“VS en Rusland voeren al maanden vredesgesprekken over oorlog in Oekraïne”, maar Witte Huis ontkent betrokkenheid

Het overleg ging over mogelijkheden een basis te leggen voor vredesonderhandelingen, volgens meerdere bronnen van de nieuwszender NBC. Lavrov zou bijvoorbeeld urenlang met de groep over Oekraïne hebben gesproken, toen hij in april op bezoek was bij de Verenigde Naties in New York. De Amerikaanse regering was op de hoogte van de activiteiten van de informele ‘praatgroep’ maar gaf er geen leiding aan, aldus NBC.

Een van de moeilijke onderwerpen was de vraag wat er moet gebeuren met Oekraïens grondgebied dat sinds 2014 in handen is gevallen van pro-Russische Oekraïners of de Russische strijdkrachten. In de oostelijke regio Donbass willen veel mensen al sinds 2014 niets te maken hebben met de pro-westerse centrale regering in Kiev. En op het schiereiland de Krim is een grote meerderheid etnisch Russisch.

De Oekraïense leider Volodymyr Zelensky zegt niet te willen onderhandelen voor dat eerst al het Oekraïense grondgebied van begin 2014 is heroverd. Maar volgens NBC zijn er steeds meer militairen en beleidsmakers in Washington die dat niet als realistisch zien. Ze menen dat er Oekraïense gebieden zijn die Zelensky niet kan heroveren. Ze hopen op onderhandelingen na Zelensky’s tegenoffensief dat voor zover bekend nog niet veel heeft opgeleverd. Er zouden een wapenstilstand en een gedemilitariseerde zone moeten komen.

Onder de leden van de gespreksgroep zou de voormalige diplomaat Richard Haass zijn, die van 2003 tot deze maand de denktank Council on Foreign Relations heeft geleid. Twee andere kopstukken van de denktank zouden ook bij de geheime praatgroepen hebben gehoord. Zij waren eerder werkzaam in het Witte Huis en bij Buitenlandse Zaken. Hun voornaamste bedoeling is geweest de communicatie met de Russische regering open te houden aldus de bronnen van NBC. De drie genoemde personen van de denktank hebben elk commentaar geweigerd.

De nieuwszender weet niet hoe vaak deze informele gesprekken hebben plaatsgevonden. In een geval zou minstens een lid van de groep naar Moskou zijn gegaan voor gesprekken met onder anderen Russische leiders van denktanks of onderzoeksinstituten. De bronnen van NBC wilden uit veiligheidsoverwegingen geen namen van Russen noemen.

“De regering-Biden heeft dergelijke besprekingen niet goedgekeurd”, zei een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken donderdag in antwoord op vragen van de pers. “En zoals we herhaaldelijk hebben gezegd, niets over Oekraïne zonder Oekraïne.” De woordvoerder verwees daarmee naar het beleid van de regering om mogelijke onderhandelingen over het beëindigen van de oorlog niet te bespreken zonder Oekraïense functionarissen erbij te betrekken.

KIJK. In 2 minuten samengevat: de meest beklijvende beelden van 1 jaar oorlog in Oekraïne

Ook over de Wagneropstand was er contact tussen Rusland en de VS. Directeur William Burns van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA belde daarover afgelopen week met Sergej Narysjkin, het hoofd van de Russische inlichtingendienst SVR. Dat melden de Amerikaanse kranten ‘The New York Times’ en ‘The Wall Street Journal’. Tijdens het gesprek zou Burns het Kremlin hebben verzekerd dat de Verenigde Staten geen rol hebben gespeeld in de kortstondige muiterij.

Het gaat om het hoogste contact tussen de VS en Rusland sinds de opstand. Jevgeni Prigozjin, de voormalige bondgenoot van de Russische president Vladimir Poetin, kwam een week geleden in opstand tegen de Russische defensietop. Het huurlingenleger van Prigozjin, de Wagner Groep, trok richting Moskou. De muiterij werd gestopt na bemiddeling door de Belarussische president Aleksander Loekasjenko. De Wagnerbaas wordt niet vervolgd en is inmiddels uitgeweken naar Belarus.

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov zei na de muiterij dat zijn land onderzoekt of westerse instanties er iets mee te maken hadden. De Amerikaanse president Joe Biden benadrukte maandag al dat de VS en hun bondgenoten niet betrokken waren.

Volgens ‘The Washington Post’ zou Burns recentelijk ook naar Oekraïne zijn gereisd voor een geheime ontmoeting met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Wanneer het bezoek precies plaatsvond is niet bekend, maar het zou zijn geweest voorafgaand aan de Wagneropstand.