LEES TERUG. 43 gewonden, onder wie 12 kinderen, na Russische raketaanval in Charkiv - Russische ‘wapenhandelaar des doods’ Viktor Bout stapt in de politiek

De Russische president Vladimir Poetin blijft overtuigd van een Russische overwinning in de aanvalsoorlog tegen Oekraïne. "Er bestaat geen twijfel over", aldus Poetin bij een ontmoeting op een universiteit, geciteerd door het Russische staatsagentschap TASS.

 Destijds legitimeerde hij die invasie met de bescherming van de Russischtalige bevolking in Oekraïne en de demilitarisering van het buurland. Na meer dan zestien maanden oorlog bezet Rusland nog steeds grote gebieden in Oekraïne, maar ligt de verwezenlijking van die oorlogsdoelen veraf. Na een reeks nederlagen en de recente opstand van de Wagner-huurlingen was Poetin minder vocaal over zijn geloof in de overwinning.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft de secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, bedankt voor zijn "persoonlijke inspanningen om de Euro-Atlantische aspiraties van Oekraïne te steunen". Het mandaat van Stoltenberg is met een jaar verlengd, enkele dagen voor de top van de verdragsorganisatie in Vilnius.

Zelensky maakte bekend dat hij met Stoltenberg had gebeld aan de in aanloop naar de NAVO-top op 11 en 12 juli. "Ik feliciteerde hem met de beslissing van de geallieerden om zijn mandaat als secretaris-generaal met nog een jaar te verlengen", aldus de Oekraïense president. "Ik hoop dat onze samenwerking in de toekomst vruchtbaar zal blijven."

De Oekraïense president wil dat zijn land op de top in Vilnius officieel wordt uitgenodigd om lid te worden van het trans-Atlantische bondgenootschap. Hij wil een "zeer duidelijk signaal" dat zijn land na de oorlog een volwaardig lid van de NAVO kan worden. 

Zelensky schurkt nauwer tegen het defensiebondgenootschap aan sinds zijn land door Rusland werd binnengevallen, maar dat Kiev nog tijdens die oorlog lid wordt, is uitgesloten. Het artikel 5 van het NAVO-verdrag bepaalt immers dat de andere bondgenoten te hulp moeten schieten als een NAVO-lid wordt aangevallen. Dat zou het westen meteen in een rechtstreekse oorlog met Rusland doen belanden. Bovendien moeten kandidaat-lidstaten aan een hele resem voorwaarden voldoen om tot de NAVO toe te kunnen treden, en duurt dat proces meestal vele jaren.

LEES OOK. PORTRET. Jens Stoltenberg, de NAVO-baas die ooit nog werd gerekruteerd als Russische spion

Jelena Milasjina, een Russische onderzoeksjournaliste die werkt voor de Russische onafhankelijke krant 'Novaja Gazeta' is in het ziekenhuis opgenomen nadat ze in elkaar werd geslagen in Tsjetsjenië. Dat heeft de Russische ngo Memorial vandaag gemeld.

Milasjina zou samen met advocaat Aleksandr Nemov aangevallen zijn door "gewapende mannen" onderweg van de luchthaven naar de hoofdstad Grozny. Ze waren op weg naar de rechtbank voor de uitspraak van een proces tegen Zarema Mousajeva, de vrouw van de voormalige Russische rechter Saidi Jangoulbajev die een uitgesproken criticus is van de Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov. Nemov trad op als advocaat van de vrouw.

"Ze werden geslagen en geschopt en met de dood bedreigd", meldt Memorial. Volgens de ngo zijn haar vingers gebroken en verliest ze regelmatig het bewustzijn. "Haar hele lichaam zit vol blauwe plekken", klink het voorts. Ook al hun documentatie en materiaal werd vernield.

Milasjina wekte eerder al woede bij de Tsjetsjeense autoriteiten door te schrijven over de buitengerechtelijke executies die er plaatsvinden. In februari 2022 moest ze Rusland tijdelijk verlaten omdat Kadyrov haar als "terroriste" had bestempeld en met de dood bedreigde.

Oekraïne zegt dat was- en levensmiddelenconcern Unilever een "internationale sponsor van oorlog" is, omdat het nog steeds aanwezig is in Rusland. Kiev heeft het bedrijf, met merken als Hellmann's, Dove en Magnum, nu op een speciale 'schandelijst' gezet omdat het volgens Oekraïne met zijn belastingbetalingen in Rusland bijdraagt aan het financieren van de oorlog.

