Direct naar artikelinhoud
NieuwsOorlog in Oekraïne

België tegen clustermunitie voor Oekraïne: ‘Maakt geen onderscheid tussen burgers en militaire doelen’

Belgisch premier Alexander De Croo.Beeld Photo News

Op de jaarlijkse NAVO-top zal België zich deze week aansluiten bij het standpunt tegen leveringen van clustermunitie aan Oekraïne. Dat vernam De Morgen bij premier Alexander De Croo. Amerikaans president Joe Biden is nu al in Londen om in te praten op Brits premier Rishi Sunak.

Volg de meest recente ontwikkelingen rond Oekraïne in ons liveblog.

Vlak voor de jaarlijkse bijeenkomst zei NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg dat de top “een duidelijke boodschap zal uitsturen: de NAVO is verenigd en de Russische agressie zal het niet halen”. Maar zijn woorden waren nog niet koud of de eenheid binnen de NAVO werd op de proef gesteld.

De VS maakten op dezelfde dag bekend dat ze 155 mm-clustermunitie zullen leveren aan Oekraïne. Meer dan twee derde van de NAVO-lidstaten heeft een verbod op clustermunitie ondertekend. Ook België keurde in 2008 dat verdrag van Oslo goed en zal zich aansluiten bij het verzet van Spanje en het Verenigd Koninkrijk tegen de levering aan Oekraïne.

“Clustermunitie maakt geen onderscheid tussen burgers en militaire doelen en daarom roepen wij beide partijen op om geen clustermunitie te gebruiken”, zegt de woordvoerder van premier De Croo (Open Vld). “Ons eerste doel moet zijn om het Russische gebruik van clustermunitie te stoppen, eerder dan zelf zulke munitie naar Oekraïne te sturen.”

De 155 mm-clustergranaten die de Amerikanen zullen leveren, bevatten tientallen kleinere granaten die bij ontploffing projectielen verspreiden. Daarmee zou Oekraïne schade kunnen toebrengen aan oprukkende Russische versterkingen net achter het front, die zich in open gebied bevinden.

Het probleem met clustermunitie is dat er altijd onderdelen zijn die pas veel later tot ontploffing komen. Zo kunnen ze jaren na het conflict nog onschuldige burgerslachtoffers maken. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch stelde het nu al veelvuldig vast in Oekraïne. De Amerikanen gaan er prat op dat hun 155 mm-granaten een lage mislukkingratio hebben van 2,35 procent, tegenover meer dan 30 procent bij de Russische clustermunitie.

“Dat zijn slechts testwaardes, maar laat ons niet naïef zijn: elke munitie heeft een percentage dat niet ontploft”, zegt Tom Simoens, militair historicus aan de Koninklijke Militaire School.

Om bezorgdheden weg te nemen, geeft Oekraïne garanties over de inzet van die clustergranaten. Het land verbindt zich ertoe ze niet in te zetten in Rusland of in steden, en om bevrijd gebied meteen te zuiveren van onontploft tuig.

Eerder zorgden de leveringen van tanks en gevechtsvliegtuigen ook al voor spanningen in de alliantie, maar daar zat geen juridische kant aan. Het verdrag tegen clustermunitie dwingt ondertekenaars om zich ertegen te verzetten. “Ik kan me niet inbeelden dat die clustermunitie in de haven van Antwerpen mag passeren”, zegt Simoens.

Dinsdag reist premier De Croo naar Vilnius voor de top, samen met minister van Defensie Dedonder (PS) en minister van Buitenlandse Zaken Lahbib (MR). Finland zal voor het eerst als NAVO-lid deelnemen aan de top, die ook de toetreding van Zweden uit het slop moet halen. Verder wil deze NAVO-top ook verdere stappen zetten in de toekomstige toetreding van Oekraïne in het bondgenootschap.