Direct naar artikelinhoud
AnalyseLuchtvaart

Prijzen vliegtickets gaan de lucht in maar ‘pas vanaf 30 à 50 procent extra passen we ons gedrag aan’

Vakantiegangers vertrekken massaal van Brussels Airport.Beeld Marc Baert

Milieutaksen zullen de prijzen van vliegtickets in de volgende decennia omhoogstuwen, zo blijkt uit een studie van een Nederlands consultancybedrijf. Zal dat ook ons gedrag veranderen? ‘Pas bij 30 of 50 procent kun je dat verwachten.’

Alles wordt duurder, ook vliegtickets. Zelfs de lagekostenmaatschappij Ryanair zegt dat ze eigenlijk haar prijzen nog deze zomer met 10 tot 15 procent zou moeten optrekken. Dat gaat over de heel nabije toekomst. Op de lange termijn zouden ook allerhande milieutaksen de prijzen van vliegtickets opdrijven.

Het Nederlandse consultancybureau SEO Amsterdam Economics heeft in een nieuwe studie berekend wat de impact van die heffingen kan zijn op de ticketprijzen. In 2030 zou er 22,65 euro bij komen op de prijs van een ticket voor een korte vlucht van 150 euro. Dat zou vijf jaar later verder stijgen naar 31,35 euro, om dan later weer wat te dalen.

Voor iets verdere bestemmingen (tot 3.000 kilometer) zou er tegen 2030 45,30 euro worden opgelegd op een ticket van 300 euro. Vijf jaar later zou dat nog stijgen tot 62,70 euro, om dan tegen 2050 een beetje te dalen naar 51,30 euro. Uit de studie van SEO blijkt dat intra-Europese vluchten dus iets zwaarder belast zouden worden dan andere. In vluchten naar bestemmingen buiten de EU wegen de Europese taksen namelijk minder zwaar door.

Duurzame brandstof

De Europese instellingen zijn nog niet helemaal klaar met hun maatregelen. Verschillende zaken zijn nog het onderwerp van politieke onderhandelingen. Voor zijn studie ging het consultancybureau uit van een gematigd scenario over wat de impact van de uiteindelijke milieutaksen kan zijn. Sommige scenario’s zijn zwaarder, andere zijn dan weer lichter.

De simulatie houdt zo rekening met de Europese emissierechten die luchtvaartmaatschappijen moeten betalen, alsook met die van de mondiale tegenhanger Corsia. Daarnaast worden taksen voor kerosine, waar de EU nu aan werkt, erin meegenomen. Een nieuwe ETD-verordening zou een einde maken aan het gunstregime voor kerosine; nu wordt die vliegtuigbrandstof niet belast.

De EU wil ook werk maken van een verplichting voor luchtvaartmaatschappijen om meer duurzame brandstof te gebruiken. Die sustainable aviation fuel (SAF) is momenteel drie tot vijf keer duurder dan de gewone brandstof en is bijgevolg nauwelijks op de Europese markt te vinden.

“Als ze deze brandstof daadwerkelijk verplichten, dan hoop ik dat het geleidelijk gaat”, zegt transporteconoom Eddy Van de Voorde, emeritus professor van de UAntwerpen. “Als die verplichting in één keer wordt ingevoerd, dan is er plots heel veel nood aan de duurzame brandstof en zal de prijs pijlsnel de lucht inschieten.”

Omdat het nog over scenario’s gaat, wil Van de Voorde voorzichtig zijn. Maar de prijsstijgingen in deze voorspelling zullen volgens hem geen gedragsverandering teweegbrengen. Daarvoor zijn de percentages te laag. “Bij 10 tot 15 procent is er weinig aanpassing van het gedrag”, zegt Van de Voorde. “Pas bij 30 tot 50 procent mogen we dat wel verwachten.”

Vliegschaamte

De huidige prijsstijgingen hebben alvast weinig effect. Op de luchthaven van Zaventem zijn vorig weekend 228.000 mensen vertrokken of gearriveerd. Van vliegschaamte is volgens Van de Voorde geen sprake als je die cijfers bekijkt.

Jan van der Borg, toerisme-econoom aan de KU Leuven, sluit zich hierbij aan. Na de pandemie zijn velen er weer op gebrand om op vakantie te gaan. “Mensen raken gewend aan het feit dat alles duurder wordt”, zegt Van der Borg. “Er lijkt een soort van gewenning op te treden.”

Een gedragsaanpassing wil ook niet zeggen dat consumenten stoppen met vliegen. Ze zullen volgens Van der Borg dan eerder een bestemming dichterbij kiezen. “Maar prijsstijgingen van zo’n 15 procent tegen 2030 zijn niet meer dan een druppel op een hete plaat.”

Vrijdag dag van de waarheid over Ryanair-staking

De piloten van Ryanair geven de directie tot vrijdag de tijd om aan tafel te gaan zitten, zo klinkt het bij de vakbond. Als er die dag geen degelijk gesprek is geweest over hun eisen, dan leggen ze in het weekend van 15 en 16 juli het werk neer.

De piloten van de lagekostenmaatschappij klagen over twee zaken. Ten eerste heeft de maatschappij plots beslist om aan hun rustdagen te morrelen. De piloten werken nu volgens een stramien waarbij ze vijf dagen werken en vier dagen thuis zijn. De maatschappij heeft daar nu maar drie dagen thuis van gemaakt.

“Ryanair heeft de cao opgezegd die het regime van vier dagen regelde”, zegt Hans Elsen van vakbond ACV Puls. “Ook al mag dat niet volgens de Belgische wet. Het bedrijf wil hiermee doorgaan, of het nu legaal is of niet. We gaan naar de rechtbank stappen om ons gelijk te halen. Maar zo’n juridische procedure zal nog jaren duren.”

De andere bron van frustratie gaat over het loon. Tijdens de coronapandemie hebben de piloten 20 procent van hun loon ingeleverd, omdat Ryanair toen minder inkomsten had. Die 20 procent willen ze nu terug samen met een indexering. “Het bedrijf is weer helemaal up and running en maakt veel winst”, zegt Elsen. “De directie is wel bereid om de inlevering ongedaan te maken, maar niet om het loon dan ook nog eens te indexeren.”