VN-experts: Israëlisch geweld in Jenin is mogelijk oorlogsmisdaad

Israël heeft zijn operatie in Jenin officieel beëindigd. Alle soldaten zijn teruggetrokken, bevestigt het leger woensdagochtend. Het leger zal nu opnieuw zijn “routineactiviteiten” uitvoeren op de Westelijke Jordaanoever, klinkt het. De Israëlische televisie toonde beelden van militaire voertuigen die het gebied rond Jenin verlieten en Israëlisch grondgebied binnenreden.

Het Israëlische leger had in de nacht van zondag op maandag een van de grootste militaire operaties op de bezette Westelijke Jordaanoever in jaren opgestart. Na enkele luchtaanvallen trok het leger met meer dan duizend soldaten de stad binnen. De militairen waren er urenlang verwikkeld in vuurgevechten met gewapende inwoners.

Naar schatting wonen in het kamp zo’ n 14.000 mensen, maar maandag en dinsdag sloegen duizenden mensen op de vlucht voor het geweld. Er was geen stroom en water meer en er klonken nog regelmatig explosies. Bij het geweld kwamen zeker twaalf Palestijnen - waaronder vijf kinderen - om het leven en raakten honderden mensen gewond. Ook één Israëlische soldaat om het leven. De VN-deskundigen Francesca Albanese en Gaviria Betancur noemen het “grove schendingen van het internationaal recht en internationale standaarden op het gebied van geweld”.

Volgens de VN heeft de Israëlische krijgsmacht zich op het eerste gezicht (‘prima facie’, in juridische termen) schuldig gemaakt aan het collectief straffen van Palestijnen. De experts uitten ook hun zorgen over de inzet van militaire wapens en tactieken tegen burgers. Volgens Albanese en Betancur zijn mensen in de bezette Palestijnse gebieden slachtoffer van structureel geweld, en moet die bezetting beëindigd worden.

Het ICC doet al sinds 2021 onderzoek naar de Israëlische bezetting van Palestijnse gebieden. In dat licht wordt ook het optreden in Jenin onderzocht, laat het kantoor van hoofdaanklager Karim Khan weten. Israël is geen lid van het ICC en weigert aan het onderzoek mee te werken.

Volgens Israël was de operatie echter gericht tegen terroristische infrastructuur, vooral omdat zij het vluchtelingenkamp van Jenin als een terroristisch bolwerk zien. De vluchtelingen wonen dicht op elkaar en er zijn veel militante groeperingen. De voorbije jaren hebben de bewoners al verschillende aanslagen gepleegd op Israëliërs. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu benadrukte dan ook dat deze operatie geen eenmalige actie was en dat hij zal doorgaan in zijn strijd tegen de Palestijnse militanten.

De Palestijnse minister van Volksgezondheid noemde het geweld “een agressie die het internationaal recht schendt”. Ook internationaal werd bedroefd gereageerd op de grote operatie en er klonken vele oproepen om het geweld te stoppen. Vrijdag komt de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties samen om te praten over de situatie op de Westoever.

Dinsdag werd al gereageerd op de operatie door een jonge Palestijn die inreed op een groep voetgangers in Tel Aviv. Acht mensen raakten gewond. De Palestijnse Hamas-beweging noemt het optreden van de automobilist “heroïsch”, schrijft de Isralëlische krant ‘Haaretz’.

In het zuiden van Israël is het luchtalarm afgegaan na raketvuur vanuit Gaza. Dat heeft het Israëlische leger woensdagochtend vroeg bekendgemaakt. Vijf raketten werden gelanceerd vanuit de Gazastrook in de richting van Israëlisch grondgebied, maar ze werden allemaal onderschept, aldus de Israel Defence Forces (IDF).

Nog volgens het IDF zijn er ook sirenes afgegaan in de stad Sderot, in het zuiden van Israël, en waren er in het kustgebied verschillende explosies te horen. Momenteel heeft Palestina de verantwoordelijkheid voor de afgevuurde raketten nog niet opgeëist.

Voor de bewoners van het Israëlische grensgebied zijn raketbeschietingen vanuit de Gazastrook niet ongewoon. Meestal worden de projectielen echter onschadelijk gemaakt door luchtverdedigingssystemen en richten ze hooguit kleine schade aan.

Ter vergelding voerde Israël diverse luchtaanvallen uit op posities van Palestijnse militanten in de Gazastrook. Daarbij werd volgens een Palestijnse veiligheidsbron onder meer een militaire basis van Hamas geraakt, maar vielen geen doden of gewonden.