Waarom we sneller wagenziek worden in een elektrische auto (en hoe je dit kan voorkomen)

Duizeligheid, hoofdpijn en braken in plaats van een fijne roadtrip en het aanschouwen van nieuwe landschappen; de zogeheten wagenziekte is eigenlijk geen ziekte, maar kan het rijplezier toch aanzienlijk bederven. Het gaat hierbij om alle symptomen die optreden als reactie van het lichaam op bewegingen en versnellingen.

“Van alle autopassagiers heeft twee derde ooit wel eens last gehad van wagenziekte, van wie de helft ook wel eens heeft moeten overgeven”, zegt bewegingswetenschapper Jelte Bos. En dat zullen er binnenkort nog veel meer worden, want elektrische en zelfrijdende auto’s maken ons sneller ziek dan verbrandingsmotoren.

Wagenziekte treedt op wanneer de ogen en het evenwichtsorgaan tegenstrijdige informatie ontvangen over de positie van het lichaam in de ruimte. Op de achterbank van een auto zien kinderen bijvoorbeeld in de rug van de voorstoel een stabiele horizon met hoofdsteunen erop, maar het evenwichtsgevoel merkt dat het lichaam beweegt. De hersenen raken overweldigd en de symptomen treden op.

Vooral kinderen tot aan de puberteit worden vaak getroffen omdat ze de verschillende zintuiglijke indrukken nog niet goed kunnen verwerken. Het overkomt de persoon achter het stuur bijna nooit, omdat hij altijd zijn ogen op de weg gericht heeft. Zijn brein weet bijvoorbeeld dat er een bocht aankomt en kan de bewegingsprikkel correct classificeren.

Wagenziekte kun je tot op zekere hoogte voorkomen door de horizon in de gaten te houden: je moet als passagier ook naar de weg kijken in plaats van je te concentreren op je mobiele telefoon of de voorstoel. Geneesmiddelen tegen reisziekte moeten met voorzichtigheid worden gebruikt, afhankelijk van de geplande activiteiten, omdat ze je moe kunnen maken.

Dat je in elektrische auto’s naar de spuugzak moet reiken, komt volgens autoredacteur Niek Schenk door het hogere koppel (Meer koppel zorgt voor meer trekkracht, hierdoor kun je dus sneller accelereren): “Elektrische auto’s reageren veel sneller en met meer grip op gaspedaalcommando’s. Versnellen en remmen gaat heftiger, dus moeten de hersenen waarneming en evenwicht nog sneller op elkaar afstemmen.”

Ze zijn nog niet beschikbaar voor het grote publiek, maar zelfrijdende, zogenaamde autonome auto’s, zullen nog vaker reisziekte veroorzaken. Als je passagier bent of in een zelfrijdende auto zit, word je immers sneller ziek doordat stuurbewegingen of acceleraties onverwacht komen.

De chauffeur heeft het in zijn of haar hand - of liever gezegd in zijn voet - of de passagiers ziek worden. Iedereen die te abrupt stuurt of regelmatig accelereert en hard remt, kan de kans op wagenziekte vergroten. Roken in de auto verhoogt ook de kans op het optreden van klachten. Wagenziekte begint met gapen, suf worden, koud zweet, winderigheid en boeren. Als je als ouder dat bij je kind ziet, hoort of ruikt, is het meestal handig om even te stoppen.