavond in een mededeling.

Die enorme regio herbergt circa 880.000 inwoners. Meer dan 40 procent van hen is van Russische origine.

Het gaat om de eerste officiële melding van een poging tot rekrutering. De Kazachse autoriteiten hebben de bevolking al herhaaldelijk opgeroepen om niet te gaan vechten in Oekraïne.

Kazachstan is een bondgenoot van Moskou, maar probeert neutraal te blijven bij het conflict.

Oekraïne kan rekenen op een nieuwe schijf financiële hulp van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Na afronding van een eerste screening in het kader van een programma met een totale waarde van 15,6 miljard euro, komt 890 miljoen dollar (ongeveer 818 miljoen euro) vrij. Dat geld zal dienen om de begroting te stutten, meldt de internationale instelling vrijdag.

Eerder dit jaar kwam een akkoord uit de bus rond de 'extended fund facility', die voor Oekraïne 15,6 miljard dollar (14,4 miljard euro) aan leningen inhoudt. Toen die steun eind maart groen licht kreeg, kwam al meteen 2,7 miljard dollar vrij.

De Oekraïense autoriteiten hebben in het kader van het leningenprogramma en bijhorende engagementen volgens het IMF veel vooruitgang geboekt, ondanks uitdagende omstandigheden.

De IMF-leningen zijn onderdeel van een internationaal ondersteuningspakket van 115 miljard dollar, meldt het IMF nog.

De voormalige Amerikaanse president Trump, een fervent bewonderaar van de Russische president Poetin, heeft donderdag lokale tijd gezegd dat die laatste "ietwat verzwakt" is door de afgeslagen opstand. Ook vindt Trump dat het tijd is voor de VS om te proberen een vredesakkoord tussen Rusland en Oekraïne te onderhandelen. "Ik wil dat er geen mensen meer hoeven te sterven in deze belachelijke oorlog", zei Trump telefonisch aan persbureau Reuters.

Trump sluit niet uit dat Kiev een deel van haar grondgebied aan Rusland zou moeten afstaan om de oorlog te doen stoppen - iets dat momenteel onbespreekbaar is voor Oekraïne. 

Indien hij president zou zijn, zou "alles" volgens Trump "onderhandelbaar" zijn, al gaf hij toe dat de Oekraïners "veel krediet hebben verdiend" met hun taaie strijd tegen de Russische bezetter. "Ik denk dat ze het recht hebben om veel van wat ze hebben gewonnen te behouden en ik denk dat Rusland daar ook mee zou instemmen. Je hebt de juiste bemiddelaar of onderhandelaar nodig, en die hebben we nu niet", klonk het bij Trump.

"Ik denk dat het belangrijkste dat de VS op dit moment zouden moeten doen, vrede sluiten is - Rusland en Oekraïne samenbrengen en vrede sluiten. (...) Dit is het moment om het te doen, om de twee partijen bij elkaar te krijgen om vrede af te dwingen."

Volgens Trump is Poetin afgelopen weekend dan ook "beschadigd" door de opstand van de Wagnergroep. "Je zou kunnen zeggen dat hij (Poetin, red.) er nog steeds is, hij is nog steeds sterk, maar hij is zeker, ik zou zeggen enigszins verzwakt, in ieder geval in de hoofden van veel mensen", zei hij. Maar, wanneer Poetin niet meer aan de macht zou zijn, "weet je niet wat het alternatief is. Het kan beter, maar het kan veel slechter", aldus Trump.

Wat betreft de beschuldigingen van oorlogsmisdaden die afgelopen maart door het Internationaal Strafhof tegen Poetin zijn ingediend, zei Trump dat het lot van de Russische president pas moet worden besproken wanneer de oorlog voorbij is "want als je dat onderwerp nu ter sprake brengt, zal je nooit vrede sluiten."

Als president ontwikkelde Trump vriendschappelijke betrekkingen met Poetin, van wie de huidige Amerikaanse president Biden woensdag zei dat hij vanwege het binnenvallen van Oekraïne "een beetje een paria over de hele wereld is geworden".

Wagner-baas Jevgeni Prigozjin is nog niet vertrokken naar Wit-Rusland. Dat stelt het doorgaans goed geïnformeerde Telegram-kanaal 'VChK-OGPU'. Als bewijs stuurde men een foto van Prigozjin, maar op het beeld is de identiteit van de huurlingenleider niet met zekerheid vast te stellen en ook de datum van het beeld kon nog niet worden geverifieerd.

