Wolvenonderzoeker Joachim Mergeay: ‘Een in het nauw gedreven wild dier is altijd gevaarlijk, niet alleen een wolf’

Wat is er precies gebeurd?

Mergeay: “We kennen nog niet alle details. Voor zover bekend was de wolf binnengeraakt in een schapenweide. De boer zag dat en heeft de wolf proberen te verjagen met een hooivork en een schop. Daarbij zou de man in de arm zijn gebeten.

“De wolf raakte niet meer weg en zou zich verscholen hebben onder enkele zonnepanelen. Zo’n twee uur nadat de wolf was opgemerkt, is het dier door de politie afgeschoten, voor zover we weten terwijl die zich nog steeds in de weide bevond.”

Wat ging hier mis?

“Eerst en vooral: het is natuurlijk makkelijk om daar achteraf en vanop afstand over te oordelen. Het is een begrijpelijke reflex om je schapen te willen beschermen en die wolf te willen wegjagen. Maar de wolf was hoogstwaarschijnlijk in paniek, zag geen uitweg meer uit de weide, en heeft zich verdedigd. Een in het nauw gedreven wild dier is altijd gevaarlijk, niet alleen een wolf. Ik zou ook niet op een in het nauw gedreven hond, everzwijn of edelhert afstappen.”

Wat had de boer dan wel moeten doen?

“Als je een wolf wil wegjagen, moet je hem wel een vluchtweg bieden. Wellicht was het beter geweest de poort van de omheining eerst open te zetten. Door opnieuw onder de draad door te kruipen - de manier waarop de wolf vermoedelijk is binnengeraakt - brengt de wolf zichzelf in een kwetsbare positie. Dat zal hij niet doen terwijl hij met een schop en riek wordt belaagd. Als er een makkelijke vluchtroute was geweest, had louter de aanwezigheid van mensen wellicht volstaan om het dier te doen vluchten.”

De omheining zou wolfwerend zijn geweest, en toch is de wolf erin geraakt.

“De onderste draad van zo’n omheining onder stroom mag op maximaal 20 centimeter hoogte hangen, zodat een dier dat eronder probeert te kruipen een schok op de neus krijgt en achteruitdeinst. Een goede wolfwerende omheining werkt wel degelijk, maar als er een zwakke schakel is, zal een wolf die vinden. Dat is vaak ter hoogte van een poortje, of op een plek waar de onderste draad net iets te hoog hangt.”

De wolf is meteen gedood. Terecht?

“Op het moment dat hij is afgeschoten vormde het dier geen acuut gevaar meer. Zou deze wolf in de toekomst nog mensen hebben aangevallen? Hij had al een pak rammel gekregen en was daardoor wellicht de rest van zijn leven erg bang geweest voor de mens.

“Maar opnieuw: het is makkelijk achteraf te oordelen. De vraag is: ging het hier om een offensieve aanval, waarbij een dier de mens benadert en aanvalt, of een defensieve aanval, waarbij de mens een wolf benadert, en die zich verdedigt? Mij lijkt het eerder om het tweede te gaan, en dan was afschieten hier niet aangewezen.”

Dit was geen ‘probleemwolf’?

“Volgens de in het protocol vastgelegde definitie is een probleemwolf een dier dat herhaaldelijk mensen opzoekt. De eerste stap is dan zo’n dier te proberen verjagen. Lukt dat niet, dan pas volgt afschot.

“Dit dier is dus niet per definitie een probleemwolf. Het huidige protocol is echter niet voorzien op situaties waarbij een wolf in het defensief wordt gedwongen. We zullen nog verduidelijken wat je dan het best doet.”

‘Hier hadden we voor gewaarschuwd, dit moest een keer gebeuren’, klinkt het onder meer bij de Nederlandse BoerBurgerBeweging en andere tegenstanders van de terugkeer van de wolf.

“We hebben nooit gezegd dat zoiets nooit kon gebeuren. Wel dat bijtincidenten extreem zeldzaam zijn. In de Europese Unie gaat het de voorbije twintig jaar om minder dan 20 incidenten. Bijna altijd gaat het om ongevallen met wolven die zijn gevoederd en zo gewend geraakt zijn aan mensen.

“Is de kans nu groter dat dit nog een keer zal gebeuren of dat er een volgende keer een kind slachtoffer is? Niet als je geen domme dingen doet. Dit is een stok zoeken om een wolf te slaan.”