LEES TERUG. Raketaanval op Lviv eiste 5 levens - Wit-Russische leider: “Prigozjin terug in Rusland”

Roemenië zal op het eigen grondgebied een speciaal trainingscentrum bouwen, waar ook Oekraïense piloten een opleiding op F-16-gevechtsvliegtuigen van Amerikaanse makelij kunnen krijgen. Het trainingscentrum zal gezamenlijk met bondgenoten en de producent van de F-16's worden beheerd.

"Roemeense piloten van Amerikaanse F-16's zullen hier worden getraind. Het centrum zal ook open staan voor piloten van geallieerde landen en NAVO-partners, waaronder Oekraïne", aldus de Roemeense defensieraad.

Roemenië vervangt de F-16-vloot. Het land telt zeventien F-16's die het van Portugal had overgekocht. Binnenkort komen daar 32 toestellen bij, die Roemenië van Noorwegen overkoopt.

Boekarest besliste in april ook om nieuwe F-35's te kopen, maar die deal zal pas na 2030 afgerond worden.

De VN-organisatie Unesco heeft het Russische bombardement op een "historisch gebouw" in Lviv, in het westen van Oekraïne, veroordeeld en haar medeleven betuigd aan de familie van de vijf slachtoffers.

"Deze aanval, de eerste sinds het begin van de oorlog op 24 februari 2022 in een zone die door het Werelderfgoedverdrag is beschermd, is een schending van dit verdrag" van de organisatie van de Verenigde Naties voor onderwijs, wetenschap en cultuur, zo reageerde de in Parijs gevestigde organisatie. 

De aanval vormt ook een schending van "het verdrag van Den Haag uit 1954 voor de bescherming van culturele goederen in een gewapend conflict".

Lviv, een grote stad in het westen van Oekraïne die zelden onder vuur ligt, werd in de nacht van woensdag op donderdag door een Russische aanval getroffen waarbij vijf mensen het leven lieten. Het was volgens de Oekraïense autoriteiten de zwaarste aanval op deze regio sinds het begin van de oorlog. Het Russische leger verzekerde dat het doelwitten had gekozen waar "tijdelijk" Oekraïense soldaten waren ondergebracht.

Oekraïne en Rusland hebben vandaag opnieuw krijgsgevangenen uitgewisseld. Volgens Dmytro Lubinets, de commissaris voor mensenrechten van het Oekraïense parlement, is het de 47ste uitwisseling dat dat gebeurt sinds het begin van de oorlog. Dankzij die uitwisselingen zijn intussen al bijna 2.600 Oekraïners uit Russische gevangenschap naar hun land kunnen terugkeren.

Oekraïne haalde deze keer 45 soldaten van de Oekraïense strijdkrachten, de nationale garde, de staatsgrenswacht en twee burgers naar huis. Dat kondigde Andriy Yermak, het hoofd van het kantoor van de Oekraïense president, vandaag aan op Twitter. “Elk een van hen is een held”, vindt Yermak.

Ook aan de Russische zijde konden 45 militairen terugkeren, aldus het Russische ministerie van Defensie vandaag volgens staatspersbureau RIA. 

Daarnaast tweette Yermak over de thuiskomst van twee Oekraïense kinderen: “Vandaag brengen we Oekraïense kinderen naar huis die illegaal naar Rusland zijn gedeporteerd.” Het gaat om de 6-jarige Renata en de 10-jarige Varvara. Hun moeder, een legerarts, werd vrijgelaten tijdens een grote uitwisseling van krijgsgevangenen in oktober 2022. Sindsdien wacht ze met haar man op de terugkeer van hun kinderen, schrijft Yermak.

Kiev beschuldigt het Kremlin ervan dat het duizenden minderjarigen ontvoerde uit gebieden in Zuid- en Oost-Oekraïne die door Russische troepen werden bezet. Daar zouden sommige kinderen vervolgens ter adoptie zijn afgestaan. Het Internationaal Strafhof in Den Haag vaardigde al een internationaal aanhoudingsbevel uit tegen de Russische president Vladimir Poetin en Maria Lvova-Belova, de kinderrechtencommissaris van Rusland.

Rusland gaat een Fins consulaat in Sint-Petersburg sluiten en negen diplomaten van de ambassade van het Scandinavische land uitwijzen. Dat heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken donderdag laten weten. Waarschijnlijk is dit een reactie op de uitwijzing van eenzelfde aantal Russische diplomaten door Helsinki.

Het consulaat moet de deuren sluiten vanaf 1 oktober. De Finse autoriteiten wordt een "confronterend, anti-Russisch" beleid aangewreven. Russische burgers zouden gediscrimineerd worden bij het uitdelen van inreisvisa naar Finland. Bovendien is de Finse toetreding tot de NAVO een doorn in het oog van Moskou, dat zijn veiligheid bedreigd ziet. Finland is sinds begin april lid van de militaire alliantie.

