“Ik heb die studie onmiddellijk naar al mijn collega’s van het kernkabinet gestuurd. Want ja, ik ga pleiten voor meer investeringen in geestelijke gezondheidszorg. Zo mogelijk nog in het budget van 2024”, zegt Vandenbroucke. “Wat mij betreft moeten we ook in een volgende regeerperiode fors bijkomend investeren in geestelijke gezondheidszorg.” Hij wijst erop dat die investeringen zichzelf niet enkel op individueel, maar ook op maatschappelijk vlak terugbetalen, bijvoorbeeld door een daling van het aantal afwezigheden op het werk.

Begin vorig jaar had de minister in de geestelijke gezondheidszorg al een hervorming ingevoerd van het aanbod in eerste lijn. Er wordt jaarlijks 165 miljoen euro geïnvesteerd in een nieuwe organisatiestructuur, die de psychologische zorg toegankelijker en betaalbaarder moet maken. Daarbij wordt vooral gefocust op samenwerking tussen de 32 netwerken voor geestelijke gezondheidszorg en op het bereiken van “kwetsbare doelgroepen”.

Rapport

In een een rapport van de professoren Ronny Bruffaerts (KULeuven) en Fabienne Glowacz (ULiège) werden de resultaten van die hervorming geanalyseerd. Uit hun EPCAP-rapport blijkt dat op een jaar tijd 147.000 mensen behandeld werden op basis van die conventie eerstelijnspsychologische zorg.

In het rapport wordt opgemerkt dat het minder lang duurt voordat mensen in de zorg terechtkomen. Acht procent van de patiënten heeft een psychische stoornis ontwikkeld in het jaar voordat ze in behandeling zijn gegaan. Zowat dertig procent heeft nog geen psychische stoornis. “Dat betekent dat we echt heel vroeg kunnen tussenkomen, met interventies die gericht zijn op veerkracht”, zegt professor Bruffaerts.

Kwetsbare situatie

Drie op de tien behandelde patiënten komen uit een kwetsbare situatie. Zij worden onder meer bereikt door de zorg naar een ‘vindplaats’ te brengen. Daarmee wordt bedoeld dat de zorg niet wordt aangeboden in de praktijk van de psycholoog, maar wel gebracht wordt naar een plek in de leefomgeving van de patiënt, zoals een school, CLB, sociale dienst of rusthuis.

“Dat drie op de tien mensen die we bereiken sociaal, economisch of sociologisch kwetsbaar zijn, dat is natuurlijk een zorgwekkend cijfer”, reageert minister Vandebroucke. “En toch vind ik dat eerder een goed resultaat. Want de spontane tendens in de gezondheidszorg is dat je die mensen vaak niet bereikt.”

Werkpunten

Tegelijkertijd blijven er nog werkpunten over. Psychologen en orthopedagogen geven aan dat ze open staan voor groepsinterventies, maar dat ze er vaak nog onvoldoende mee vertrouwd zijn. Ook het werken op ‘vindplaatsen’ is nog onvoldoende aangeboord, vinden de psychologen. Er wordt gevraagd om meer vorming en opleiding.

De conventie voor de eerstelijnspsychologische zorg loopt eind dit jaar af, maar de minister beklemtoont dat hij die wil verlengen. Er zullen wel aanpassingen komen, op basis van de bevindingen van dit rapport. Vandenbroucke wil tegen volgend jaar ook de netwerken beter ondersteunen met een ‘populatiemanagementtool’ om de zorgnoden in de samenleving in kaart te brengen, zodat het aanbod daarop kan worden afgestemd.