Erdogan, Stoltenberg en de Zweedse premier Ulf Kristersson spraken elkaar maandag in de Litouwse hoofdstad, aan de vooravond van de NAVO-top die er dinsdag van start gaat. “Ik heb net een constructieve vergadering gehad”, zei Stoltenberg na afloop.

“Ik ben blij te kunnen aankondigen dat als gevolg daarvan, president Erdogan heeft ingestemd het toetredingsprotocol zo snel mogelijk voor te leggen” aan het parlement en daarmee samen te werken “om een ratificatie te garanderen”. “Dit is een historische stap die de NAVO-alliantie sterker en veiliger zal maken”, schreef hij op Twitter.

Erdogan had voor zijn vertrek naar de top in Vilnius die Turkse goedkeuring tot ieders verrassing nog gekoppeld aan onderhandelingen over de toetreding van zijn land tot de Europese Unie. Of hij daar garanties over gekregen heeft, is niet duidelijk en onwaarschijnlijk.

De bereikte overeenkomst vermeldt volgens Stoltenberg wel dat Zweden ermee instemt “als lid van de EU actief de inspanningen te steunen om het toetredingsproces van Turkije tot de EU een nieuwe impuls te geven en bij te dragen tot de modernisering van de Europees-Turkse douane-unie en de liberalisering van visa”. Erdogan sprak maandagavond ook al met Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad.

(Lees verder onder de tweet)

Zweden herhaalt ook zijn engagement om geen steun te zullen leveren aan de Koerdische militie in Syrië (YPG) en haar politieke arm PYD, of aan de Gülenbeweging. Kristersson gaf geen bijkomende details over de inhoud van het akkoord, maar zei dat de afspraken overeenkomen met de Zweedse engagementen op lange termijn. “Dit is dus niet iets dat we alleen maar doen om NAVO-lid te kunnen worden.”

“Allemaal veiliger”

Na het begin van de oorlog in Oekraïne in februari van vorig jaar toonden zowel Zweden als Finland grote interesse om deel te gaan uitmaken van de NAVO. Een van de voorwaarden om lid te worden is dat alle lidstaten de kandidatuur goedkeuren. Voor Finland gebeurde dat in april van dit jaar al. Voor Zweden lagen de kaarten moeilijker vanwege de tegenstand van Hongarije en Turkije. Maar nu ziet het er dus toch naar uit dat na Hongarije ook Turkije van mening is veranderd. Zweden zou de 32ste NAVO-lidstaat worden.

De Zweedse premier is erg tevreden dat Ankara zich niet langer verzet tegen het NAVO-lidmaatschap van zijn land. “Dit was een goede dag voor Zweden”, klonk het maandagavond in Vilnius. Volgens Ulf Kristersson hebben de gesprekken met Erdogan en Stoltenberg geleid tot een gezamenlijke verklaring die een “zeer grote stap” in de richting van de ratificatie van het Zweedse NAVO-lidmaatschap betekent.

“Goed nieuws uit Vilnius”, reageerde Charles Michel via Twitter.

Premier Alexander De Croo juicht het “eerste succes” van de NAVO-top toe. “Met Zweden erbij zal de NAVO sterker en Europa veiliger zijn”, aldus De Croo op Twitter. Hij bedankte de secretaris-generaal van de alliantie, Jens Stoltenberg, nog voor zijn “niet-aflatende inspanningen” in het toetredingsproces van Zweden.

Ook de Amerikaanse president Joe Biden is tevreden dat Turkije zich niet langer verzet tegen de toetreding van Zweden. Hij hoopt op een “snelle ratificatie” van het Zweedse lidmaatschap bij de westerse defensiealliantie. “Ik kijk ernaar uit om premier Ulf Kristersson en Zweden als onze 32ste bondgenoot te verwelkomen”, luidt het in een verklaring. “Ik bedank secretaris-generaal Jens Stoltenberg voor zijn standvastige leiderschap.”

Brits premier Rishi Sunak sprak van een “historisch moment voor de NAVO dat ons allemaal veiliger maakt”. “Zweden, we kijken ernaar uit om je te verwelkomen in de alliantie.”