Finland zou nu op zijn beurt het Russische consulaat in Turku kunnen sluiten. Dat heeft president Sauli Niinistö op Twitter laten weten. Hij spreekt van een harde Russische reactie op de door Finland besloten uitwijzingen.

Helsinki verklaarde in juni negen medewerkers van de Russische ambassade in de Finse hoofdstad 'persona non grata'. Zij werden beschuldigd van spionage.

Wederzijdse uitwijzingen van diplomaten tussen het Westen en Rusland gebeuren regelmatig sinds het begin van de Russische aanvalsoorlog in Oekraïne meer dan zestien maanden geleden.

Oekraïne heeft dit jaar al meer dan zeventig droneaanvallen uitgevoerd op de Krim, zegt Nikolai Patrushev, de secretaris van de Russische Veiligheidsraad, volgens nieuwsagentschap RIA. Die bewering kon niet onafhankelijk geverifieerd worden.

“De doelen zijn doorgaans faciliteiten voor energie- en industriële infrastructuur (...) wat het vreedzame leven en de menselijke gezondheid bedreigt”, zei hij tijdens een bijeenkomst over de veiligheid van Zuid-Rusland in Krasnodar.

Rusland viel in 2014 het Oekraïense schiereiland binnen en annexeerde het, een stap die internationaal niet erkend wordt. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky vertelde vandaag nog in een openhartig interview met ‘CNN’ dat voor hem de oorlog met Rusland niet kan stoppen totdat de Krim bevrijd is. 

Volgens de Amerikaanse krant 'The New York Times' staat Washington op het punt om de levering van clustermunitie aan Oekraïne aan te kondigen. Clustermunitie, die bij gebruik versplintert tot tientallen of honderden kleinere kogels of bommetjes, is erg omstreden.

Eerder was al duidelijk geworden dat de Verenigde Staten in clustermunitie een geschikt wapen zien voor Oekraïne om door de Russische verdedigingslinies te breken. Ook Kiev zelf is vragende partij voor dit type munitie. Amerikaanse congresleden werden al benaderd om druk te zetten op president Joe Biden.

120 landen tekenden een verdrag waarin ze beloven geen gebruik te maken van clustermunitie. Door de versplintering van kogels en bommen zou de kans te groot zijn dat die uiteindelijk ook burgers raken. De Verenigde Staten sloten zich niet bij dat verdrag aan, Rusland en Oekraïne evenmin.

Volgens mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch hebben zowel de Oekraïense als de Russische troepen gedurende het conflict al gebruikgemaakt van clustermunitie.

Volodymyr Zelensky zegt dat zijn leger in sommige delen van het land niet eens kan denken aan een offensief omdat het niet over de “juiste wapens” beschikt. De Oekraïense president heeft in het openhartige interview met ‘CNN’ ook laten verstaan dat de oorlog niet kan eindigen zolang Rusland de Krim bezet.

Lees hier verder.

De gouverneur van Lviv, Maksym Kozytskyi heeft eerdere details over de Russische aanval op de stad gecorrigeerd in een bericht op Telegram. Eerder zei hij dat een 21-jarige en een 95-jarige vrouw waren omgekomen, maar daarvoor baseerde hij zich op onmiddellijke getuigenissen van buren. Hij excuseerde zich voor de onnauwkeurigheid.

In het nieuwe bericht verklaart hij dat de slachtoffers de 32-jarige Anastasia en haar 60-jarige moeder Myroslava waren, alsook Mykhailo (35) en Iryna (63). 

Het Kremlin laat weten dat het de bewegingen van Wagnerleider Jevgeni Prigozjin niet volgde nadat de Wit-Russische president Alexandr Loekasjenko vertelde dat Prigozjin niet langer in Wit-Rusland was. Na onderhandelingen na de gewapende muiterij van de Wagnergroep zou Prigozjin naar Wit-Rusland verhuizen. Hij kwam daar volgens Loekasjenko ook aan, op 27 juni, maar zou nu terug vertrokken zijn.

"We volgen zijn bewegingen niet. Dat kunnen we niet en willen we niet", zei Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov tegen verslaggevers, eraan toevoegend dat de Russische president Vladimir Poetin "vrij vaak" communiceert met Loekasjenko.

Peskov vertelde verslaggevers ook dat er nog geen datum was vastgesteld voor een ontmoeting tussen Poetin en Loekasjenko. Die laatste had eerder gezegd dat er tussen de twee zeker over Prigozjin zou gesproken worden, maar Peskov zei dat hij geen details kon bevestigen over wat er op de agenda zou staan. 

