‘Banken verhogen nauwelijks hun spaarrente’, maar toch komt er geen verplichte minimumrente

Al maandenlang staat de bankensector onder druk om de rente op de spaarboekjes te verhogen. Want terwijl de banken 3,25 procent rente opstrijken voor spaargeld dat ze bij de Europese Centrale Bank parkeren, sijpelt dat niet door naar hun particuliere klanten, die veel minder krijgen in ruil voor hun spaargeld.

Maar dat gebeurde aanvankelijk niet, en daarna slechts mondjesmaat. Staatssecretaris voor Consumentenzaken Alexia Bertrand voerde dan maar de druk op de sector op: een maand geleden gaf ze de banken tot eind juni de tijd om uit eigen beweging hogere rentes te geven op de Belgische spaartegoeden. Anders zou de regering alsnog ingrijpen.

Net voor de deadline, eind vorige week dus, kwam KBC met het melding dat ze de spaarrente zou verhogen, weliswaar onder allerlei voorwaarden: wie er nu spaargeld heeft staan, moet bijvoorbeeld een wachttijd van een jaar uitzitten. Ook Argenta, MeDirect en Bank Van Breda kwamen met een gelijkaardig nieuws.

Veel stelt het allemaal niet voor, vindt Melissa Depraetere, federaal parlementslid voor Vooruit. “De banken verkopen hun ingrepen alsof er veel beweegt maar wie de cijfers bekijkt, ziet meteen dat de reële rentestijging zeer beperkt is.” Volgens berekeningen van de studiedienst van Vooruit bedraagt de feitelijke rentestijging gemiddeld niet meer dan 0,09 procent. Het gaat weliswaar om schattingen gebaseerd op de beschikbare cijfers, benadrukt de partij, maar de teneur is volgens hen wel duidelijk: de banken waren gewaarschuwd, en blijven toch de kat uit de boom kijken.

‘Het mag wat meer zijn’

Vooral de grootbanken blijven achter, hoewel zij 79 procent van alle spaargelden beheren. Zo bleef het de afgelopen maand stil bij ING en BNP Paribas. Depraetere: “De voorwaarden zijn bovendien zo streng dat slechts een fractie van het Belgische spaargeld in aanmerking komt. Het meeste ‘oude geld’ is niet onderhevig aan de stijging.”

Staatssecretaris Bertrand laat via haar woordvoerster weten dat ze niet langer van plan is om in te grijpen op de minimumrente. “Het mag zeker nog wat meer zijn, maar de markt is eindelijk in beweging gekomen. De bal is aan het rollen. We zullen de komende weken consumenten ook informeren over hun opties. Weinig Belgen veranderen van spaarrekening, terwijl ze daarmee zelf de concurrentie tussen banken kunnen aanjagen.”

Zinloos, vindt Depraetere. “We weten dat Belgen te voorzichtig zijn om hun spaargelden te verhuizen, bovendien verliezen ze dan hun getrouwheidspremies.” Het parlementslid betreurt dat Bertrand niet doorzet met haar belofte. “We dachten dat we aan haar een overtuigde bondgenoot hadden, maar blijkbaar is dit voor haar al voldoende en is er weinig animo om via wetgeving in te grijpen.”

Eind mei hadden de socialisten zelf een wetsvoorstel ingediend om de rente op de spaarboekjes vast te klikken aan de rente die de banken zelf krijgen bij de Europese Centrale Bank. Dat voorstel werd evenwel van tafel geveegd in een advies van de Nationale Bank: die ingreep zou de stabiliteit van de banken in gevaar brengen. “We begrijpen dat het dat het moeilijk is om in te grijpen en dat we rekening moeten houden met de realiteit van de kleinere banken. Maar nu komen de grootbanken er wel heel gemakkelijk mee weg, zonder dat we daar iets aan doen. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?”