Iconisch basketbalkamp stoomt nieuwe generatie Belgian Cats klaar: “Meisjes laten zich makkelijker coachen, ze zetten hun ego opzij”

“Dribble!”, “Yes coach!”, “Switch!”, “Yes coach!”: een sporthal vol jonge basketters in strakke, bijna militaire lijnen luistert gedisciplineerd naar hoe Eddy Casteels hen instructies toeroept. “Coach Casteels houdt er zijn eigen manieren op na”, klinkt het lachend in de sporthal. Maar de jonge basketters doen het met een grote glimlach op hun gezicht: ze zijn supergemotiveerd en grijpen alle kansen die ze krijgen. In totaal zijn ze met 550 spelers, jongens en meisjes tussen zes en jaar achttien jaar, die de eerste twee weken van juli de Sporta-velden in Tongerlo (Westerlo) onveilig maken.

Twee weken lang klinkt er van ‘s ochtends tot ‘s avonds het repetitieve gedreun van basketballen die de grond raken op de 28 halve basketbalterrein van het grote sportdomein. De jonge basketballers komen van heel Vlaanderen naar de Kempen om getraind te worden door 33 coaches met klinkende namen als Eddy Casteels, Luc Smout, Rik Samaey en Jill Lorent, assistent-coach van de Belgian Cats. Cats die in het verleden zelf op de Tongerlose basketvelden stonden. Lucien Vankersschaever, door iedereen simpelweg gekend als Van Kers, is de bezieler van het kamp en zag het aantal jongens, en vooral meisjes, jaar na jaar toenemen.

“Toen we eind jaren 80 met de kampen begonnen, waren we in totaal met honderd. Zo’n 10% daarvan waren meisjes. Dat is nu verdrievoudigd”, zegt het intussen 84-jarige basketbalicoon op rust. Zelf geeft hij geen trainingen meer, maar hij is wel de volledige twee weken aanwezig en bekommert zich over alle jongens en meisjes. Levende legende Van Kers coachte zowat alle grote ploegen van het land, werd zeven keer landskampioen, twee keer coach van het jaar en nam decennialang toptalenten onder zijn hoede in zijn gedaante als teacher. De successen van de Belgian Cats volgt hij op de voet.

“Veel Cats zijn hier jarenlang naar onze kampen gekomen. We hebben er altijd een punt van gemaakt de meisjes samen met de jongens te laten trainen. Het is voor meisjes heel belangrijk om niet enkel als meisjes te spelen, maar als echte basketballers. Qua intensiteit en contacten leren ze heel veel van trainen met het andere geslacht. Wat ze hier leren, heeft een grote impact op hun verdere carrière”, klinkt het.

“Echte boom moet nog komen”

“Ann Wauters stond er vroeger zelf op dat ze bij de jongens kon trainen”, weet ook verantwoordelijke Peter De Lepeleire die al dertig jaar meedraait op de kampen.

“De echte sterke meisjes laten we 1 tegen 1 spelen tegen oudere jongens, zodat ze écht uit hun pijp moeten komen. De laatste jaren zien we op de kampen meer potentiële toppers bij meisjes dan bij jongens. Dat is enerzijds een beetje toeval, maar de grote boom in vrouwenbasket heeft daar ongetwijfeld ook mee te maken. Het is een sneeuwbaleffect: damescoaches sturen hun meisjes naar het kamp, en de goede meisjes trekken elkaar aan. Zeker in de leeftijdsgroep onder 14. Er zijn er hier een paar bij, als je die samen zet… Dan heb je een héél stevig ploegje”, klinkt het geheimzinnig.

“De sport zit echt in de lift, dat voel je”, zegt Jill Lorent, assistent van Casteels bij topclub Leuven Bears en net terug van het EK met de Belgian Cats als assistent-coach. “Wij hebben in Leuven de grootste jeugdwerking met vijfhonderd spelers, en er staan er nog een verschrikkelijk veel op de wachtlijst. Ik denk trouwens dat de échte boom nog moet komen. Basket is al populairder, maar het effect van de winst op het EK moeten we nog gaan zien. De Cats gaan voor het basket doen wat ook de Red Lions voor het hockey gedaan hebben.”

“Damesbasket is de laatste jaren bovendien enorm geëvolueerd”, gaat ook Peter verder. “Waar het vroeger statisch en traag was, is het nu een stuk agressiever en explosiever. Meisjes zijn ook tactisch veel sterker. En ze laten zich makkelijker coachen: ze zijn bereid hun ego aan de kant te zetten, terwijl jongens veel meer haantjesgedrag vertonen. Kijk naar Emma Meesseman, zij blijft ook aan de top het meisje van de buren.”

Te weinig media-aandacht

“Toptalenten haal je er direct uit”, weet Van Kers. “We wisten van Emma al heel snel dat ze uniek was. Maar de weg is lang. Dat vergeten coaches soms. Je kan niet verwachten van een kind van 13, dat het een jaar later een topspeler van 21 is. Je moet geduld hebben, een schone deugd.”

Op het kamp wordt vooral getraind op, zoals coach Van Kers het noemt, fundamentals. “Want je moet letters en woordjes leren voor je een opstel schrijft”, klinkt het. Ook Jill Lorent traint met haar jongens en meisjes op de basistechnieken. “Voetenwerk, ball handling, passen,.. Daar focussen we op, niet zozeer op matchen. We zien dat veel kinderen dat niet mee hebben gekregen op hun club. Vroeger was dat anders: wij trainden soms met een brilleke op om niet naar de bal te kijken. De mentaliteit is bij sommige clubs nu wel erg veranderd, en gaat het allemaal veel sneller.”

