Zonen van Aretha Franklin ruziën tot in de rechtbank: welke handgeschreven nota is haar testament?

Op 16 augustus 2018 stierf de Amerikaanse soulzangeres Aretha Franklin (76) aan de gevolgen van kanker. Al bij leven was ze een legende, een icoon van de Amerikaanse cultuur, een symbool voor de zwarte burgerrechtenbeweging. De "Queen of soul" scoorde tal van hits, waaronder "Think", "Respect" en "(You make me feel like a) natural woman". Franklin was bijzonder populair, na haar dood brachten duizenden mensen haar een laatste groet. "Een diva van het volk", zo klonk het indertijd.

Een diva met een nalatenschap die miljoenen dollars waard is. Onder meer vastgoed, juwelen, luxekledij én (inkomsten uit) de rechten op haar muziek maken er deel van uit. De waarde van Franklins nalatenschap wordt intussen geschat op zowat 80 miljoen dollar (net geen 73 miljoen euro).

Maar bijna vijf jaar na haar dood is er nog altijd geen duidelijkheid over de verdeling van die nalatenschap. Er is al jaren discussie over welke van verschillende handgeschreven documenten beschouwd mag worden als haar testament.

Aretha Franklin woonde al tientallen jaren samen met haar levenspartner, Willie Wilkerson, maar ze waren niet gehuwd. Franklin had vier volwassen zonen uit eerdere relaties. Bij haar dood in 2018 was er geen formeel, uitgetikt testament, ondanks haar aanslepende gezondheidsproblemen. Er waren al wel meermaals stappen gezet in die richting, maar tot een officieel document kwam het nooit. Hoe moest dat dan met haar nalatenschap?  

Omdat ze niet getrouwd waren, en omdat er geen testament was, kon Wilkerson geen aanspraak maken op de nalatenschap. Dat recht zou volledig naar haar vier zonen gaan, zij zouden alles met andere woorden moeten (ver)delen. Maar: Aretha Franklin woonde in Detroit, Michigan. De wet in Michigan laat toe dat andere documenten - ook handgeschreven notities, met doorhalingen of moeilijk leesbare passages - beschouwd kunnen worden als testament. Na Franklins dood was het dus zaak om omzichtig te werk te gaan en te onderzoeken of er iets was dat leek op een wilsverklaring.

In de lente van 2019 werd het landgoed van Franklin in Detroit doorzocht. Er werden enkele handgeschreven documenten teruggevonden die iets prijsgaven over de wensen van de zangeres. Twee documenten, met de datum "2010" op, waren opgeborgen in een afgesloten kast. Een ander document, met datum "2014" op, stak in een notaboekje dat tussen de kussens van een bank stak. Kunnen die documenten beschouwd worden als een wilsverklaring, en indien ja, welk document geldt dan?

Er zijn al meerdere hoorzittingen over het huidige en toekomstige beheer van de nalatenschap geweest, maar daaruit bleek vooral dat de vier zonen van Aretha Franklin het niet met mekaar eens zijn. Volgens zowel de nota's uit 2010 als uit 2014 krijgen de broers de opbrengsten uit de muziek en de auteursrechten. Dat staat weinig ter discussie. Maar er is een andere grote twistappel: het beheer van de nalatenschap, die opbrengsten, de business die Aretha Franklin heet.

In de nota's van 2010 wordt Tedd White jr (59), Aretha's derde zoon, aangeduid als beheerder. Edward (66) en Kecalf (53) Franklin, haar tweede en vierde zoon, zouden eerst "zakelijk onderricht" moeten krijgen en een "certificaat of diploma" moeten hebben om iets te krijgen uit de nalatenschap.

In de nota's van 2014 daarentegen is Tedd White jr. niet langer beheerder, maar wel Kecalf. Er is ook geen sprake meer van "zakelijk onderricht". Kecalf en zijn familie zouden volgens dat document het beheer over het landgoed in Bloomfield Hills, in Detroit, krijgen. Ten tijde van Franklins overlijden werd dat geschat op 1,1 miljoen dollar, vandaag is het veel meer waard.

Ook haar oudste zoon Clarence (68) wordt vermeld. Aretha Franklin schreef in beide versies dat er voor Clarence speciale regelingen zijn omdat hij bepaalde noden heeft. Wat die noden zijn is niet duidelijk. Over Clarence, die Aretha al kreeg op haar 12e, is nooit veel bekend geraakt.

Tedd White jr. is van mening dat de nota's uit 2010 van tel zijn, Edward en Kecalf menen dat dat die uit 2014 moeten zijn. En ze halen elk hun argumenten aan.

"Twee tegenstrijdige wilsverklaringen kunnen niet tegelijk ingeroepen worden om de nalatenschap te verdelen. In zulke zaken herroept de meest recente verklaring de vorige", zeggen de advocaten van Kecalf Franklin. Met andere woorden, de nota's van 2014 zijn volgens hen de enige juiste.

Maar volgens de advocaten van Tedd White jr. waren de nota's uit 2010 notarieel bekrachtigd en getekend, en het document uit 2014 niet. "Als het de bedoeling was dat dat een wilsverklaring was, dan zou er wel beter zorg voor gedragen zijn dan het in een notablokje onder een kussen te stoppen", klinkt het.

Volgens experts draait alles om de intentie van Aretha Franklin. Wilde de zangeres met haar nota's uit 2014 echt een verandering aanbrengen? Of waren het "maar" losse gedachten waar je geen rekening mee hoeft te houden? De broers gooien al jaren met argumenten om te bewijzen waarom hun idee over de intentie van hun moeder klopt. Vanaf vandaag is het aan een jury om zich over die netelige kwestie te buigen. En of daarmee ook werkelijk een einde aan de saga komt, is nog maar de vraag.