Unilever verkoopt lokaal gemaakte producten in Rusland. Wel zijn alle import en export gestaakt, wordt geen reclame gemaakt in Russische media en zijn kapitaalstromen stopgezet. Het bedrijf zegt te begrijpen waarom wordt geroepen om een vertrek uit Rusland. "We willen ook duidelijk maken dat we niet proberen ons bedrijf in Rusland te beschermen of te beheren. Voor bedrijven als Unilever, die een aanzienlijke fysieke aanwezigheid in het land hebben, is uitstappen echter niet eenvoudig."

Het concern stelt dat er drie opties zijn. "De eerste optie zou zijn om te proberen het bedrijf te sluiten, dat momenteel ongeveer 3000 mensen in dienst heeft, verspreid over vier productielocaties en een hoofdkantoor. Het is echter duidelijk dat als we onze activiteiten en merken in het land zouden opgeven, ze zouden worden toegeëigend, en vervolgens geëxploiteerd door de Russische staat. Bovendien vinden we het niet juist om onze mensen in Rusland in de steek te laten."

"De tweede optie zou zijn om het bedrijf te verkopen, maar tot op heden zijn we er niet in geslaagd een oplossing te vinden die onze mensen beschermt en ook voorkomt dat de Russische staat mogelijk verder profiteert. De derde optie is om het bedrijf te laten draaien met de strikte beperkingen die we hebben ingevoerd. Voor alle duidelijkheid: geen van deze opties is wenselijk. Desalniettemin zijn we van mening dat de derde de beste optie blijft, zowel om te voorkomen dat ons bedrijf direct of indirect in handen van de Russische staat terechtkomt, als om onze mensen te helpen beschermen."

Unilever gaat in de verklaring niet specifiek in op de lijst van Oekraïne, maar stelt wel dat de focus is gericht op het welzijn van zijn Oekraïense werknemers en hun gezinnen.

Viktor Bout (56), de Russische “wapenhandelaar des doods” die in december vorig jaar door de VS geruild werd met de in Rusland gevangen gehouden Amerikaanse basketbalster Brittney Griner, stapt in de politiek. 

Hij zal bij de Russische regionale verkiezingen in de centraal gelegen regio Oeljanovsk opkomen voor de extreemrechtse, ultranationalistische Liberale Democratische Partij (LDPR). Dat meldt het Russische staatspersbureau Ria.

Bout zat sinds 2008 vast in de Verenigde Staten voor onder meer samenzwering met en steun aan terroristen. De gevangenenruil met de 32-jarige basketbalster Brittney Griner op 8 december vorig jaar maakte een vroegtijdig einde aan zijn 25 jaar lange gevangenisstraf. Griner zat in Moskou in de cel vanwege het bezit van een kleine hoeveelheid wietolie.

Vorige maand ontmoette Bout nog Jevgeni Prigozjin, de baas van het Russische huurlingenleger Wagner.

De Amerikaanse ambassadeur in Moskou, Lynne Tracy, heeft opnieuw een bezoek gebracht aan journalist Evan Gershkovich in de Lefortovo-gevangenis in diezelfde stad. Volgens een woordvoerder van de ambassadeur verkeert Gershkovich in goede gezondheid, ondanks de omstandigheden.

Het was het tweede bezoek van de ambassadeur sinds de 'Wall Street Journal'-verslaggever 29 maart in de Russische stad Jekaterinenburg werd gearresteerd. Moskou beschuldigt hem ervan dat hij militaire geheimen zou hebben geprobeerd te bemachtigen. De 'Wall Street Journal' ontkent de aantijgingen.

Op 22 juni verwierp een Russische rechter een verzoek om Gershkovich vrij te laten in afwachting van zijn proces. Tracy hekelde deze beslissing als "gijzeldiplomatie".

Rusland heeft na de invasie in Oekraïne al eens ingestemd met een spraakmakende gevangenenruil met de Verenigde Staten. Vorig jaar werd de Amerikaanse basketbalster Brittney Griner, die in Rusland werd verdacht van drugsmokkel, geruild tegen de Russische wapenhandelaar Viktor Bout.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft de Georgische ambassadeur 48 uur de tijd gegeven om terug te keren naar Tbilisi voor overleg over het lot van de voormalige Georgische president Micheil Saakasjvili, die ook Oekraïens staatsburger is. De president beschuldigt Rusland ervan Saakasjvili "te vermoorden".

