"Flitscrisis" in Nederland over aanpak asielbeleid: vandaag opnieuw overleg, valt de regering van Mark Rutte?

Na het nachtelijke overleg stapte premier Rutte rond 1.45 uur naar buiten en meldde dat "vanavond een stap was in een proces van stappen". Hij was eerder zuinig met commentaar, ook de andere onderhandelaars waren kort van stof.

Het overleg gaat vandaag verder. Alles draait rond de asielinstroom, meer bepaald de gezinshereniging.

Wanneer mogen mensen die mogelijk een tijdelijk vluchtelingstatuut krijgen hun familieleden naar Nederland laten komen? Er lagen volgens de openbare omroep NOS meerdere voorstellen op tafel, maar die hebben het niet gehaald.

De VVD van Rutte zou elke maand een quotum van 200 zogenoemde nareizigers willen voor familie van oorlogsvluchtelingen met een tijdelijke verblijfsvergunning. En daarbij een wachttijd van twee jaar voordat zij naar Nederland mogen komen. De ChristenUnie zou echter dwarsliggen. De partij zegt dat voorstel niet te kunnen goedkeuren als gezinspartij.

Ook op andere punten moeten de partijen nog een consensus vinden, onder meer over arbeidsmigranten en huwelijken met Nederlanders. 

Vandaag komen de partijen opnieuw samen voor asieloverleg, na de wekelijkse ministerraad. De VVD stuurt aan op een akkoord, de premier staat al maanden onder druk van zijn achterban. Anders dreigt de regering-Rutte IV te vallen.

Voor ons lijkt deze Nederlandse crisis ineens uit de lucht te vallen, maar dat is het niet. Vorige zomer rolde de migratiecrisis in Nederland al over de tongen.

Ze konden er ook niet naast kijken: honderden migranten sliepen op straat en die beelden gingen rond. Rutte wilde de instroom beperken. "Die migratiestroom moet substantieel naar beneden, want die ligt twee tot drie keer hoger dan normaal", aldus Rutte eerder.

De premier voelt ook de hete adem van zijn achterban, want die mort. De inperking van de instroom gaat blijkbaar niet snel genoeg. "Mark schiet eens op", weerklinkt het al maanden her en der. 

En dat is niet alles: de regering wankelt al langer. In maart won verrassend de "boerenpartij" BBB (BoerBurgerBeweging) de provinciale verkiezingen. De regeringspartijen kregen rake klappen na de heisa over hun stikstofplannen en de toeslagenaffaire (waarbij tienduizenden ouders onterecht als fraudeurs werden bestempeld). Ze moeten dus actie ondernemen.

De sluimerende crisis kwam deze week dan in een stroomversnelling met het overleg over de asielaanpak. "We noemen het een flitscrisis, omdat het allemaal zo snel ging", legt politiek journalist Lars Geerts het uit in het Nederlandse radioprogramma "Met het oog op morgen".  

Wilco Boom, politiek verslaggever bij NOS, stelt in "De ochtend" (Radio 1) dat er hoop is. "Dat mogen we concluderen uit het feit dat ze vandaag nog praten", zegt hij. Boom wijst erop dat Rutte gisteren zijn excuses heeft aangeboden, omdat hij partijen als D66 en ChristenUnie voor blok had gezet. "Dat heeft de lucht opgeklaard", ziet Boom het.

Dat voor blok zetten, kan wel eens een onderhandelingstactiek zijn van Rutte, vermoeden politieke analisten in Nederland. De premier voert de druk voor een beslissing op. Het voorstel van de VDD was "te slikken of te stikken", omschrijft Wilma Borgman het.

Lars Geerts ziet dat er sowieso politieke brokken zijn gemaakt: "Zelfs al bindt de VVD in en biedt de partij een compromis aan, dan nog is het rot erin geslopen deze week."