Aantal zelfdodingen in Vlaanderen in 2021 gedaald, behalve onder jonge vrouwen

Eerst het relatief goede nieuws. Het aantal zelfdodingen in Vlaanderen blijft dalen. Zo overleden er in 2021 913 personen door zelfdoding (641 mannen en 272 vrouwen), een daling met 7,1 procent in vergelijking met 2020. Sinds 2000 is er een daling van bijna 34 procent.

Ook het aantal suïcidepogingen blijft dalen. In 2021 werden er naar schatting 8.449 pogingen aangemeld bij de spoeddiensten. Dat is een daling van 7,9 procent tegenover 2020.

Het VLESP noemt de globale evolutie “positief en hoopvol”. Toch telt Vlaanderen nog steeds 2,5 suïcides per dag en blijft Vlaanderen daarmee een van de trieste koplopers binnen de EU. Het Vlaamse suïcidecijfer ligt 1,4 keer hoger dan het gemiddelde binnen de Europese Unie.

De cijfers van 2021 tonen enkele opvallende uitschieters. In positieve zin is er de daling van het aantal zelfdodingen bij mannen tussen 45 en 59 jaar. In 2021 was er voor die leeftijdsgroep een daling van 19 procent in vergelijking met 2020.

Een negatieve uitschieter is de leeftijdsgroep van jonge vrouwen tussen 15 en 29 jaar. Daar is er op één jaar tijd een stijging van 22 procent, terwijl er bij de groep jonge mannen van die leeftijd sprake is van een daling van 1 procent. Een hypothese is dat deze groep vrouwen meer zou kunnen hebben geleden ten gevolge van de Covid-19 pandemie in tegenstelling tot andere groepen.

Het VLESP wil de bezorgdheid rond jonge vrouwen “met verhoogde aandacht” monitoren. Volgens directeur Gwendolyn Portzky komt het VLESP dit najaar ook met adviezen “met betrekking tot de detectie en behandeling van jongeren die suïcidaal zijn”. Binnen het nieuwe Vlaams Actieplan Suïcidepreventie - dat moet helpen om de doelstelling van 10 procent minder sterfte door suïcide tegen 2030 te halen - zijn er ook plannen om een app te ontwikkelen om suïcidale jongeren te ondersteunen.

Om iets te doen aan de nood aan snellere en betere cijfers, maakt minister Crevits ook 150.000 euro vrij voor het onderzoek naar en de registratie van suïcidepogingen door de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek van de Universiteit Gent. “We investeren fors in onderzoek en registratie van suïcidepogingen omdat zelfmoordpogingen worden gezien als één van de grootste risicofactoren op latere zelfdoding of pogingen daartoe”, legt de minister uit.

Terwijl zowel Vlaamse als internationale studies wijzen op de impact van de Covid-19 pandemie en de beperkende maatregelen op het mentaal welzijn van de bevolking, blijkt volgens het VLESP dat het aantal suïcides en het aantal suïcidepogingen “niet verhoogd is ten opzichte van de periode voor de coronapandemie (2017-2019)”. “Desondanks wijzen studies wel uit dat psychisch onwelbevinden en gedachten aan zelfdoding zijn gestegen tijdens de pandemie. Dit zijn risicofactoren voor suïcides en suïcidepogingen en dit toont aan dat het belangrijk is om deze cijfers goed te blijven monitoren”, besluit het VLESP.

Wie vragen heeft rond zelfdoding, kan terecht op de Zelfmoordlijn via het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be.