Queens of the Stone Age op Rock Werchter: na vijf jaar stilte nog steeds die uit de kluiten gewassen, volwassen rockmachine ★★★★★
Met de middelbare leeftijd komen de klappen, ook bij rockgoden. Joshua Homme werd dit jaar 50 en daar gingen vijf stille, zware jaren aan vooraf, dieptepunten galore: zijn breed in de pers uitgesmeerde, bittere vechtscheiding van Brody Dalle (laatste stand: hij kreeg het hoederecht over hun drie kinderen, zij heeft nu een contactverbod aan haar been — wordt vervolgd), zijn behandeling tegen kanker, de dood van kompaan Mark Lanegan. Homme moest naar eigen zeggen eerst door alle ellende spartelen eer hij er muziek kon uit puren: het destillaat heet In Times New Roman, de meest bloedende QOTSA-plaat tot op heden.
De walkout song waarmee Josh Homme, Troy Van Leeuwen, Michael Schuman, Dean Fertita en Jon Theodore het podium van Werchter 2023 opliepen, liet er geen twijfel over bestaan: ‘Smile’ van Peggy Lee — “Smile though your heart is aching / Smile even though it’s breaking.” The league of extraordinary gentlemen was gekomen om te rocken, niet om te treuren. De grijns op het gelaat van Homme — een vriendelijke versie van die van Robert Mitchum in de film noir The Night of the Hunter — zette die boodschap kracht bij. Homme schudde de heupen los, gordde z’n gitaar om, spuwde in z’n linkerhandpalm en smeerde vervolgens de nek van zijn gitaar, waarna ‘No One Knows’ werd ingezet.
We moeten er niet flauw over doen (ook al vergelijken onverlaten The Ginger Elvis tegenwoordig met Gandalf uit The Lord of the Rings wegens z’n grijze sik en de grijze strepen door z’n rosse dos): QOTSA is seks, altijd al geweest, zal altijd zo blijven. En ‘No One Knows’ klonk meteen luid, daverend, helder én fris, de stem van Homme niks aan kracht en souplesse ingeboet (welke kanker!?), de band na vijf jaar stilte nog steeds die uit de kluiten gewassen, volwassen rockmachine.
Wat volgde was a journey through the desert, met de car song ‘The Lost Art of Keeping a Secret’, de spandex-gitaartjes in ‘Smooth Sailing’ (de Millionaire-song die Millionaire vergat te schrijven), Troy Van Leeuwen (die alsmaar meer op een capo uit The Sopranos begint te lijken, met zijn witte, naar achteren gekamde bles) en z’n sambaballen in ‘My God is the Sun’, het wulpse ‘Carnavoyeur’ uit ‘In Times New Roman’, oude nachtraaf ‘The Way You Used to’. ‘Let’s go fucking crazy’ had Homme dit feestje summier aangekondigd, hij hield woord.
Slapstick was er ook. Een als Spiderman verklede joligaard in het publiek werd door Homme op het podium gesommeerd tijdens ‘Make It Wit Chu’, waarna hij zich meteen afvroeg what the fuck hij nu met die verklede clown moest. Hij liet hem een showtje opvoeren en begeleidde hem van het podium met een kurkdroog ‘Ladies and gentleman: Spiderman’. En ook een mopje over hoe de man in het pak zijn eigen vader was, die met mentale problemen worstelt — Homme is off stage een grote fan van stand-up comedy.
Het was een keerpunt in de show, die tot dan toe strak en luid, maar ook een tikje afstandelijk was. Het had ook een miskleun kunnen worden, zo’n joligaard je podium op vragen, maar het werd het begin van een nieuwe, ontspannen, zelfs intieme interactie met het publiek. ‘Make It Wit Chu’ werd hernomen en er werden flardjes ‘Miss You’ van The Stones aan toegevoegd. Vervolgens werden we getrakteerd op ‘Emotion Sickness’ uit de nieuwe plaat — met die heerlijke ‘f-f-ferocious’ — het dansnummer ‘Little Sister’ en het hoogtepunt van de avond: de live-première van ‘Straight Jacket Fitting’, de slotsong van In Times New Roman. Homme — intussen van zijn gitaar ontdaan en dichtbij het publiek — prevelde de mantra “To face down your demons / You’ve got to free them” als was hij een goeroe uit de woestijn, het publiek nam spontaan de backing vocals op zich. U was, zoals Homme zei, fantastisch.
Volg het festivalnieuws en al onze recensies van Rock Werchter in onze liveblog.
De voorlaatste was ‘Go With The Flow’, de laatste was ‘A Song for the Dead’, de alleroppermachtigste klepper der oppermachtige kleppers op Songs for the Deaf. Ik had de footage de avond voordien nog eens op YouTube bekeken: ‘A Song for the Dead’ van QOTSA op Werchter 2002, fenomenaal in gang gedrumd toen door Dave Grohl, met Nick Oliveri in de rol van hofnar en Mark Lanegan als zanger — cool als altijd, petje op, houthakkershemd aan, starend in de massa. Een dikke twintig jaar geleden was ‘A Song for the Dead’ op Werchter de hardste, meest gemene song van een nieuwbakken supergroep, anno 2023 is het écht een lied voor de doden.
Maar QOTSA, de groep met het rijke, gecompliceerde verleden, vierde op Werchter 2023 uiteindelijk: het moment. Homme verklaarde vorige maand in een interview: ‘Vijf jaar is lang, het leven is kort. Ik heb mezelf voorgenomen om de komende vijf jaar dingen te maken. I don’t wanna rest, I wanna run.’ We houden je eraan, motherfucker.