Worden we dan toch nog een basketballand? Er is nochtans maar één Cat die bij een Belgische club speelt. “Het is een vicieuze cirkel”, zucht Jill Lorent. “Er gaat veel te weinig media-aandacht naar het basket, waardoor het vaak moeilijk is om budgetten en sponsors aan te trekken. Zonder budgetten, geen topspelers. We moeten het dan doen met onze eigen jeugd, en dat doen we met veel overtuiging, want in hen geloven we. Maar dat betekent soms ook dat we net tekortkomen aan de top.”

“Als een voetballer een teentje breekt, staat het in alle kranten. Maar naar het basketbal, of andere sporten, gaat er schandalig weinig aandacht”, reageert Peter De Lepeleire. “Nochtans was het ooit anders. Vroeger las je relatief veel over basket in de kranten, nu staan zelfs de uitslagen er niet meer in.”

Voorbeeldige kinderen

Ondertussen gaat de opmerkelijke warming up van coach Casteels verder. En opvallend: de kinderen volgen de instructies van de coaches proper op, zonder gemor of puberaal ogen-gedraai. “Mensen klagen soms over ‘de jeugd’, maar wij zien hier alleen maar voorbeeldige kinderen. Ik schrik er ook van”, lacht Peter.

Ook Jill valt de discipline op. “Ze komen hier natuurlijk allemaal om te basketballen, dus de motivatie is groot. En ik zie ook weinig gsm’s, dat doet deugd. Ik denk dat ook die tendens aan het shiften is, kinderen lijken hun gsm minder te gebruiken dan volwassenen”, zegt ze. Op de vraag wat hij de kinderen vooral wil meegeven als ze het kamp hebben afgerond, antwoordt coach Van Kers iets dat totaal niets met basket te maken heeft. “Dat ze het plezant vonden, en gelukkig naar huis gaan.”

Jonge toptalenten richten pijlen op eigen Cats-carrière: “Hele maand juni met personal trainer gewerkt”

Vier keer per week trainen, een personal trainer in het weekend, om 7u ‘s ochtends al volop aan het shotten… Dat Anais (14), Lily (13) en Sterre (15) door de trainers op het Van Kers-kamp worden getipt als beloftevolle speelsters, is duidelijk. Ze zijn superambitieus en hebben een duidelijk doel voor ogen: zover mogelijk geraken in het vrouwenbasket. “Er zijn clubs die het aantal aanvragen van meisjes niet meer kunnen bolwerken.”

“We kregen basket op school en ik vond het wel leuk”, meer had de 13-jarige Lily Jans uit Antwerpen niet nodig om in het basketbal te rollen. Intussen speelt ze al vier jaar bij Kangoeroes Mechelen, een club die ook op het hoogste niveau meedraait. Naast haar staan Sterre Gruyaert (15) uit Gent en Anaïs De Schryver (14) uit Lokeren.

“Het leukste aan basket is het team: je bent nooit alleen, je moet er samen voor werken”’, zegt Sterre. Ze speelde samen met Anaïs bij Gentson, maar die laatste start volgend seizoen ook bij de Kangoeroes. Als de eerste week van het Van Kers-kamp erop zit, sluit ze de tweede week nóg eens aan. Van ambitie gesproken. “Op het kamp kunnen we met de jongens trainen. Dat is agressiever. De trainers zijn soms wel streng, maar dat is goed. Coach Casteels staat erom bekend streng te zijn, maar daar leer je het meeste van bij. Ik kom hier al vier jaar, altijd twee weken”, zegt ze.

Met de meisjesploeg van Gentson won Anaïs vorig jaar nog een jeugdtornooi met meer dan vijfhonderd ploegen in Wenen. “Haar werkethiek is super. Ze kan keihard haar best doen voor het basket. Ze is ook niet van de grootste, dus ze weet waarvoor ze werkt. Ze focust zich nu vooral op kracht en explosiviteit. We proberen haar klaar te stomen voor de toekomst”, zegt papa Dirk De Schryver, die jarenlang meedraaide als coach in het damesbasket en zelf ook coacht op het kamp.

Supporteren in Rijsel

“We hebben de hele maand juni met een personal trainer gewerkt. Na die periode sprong ze al zes centimeter hoger. En samen met Sterre huurden we ook de basketzaal in Gent op zaterdagvoormiddag af om extra te trainen. We forceren haar absoluut niet, maar ze weet zelf goed wat ze wil. Onlangs stond ze om 7u ‘s ochtends klaar in haar sportkleren om te gaan shotten. De leerkracht van het eerste uur kwam niet, dus ze mocht een uur later naar school komen. De meeste 14-jarige draaien zich dan nog eens om in bed. Anaïs heeft een uur geshot”, klinkt het.

Als het kamp erop zit, trekt Anaïs twee weken naar Blankenberge. “Vooral om te rusten”, zegt papa Dirk. “Maar we zullen ook geregeld trainen in het losse zand, of traplopen. Ze heeft een schema gekregen van haar coach bij de Kangoeroes en daar houden we ons aan.”

De meisjes zelf hebben het succes van de Cats op de voet gevolgd. “Dat is toch wel ons einddoel”, zegt Lily. Ook Dirk, die het damesbasket goed kent, ziet de interesse jaar na jaar stijgen. “Er zijn clubs die het aantal aanvragen van meisjes niet meer kunnen bolwerken. Ik ben heel benieuwd naar wat de Cats allemaal nog gaan verwezenlijken. De Olympische Spelen in Parijs staan om de hoek, en het basket wordt gespeeld in Rijsel. Dat is vlakbij. Er gaan héél veel Belgen paraat staan om te supporteren. De kans zit er dik in dat Anaïs en ik er ook zullen bij zijn.”