Volgens het kanaal, dat meer dan 700.000 volgers telt en bronnen bij de Russische inlichtingendiensten beweert te hebben, moet de Wagner-baas pas op 1 juli uit Rusland zijn vertrokken. "Hij krijgt die tijd om zijn zaken in orde te brengen en zijn bezittingen te verzamelen."

De beweringen lijken lijnrecht tegenover de claim van de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko te staan. Die stelde enkele dagen geleden dat Prigozjin al was aangekomen in zijn land. Het valt echter niet uit te sluiten dat de leider van het beruchte huurlingenleger momenteel op en neer reist tussen beide landen.

Litouwen heeft de controles aan de grenzen met Rusland en Wit-Rusland aangescherpt. De minister van Binnenlandse Zaken Agne Bilotaite heeft de grensbewaking donderdag opdracht gegeven om documenten en visa van inreizende personen uit beide buurlanden strikter te controleren. In een mededeling van het ministerie staat ook dat het land bereid is de grenzen te sluiten als de bedreiging in de regio verandert.

Een concrete reden voor de beslissing wordt niet genoemd. Na de opstand van Wagner-baas Jevgeni Prigozjin in Rusland en de geplande verhuis van de huurlingen naar Wit-Rusland, is de bezorgdheid in Litouwen toegenomen. Binnen twee weken vindt in de Litouwse hoofdstad Vilnius de volgende NAVO-top plaats.

Net als de Baltische buurlanden en Polen zette Litouwen de inreis voor veel mensen uit Rusland en Wit-Rusland stop, als reactie op de Russische invasie in Oekraïne. Volgens het Litouwse ministerie van Binnenlandse Zaken zijn ongeveer 1.200 Wit-Russische en 1.300 Russische burgers aan de grens - tevens buitengrens van de Europese Unie - afgewezen.

Het Belgische leger stuurt een detachement van zowat 300 militairen naar Roemenië om er de oostflank van de NAVO te versterken, niet ver van de Oekraïense grens. De militairen zullen er deel uitmaken van een gevechtsgroep onder leiding van Frankrijk die gestationeerd is in Cincu, in het centrum van het land, melden militaire bronnen donderdag.

Een eerste groep van ongeveer honderd militairen vertrok maandag al vanop Melsbroek naar Roemenië. Het grootste deel van het Belgische detachement vertrekt echter volgende dinsdag, aldus Defensie in een persbericht.

België levert, afwisselend met Nederland, een aanvulling op de – voornamelijk Franse – eenheden van de gevechtsgroep die in Roemenië wordt ingezet. De missie van een jaar zal worden opgedeeld in drie periodes van vier maanden, om gelijke tred te houden met de rotatie van Franse eenheden.

Na het begin van de oorlog in Oekraïne besloot de NAVO het aantal gevechtsgroepen te verdubbelen van vier naar acht en vier nieuwe op te richten in Bulgarije, Roemenië, Hongarije en Slovakije. Die zijn toegevoegd aan de sinds 2017 bestaande gevechtsgroepen in de Baltische staten (Estland, Letland en Litouwen) en Polen.

Polen wil de oostelijke grens met Wit-Rusland nog meer versterken, nu het erop lijkt dat de Wagner-huurlingengroep zich in dat land vestigt. Polen wil er het aantal militairen verhogen en meer "allerlei soorten hindernissen en versterkingen ter bescherming van onze grens in het geval van een aanval" aanbrengen. Dat heeft vicepremier Jaroslaw Kaczynski gezegd, na een speciale vergadering van een regeringscomité voor veiligheid en defensie.

Volgens de informatie waarover Polen beschikt, zouden tot 8.000 Wagner-strijders in Wit-Rusland onderdak vinden, aldus Kaczynski.

Het EU- en NAVO-land heeft een 418 kilometer lange grens met Wit-Rusland. In de late zomer en herfst van 2021 escaleerde de situatie langs die grens. Duizenden mensen probeerden illegaal de EU binnen te komen. De Europese Unie beschuldigde de Wit-Russische machthebber Aleksandr Loekasjenko ervan op een georganiseerde wijze migranten uit crisisgebieden naar de buitengrens van de EU te hebben gebracht om de druk op het westen te vergroten. Intussen legde Polen aan de grens een 5,5 meter hoog hek aan.

De leider van Wagner, Jevgeni Prigozjin, kreeg onderdak in Wit-Rusland als onderdeel van een overeenkomst - onder bemiddeling van Loekasjenko - die een einde maakte aan zijn opstand.