Zeker vier mensen zijn in de nacht van woensdag op donderdag omgekomen tijdens een Russische raketaanval op de Oekraïense stad Lviv. Volgens de burgemeester van de stad in het westen van het land liggen er mogelijk nog meer slachtoffers onder het puin van een zwaar beschadigd appartementencomplex.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky liet donderdag in een reactie weten dat de Russische actie niet zonder consequenties zal zijn. "Helaas zijn er gewonden en doden", aldus de president op Telegram. "De vijand zal hier zeker een reactie op krijgen. Een voelbare."

In het flatgebouw woedde ook nog even een brand, maar die werd snel geblust. De burgemeester noemde eerder op Telegram acht gewonden, het is niet duidelijk of de overleden personen zich daaronder bevonden.

De gouverneur van de regio waar Lviv onder valt, meldde eerder in de nacht dat er bij de aanval ook belangrijke infrastructuur in de stad is beschadigd.

Er is nu ook video uitgelekt van de huiszoeking bij Jevgeni Prigozjin, nadat daar eerder al beelden van naar buiten kwamen, die werden gemaakt tijdens de zoekactie op de dag van de muiterij. 

Er werden bij de huiszoeking onder meer wapens gevonden, een enorme hamer met de inscriptie "in geval van belangrijke onderhandelingen", contant geld, een gebedskamer, een medische kamer, goudstaven en... pruiken.

Nu zouden er ook foto's zijn gelekt van wat Prigozjin met zijn collectie pruiken zou hebben gedaan. Het is momenteel onmogelijk om dat laatste te verifiëren: de beelden kunnen  fake zijn of een grap, maar ze zijn alvast een grote hit op Russische Telegram-kanalen:

Rusland heeft een strafrechtelijk onderzoek geopend naar de brutale aanval door gemaskerde mannen op de prominente Russische journaliste Yelena Milashina en de advocaat Alexander Nemov, die dinsdag door onbekende gewapende mannen in Tsjetsjenië in elkaar geslagen werden. Daarbij braken de daders Milasjina’s vingers, scheerden ze haar kaal en besmeurden ze haar met verf. Nemov kreeg een messteek in zijn been.

De twee werden opgenomen in een ziekenhuis in Grozny, in Tsjetsjenië, maar zijn gisteren overgebracht naar een ziekenhuis in Moskou. Milasjina was in Grozny om verslag uit te brengen over het proces van Zarema Mousajeva, de moeder van een bekende Tsjetsjeense mensenrechtenactivist. Mousajeva werd veroordeeld tot 5,5 jaar cel, onder meer wegens fraude.

Milasjina werkt voor de onafhankelijke Russische krant ‘Novaja Gazeta’ en staat bekend voor haar werk rond mensenrechten. Ze zou door de bende aangevallen zijn voor haar berichtgeving.

De Amerikaanse president Joe Biden heeft woensdag de Zweedse premier Ulf Kristersson op het Witte Huis ontvangen. Een week voor een topbijeenkomst van de NAVO herhaalde Biden zijn pleidooi voor de toetreding van Zweden tot het Noord-Atlantische bondgenootschap.

Vanuit zijn kantoor, het Oval Office, zei de Amerikaanse president dat hij "vol ongeduld" naar de toetreding van Stockholm uitkeek en dat hij die "volledig steunt".

De Verenigde Staten willen dat Zweden tegen de top van 11 en 12 juli in Vilnius lid wordt van de NAVO. Maar Turkije, dat groen licht gaf voor de toetreding van Finland, blokkeert het lidmaatschap van Stockholm. Turkije is samen met Hongarije het enige van de 31 lidstaten van de NAVO dat de toetreding van Zweden nog niet geratificeerd heeft.

Ankara is niet gediend van de Zweedse kritiek op de mensenrechtensituatie en democratische normen in Turkije. Daarnaast is herbergt het Scandinavische land volgens Ankara terroristen en heeft om hun uitlevering gevraagd, wat in sommige gevallen door Zweedse rechtbanken werd geblokkeerd.

De afgelopen weken heeft Turkije bovendien bezwaar gemaakt tegen protesten in Stockholm waarbij de Koran werd verbrand en bij een andere gelegenheid een beeltenis van Erdogan ondersteboven werd opgehangen. Volgens Ankara zijn dit haatmisdrijven. Zweden zegt dat ze onder de vrijheid van meningsuiting vallen.

De Zweedse premier Kristersson bedankte president Biden dan ook voor zijn steun. Zweden heeft de NAVO "iets te bieden", verzekerde hij.

Voor donderdag zijn over dit dossier onderhandelingen in Brussel gepland met Turkse en Zweedse afgevaardigden.

