Direct naar artikelinhoud
NieuwsOorlog in Oekraïne

‘Laten we dit enorme arsenaal gebruiken voor de Oekraïense overwinning’: VS denken aan clustermunitie voor Oekraïne

Clustermunitie zou ook met het Amerikaanse Himars-systeem afgevuurd kunnen worden.Beeld Global Images Ukraine via Getty

De VS overwegen een zeer omstreden wapen, clustermunitie, naar Oekraïne te sturen om de goed ingegraven Russische soldaten hard te treffen. De levering moet het Oekraïense leger helpen om door de Russische linies te breken bij het moeizame tegenoffensief.

Als president Joe Biden zijn fiat geeft aan het plan, zal hij flink onder vuur komen te liggen. Clusterbommen- en granaten, die tientallen kleine bommetjes verspreiden, zijn al decennialang controversieel. Burgers worden gedood of raken zwaargewond, vaak nog jaren na een oorlog, doordat een deel van de bommetjes niet direct ontploft.

Oekraïne dringt al sinds vorig jaar aan op levering van clustermunitie om het vele zware Russische materieel, van tanks tot pantservoertuigen, weg te vagen. Ook grote troepenformaties van de Russen kunnen door clustermunitie zwaar worden getroffen. Washington hield echter de boot af omdat het bevreesd was voor de humanitaire gevolgen en kritiek van de bondgenoten, vooral in Europa. Ook vonden de VS dat de Oekraïners de munitie toen, in die fase van de strijd, niet nodig hadden.

Maar het tegenvallende Oekraïense offensief, zo melden regeringsfunctionarissen tegen Politico en CNN, hebben ervoor gezorgd dat het Witte Huis nu sterk overweegt de clustermunitie toch naar het slagveld te sturen. De Oekraïense gevechtseenheden slagen er al weken niet in om in het oosten en in het zuiden door de goed georganiseerde en hechte verdedigingslinies van de Russen te breken.

Dikke bepantsering

Ook bieden de Russische eenheden fel verzet, onder andere met de gevechtshelikopter Ka-52 ‘Alligator’, die tanks en pantservoertuigen aan flarden schiet. Het Pentagon zette vorige week de deur naar de leverantie van clustermunitie al op een kier. Staatssecretaris van Defensie Laura Cooper zei toen in het Congres dat deskundigen van de krijgsmacht tot de conclusie waren gekomen dat het gebruik op het slagveld “nuttig” en “effectief” zou zijn.

“Vooral tegen ingegraven Russische posities”, aldus Cooper. De bommetjes slaan zich door dikke bepantsering, zoals van tanks. Ook zijn ze zeer dodelijk tegen groepen soldaten of militairen die zich ophouden in loopgraven. De munitie wordt afgevuurd door artilleriestukken, van houwitsers tot meervoudige raketsystemen zoals Himars.

Boven het vijandelijk gebied dat moet worden getroffen, verspreidt een raket of granaat tientallen projectielen. Zo bevat de Amerikaanse M864-granaat, die tot op 30 kilometer kan worden afgeschoten, 72 kleine bommetjes. Vorig jaar leverden de VS al een clusterwapen aan het Oekraïense leger die duizenden metalen fragmenten verspreidde, waaronder metalen balletjes van een paar millimeter doorsnee.

Lees ook

Russische ‘vliegende tank’ bestookt Oekraïense eenheden: ‘Kiev heeft een groot probleem’

De waarheid komt uit de mond van een misdadiger: Prigozjin doorprikte de leugen die Poetin absoluut in stand moet houden

Groot arsenaal

Deze raket, die werd afgeschoten met het Himars-systeem, was vooral bedoeld tegen soldaten en voertuigen die niet bepantserd zijn, zoals trucks. Oekraïne heeft nu echter clustermunitie nodig om de Russische tanks en pantservoertuigen uit te schakelen. De VS, die net als Rusland en Oekraïne de conventie tegen het gebruik van clustermunitie niet hebben ondertekend, beschikken over een groot arsenaal aan clustermunitie.

Volgens Congresleden die bij Biden aandringen om snel tot levering over te gaan, voornamelijk Republikeinen, gaat het om zo’n drie miljoen stuks. Het overgrote deel werd geproduceerd tijdens de Koude Oorlog toen clustermunitie bedoeld was om de enorme Russische overmacht aan tanks, pantserwagens en artilleriestukken uit te schakelen.

“Laten we dit enorme, nog niet ingezette arsenaal gebruiken in dienst van de Oekraïense overwinning en het terugwinnen van de vrede in Europa”, aldus een groep Republikeinse en Democratische Congresleden vorige week in een brief aan Biden.

De Amerikaanse president Joe Biden staat de pers te woord in de tuin van het Witte Huis.Beeld AFP

Irak-invasie

Tijdens de Vietnam-oorlog, maar ook bij de twee Golfoorlogen tegen Irak, gebruikten de VS veel clustermunitie. Zo schoten het Amerikaanse en Britse leger in 2003 tijdens de eerste drie weken van de Irak-invasie zo’n 13.000 stuks clustermunitie af. Hiermee werden in totaal zo’n twee miljoen bommetjes verspreid over de Iraakse eenheden.

Biden moet bij zijn besluit ook rekening houden met de Europese bondgenoten. Belangrijke landen in de strijd tegen de Russische invasie, zoals het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk, hebben net als 120 andere landen de internationale conventie tegen clustermunitie wél ondertekend. Staatssecretaris Cooper erkende dat “zorgen over de geallieerde eenheid” er mede toe hebben geleid dat het Witte Huis de munitie tot nu toe niet wilde leveren.