Het huidige jeugddelinquentierecht, voor de bestraffing van minderjarige daders, voorziet een leeftijdsgrens van 23 jaar. Wie ouder is, kan niet meer ter verantwoording worden geroepen voor misdrijven die hij of zij pleegde als minderjarige. Maar de Vlaamse regering heeft een ontwerpdecreet goedgekeurd om die leeftijdsgrens af te schaffen. Volgens het kabinet van Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) wordt het zo mogelijk om een jonge verkrachter alsnog te straffen als een slachtoffer pas vele jaren later klacht indient. “De verjaringstermijnen uit het strafrecht voor volwassenen zullen in de toekomst ook voor minderjarigen gelden”, klinkt het. “En de verkrachting van een minderjarige is onverjaarbaar.”

LEES OOK. Vier jeugdrechters over het dossier waar ze echt van wakker lagen: “Amper 12 en ik moest hem opsluiten, want ik kon niet anders”

(Lees verder onder de foto)

De beslissing maakt het dus mogelijk om een veertig- of vijftigjarige alsnog te vervolgen voor een verkrachting als minderjarige. Maar hij zal dan wel voor de jeugdrechter moeten verschijnen, en bestraft worden volgens het jeugddelinquentierecht. De Vlaamse regering wil wel nog overleggen met de federale overheid, zodat een veroordeelde zo nodig opgesloten kan worden in een gevangenis voor volwassenen. Niemand vindt een opsluiting van een meerderjarige in een jeugdinstelling een goed idee.

Jonge kampbewakers

Volgens het kabinet Demir sluit Vlaanderen zich zo aan bij de regels in de landen rondom ons. In Duitsland stonden de voorbije jaren nog hoogbejaarden voor de jeugdrechtbank voor hun misdrijven als jonge kampbewakers tijdens de Tweede Wereldoorlog.

LEES OOK. Jeugdrechtbank veroordeelt 93-jarige nazi 5.232 maal voor medeplichtigheid aan moord

Eric Van der Mussele, voorzitter van de Unie van Jeugdadvocaten, is een koele minnaar van het nieuwe decreet. “Vraag is of dit nodig is”, zegt hij. “Een slachtoffer kan nu ook al via de burgerlijke rechtbank een schadevergoeding afdwingen. Zelfs jaren na de feiten. Is het dan nodig om ook de mogelijkheid van een strafrechtelijke veroordeling boven iemands hoofd te laten hangen?”

LEES OOK. Als jongere zwaar in de fout gaat, dreigt ook voor zijn ouders een straf

Wendy De Bondt, professor jeugdrecht en strafrecht aan de UGent, denkt dat het effect in de praktijk erg klein zal zijn. “Bijna 90 procent van de delicten gepleegd door minderjarigen zijn wanbedrijven, en die hebben een verjaringstermijn van 5 jaar. Voor die feiten verandert er in de praktijk sowieso niets. De belangrijkste vraag is welk arsenaal aan maatregelen de jeugdrechter krijgt voor die weinige gevallen die een langere verjaringstermijn kennen. We spreken dan bijvoorbeeld over moord, of zware drugshandel. Verkrachting van minderjarigen ook. Ook dan blijft de jeugdrechter verantwoordelijk voor de dader. Structureel grijpen naar ‘uithandengeving’, zodat zo’n dader voor de gewone strafrechter moet komen, zou internationaal erg omstreden zijn.”

Het ontwerpdecreet gaat nu eerst voor advies naar onder meer de Vlaamse jeugdraad. Nadien keert het terug naar de Vlaamse regering.