In de Oekraïense hoofdstad Kiev is bij een mislukte ontsnappingspoging uit een gerechtsgebouw een dode gevallen. Een man die eerder op de dag voorgeleid werd in de rechtbank, barricadeerde zichzelf in de toiletten en opende de aanval op bewakers en agenten. Daarbij kwam hij zelf om het leven, meldt het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken op Twitter.

Bij het incident raakten ook twee agenten van de KORD, het snelleresponsteam van de Oekraïense politie, gewond. "Hun leven werd gered door hun schilden", aldus minister Ihor Klymenko in een eerder Telegrambericht.

Na de zitting had de man zichzelf in de toiletten opgesloten, en hij gooide met explosieven naar de bewakers, vat het ministerie de gebeurtenissen samen. Daarop probeerde hij het gerechtsgebouw te verlaten, maar met een schot in de lucht werd die ontsnappingspoging verijdeld. Agenten van de KORD probeerden de man daarop uit de toiletten te halen, waarop hij weer met explosieven gooide. Twee KORD-agenten raakten gewond, maar zijn niet in levensgevaar.

Rond het gebouw van de rechtbank in het district Sjevtsjenkivsky werd een veiligheidszone ingesteld. Verschillende ambulances zijn ter plaatse.

Verschillende media berichten dat de dader in augustus 2015 met een handgranaat gooide voor het Oekraïense parlement. Vier agenten kwamen toen om, bij gewelddadige protesten tegen een grondwetswijziging in het kader van het Minsk-vredesproces. Die wijziging voorzag in meer autonomie voor de door Rusland gesteunde separatisten in de Oost-Oekraïense Donbas.

Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) heeft woensdag de toegang gevraagd tot alle gebouwen van de kerncentrale van Zaporizja in Oekraïne, om "de afwezigheid van mijnen of explosieven op de site" te bevestigen. Oekraïne wil dat de internationale gemeenschap dringend maatregelen neemt met het oog op de risico's in de door Rusland bezette centrale.

"Nu de spanning en de militaire activiteiten in de regio oplopen, moeten onze experten de feiten op het terrein kunnen verifiëren", aldus algemeen directeur Rafael Grossi. Dat moet gebeuren op een "onafhankelijke en objectieve manier". Volgens hem is het cruciaal om de huidige situatie op te helderen, nu beide oorlogspartijen elkaar beschuldigen van het plannen van een "provocatie" of "aanslag" op de centrale.

De afgelopen weken inspecteerde het personeel van het IAEA ter plaatse verschillende plaatsen "zonder sporen van mijnen of explosieven tot op heden vast te stellen". Het VN-agentschap kon weliswaar niet komen op de daken van de gebouwen waarin reactoren 3 en 4 zich bevinden. Volgens Kiev zouden daar "voorwerpen lijkend op explosieven" zijn geplaatst. Ook had het IAEA geen toegang tot enkele zones van het koelsysteem van de centrale.

De militaire aanwezigheid "lijkt onveranderd", aldus IAEA. Ook stelde het agentschap geen bombardementen in de nabijheid vast.

Kiev wil dat de internationale gemeenschap onmiddellijk iets doet aan de risico's in de centrale. "Rusland heeft militair personeel ingezet en versterkingen aangebracht op minstens drie reactoren, door explosieven in de centrale aan te brengen", aldus de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba. "Het is hoog tijd dat de wereld onmiddellijk maatregelen treft."

De centrale viel op 4 maart 2022 in handen van het Russische leger.

Rusland heeft nog geen definitief besluit genomen over het wel of niet verlengen van de graandeal met Oekraïne, aldus het Kremlin. De overeenkomst, die de veilige export van Oekraïens graan over de Zwarte Zee mogelijk maakt, loopt na 17 juli af. Het is niet duidelijk wanneer de beslissing van Rusland valt. De vorige keren gebeurde dat pas op het laatste moment.

Rusland ziet naar eigen zeggen geen redenen om de graandeal te verlengen omdat de internationale sancties tegen Rusland ervoor zorgen dat de eigen uitvoer van voedsel en kunstmest nog altijd onterecht zou worden getroffen. Die kritiek klinkt al langer. Toch heeft Rusland de afspraken al drie keer verlengd.

De graandeal kwam in juli vorig jaar tot stand na bemiddeling van de Verenigde Naties en Turkije en wordt gezien als een van de weinige diplomatieke successen sinds het begin van de oorlog in Oekraïne. Het akkoord wordt volgens de oorspronkelijke afspraken automatisch verlengd als geen van de betrokken partijen bezwaar heeft.

Rebeca Grynspan, de handelschef van de Verenigde Naties, laat ook horen dat de organisatie “er alles aan doet” om de graandeal te verlengen. De VN overweegt zelfs een bezoek aan Rusland in een poging om de overeenkomst te redden. “We zullen overwegen om in de resterende dagen naar Moskou te gaan, maar dat is nog niet bevestigd", zei Grynspan.