De 55-jarige Saakasjvili, die niet graag gezien is door het Kremlin, verscheen maandag voor een rechter en was extreem vermagerd, waardoor de bezorgdheid over zijn gezondheidstoestand toeneemt. "Vandaag heeft de wereld opnieuw gezien hoe het Kremlin, door toedoen van de huidige Georgische regering, de Oekraïense burger Micheil Saakasjvili vermoordt", aldus Zelenski. 

"Ik heb het ministerie van Buitenlandse Zaken gevraagd de Georgische ambassadeur te ontbieden, hem op de hoogte te stellen van ons protest en hem te vragen Oekraïne binnen 48 uur te verlaten voor overleg in zijn hoofdstad", klinkt het. "Ik roep de Georgische autoriteiten nogmaals op om Saakasjvili over te brengen naar Oekraïne, zodat hij de nodige behandeling en zorg kan krijgen. En ik roep onze westerse partners op om de situatie te bekijken en niet te negeren en deze man te redden." 

Saakasjvili was van 2004 tot 2013 president van Georgië, een voormalige Sovjetrepubliek in de Kaukasus. Daarna ging hij in ballingschap in Oekraïne, waar hij ook politieke functies bekleedde. Hij keerde terug naar Georgië voor de lokale verkiezingen van begin oktober 2021, maar werd toen onmiddellijk gearresteerd om een gevangenisstraf van zes jaar wegens machtsmisbruik uit te zitten, die in 2018 bij verstek werd uitgesproken.

De 55-jarige Saakasjvili stond maandag terecht voor machtsmisbruik, maar ontkent elke beschuldiging. Hij noemde zichzelf voor de rechtbank "een absoluut onschuldige man". De ex-president is meermaals in hongerstaking gegaan uit protest tegen de omstandigheden waarin hij wordt vastgehouden. Zijn artsen bevestigen dat Saakasjvili, die 115 kilogram woog voor zijn arrestatie, in de gevangenis 60 kilogram afgevallen is en dat hij lijdt aan vergiftiging door zware metalen, anorexia en cachexia (een vorm van extreme magerheid, red.).

Lees hier meer.

Ondanks de gespannen veiligheidssituatie en intensievere controles trekken de Russen weer in groten getale richting het bezette Krim-schiereiland. Aan de Russische zijde van de Krimbrug stond volgens het Russische persagentschap Interfax maandag zowat 13 kilometer file. Hulpdiensten en vrijwilligers deelden water uit aan de wachtenden.

Juli staat te boek als de belangrijkste vakantiemaand in Rusland. De Krim is al sinds de Sovjettijd een populaire vakantiebestemming. Wegens de inval van Oekraïne is het schiereiland enkel nog met de auto of trein te bereiken.

Nadat de Krimbrug in oktober 2022 zwaar beschadigd raakte bij een explosie werden de controles verder aangescherpt.

De staatshoofden en regeringsleiders van de 31 NAVO-landen zullen tijdens de top van Vilnius volgende week nieuwe "gedetailleerde regionale plannen" voor de verdediging van het grondgebied van de lidstaten goedkeuren. De uitvoering van die plannen zal weliswaar jaren in beslag nemen. Dat heeft Rob Bauer, hoofd van het militair comité van de NAVO gezegd.

In de plannen doet de NAVO een beroep op meer dan 300.000 militairen die in een verhoogde staat van voorbereiding zullen worden geplaatst en die over maritieme en luchtcapaciteiten zullen beschikken. De plannen hebben betrekking op drie regio's: het noorden mét Zweden eens de toetreding van dat land een feit is, het centrum van de Baltische staten tot het noorden van de Alpen en het zuidoosten met de Middellandse Zee en de Zwarte Zee. Elk van die regio's valt onder een van de drie bestaande commando's: in het Amerikaanse Norfolk, het Nederlandse Brunssum en het Italiaanse Napels, aldus Bauer.

De reactie van Poetin op de gewapende opstand van Wagner was "zwak" en de Russische president "verliest de controle over zijn eigen volk", dat zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in een interview met de Amerikaanse zender 'CNN'. Volgens hem "brokkelt de macht van Poetin gewoon af". In het interview claimde Zelensky dat de helft van de Russen de Wagner-baas en de muitende soldaten steunde.

De Oekraïense president herbevestigde ook nog eens zijn wens om het in 2014 door Rusland bezette schiereiland de Krim te heroveren. "We kunnen ons Oekraïne niet voorstellen zonder de Krim. Als de Krim onder Russische bezetting blijft, betekent dat maar één ding: de oorlog is dan nog niet voorbij".