Douanebaas Kristian Vanderwaeren ziet twee verklaringen voor aanhoudende toestroom van tonnen cocaïne in Antwerpen. “Ten eerste is de productie in de bronlanden in Zuid-Amerika toegenomen. En ten tweede zien we in Europa ook een stijging van de consumptie.”

Colombia, Peru en Bolivië zijn de belangrijkste producenten van cocabladeren, de belangrijkste grondstof voor cocaïne. Maar als gevolg van de stijgende consumptie van cocaïne, worden er ook steeds vaker cocavelden aangetroffen in landen als Ecuador, Venezuela, Honduras en Guatemala.

Ook in Spanje, Nederland en België werden labo’s aangetroffen waar cocaïnepoeder (cocaïnehydrochloride) wordt gewonnen uit cocaïnepasta. In Zuid-Amerika wordt het steeds moeilijker om aan de nodige chemicaliën te geraken voor de productie van cocaïnepoeder. In Europa raken criminelen blijkbaar makkelijker aan de grondstoffen.

De cocaïne die in Antwerpen wordt onderschept, wordt vooral verscheept vanuit Ecuador. Tijdens de eerste zes maanden van dit jaar werden maar liefst dertien zendingen met drugs vanuit Ecuador onderschept door de douane, goed voor meer dan 10 ton drugs. Op de tweede plaats prijkt Panama, goed voor zes zendingen. Daarna volgen Brazilië (vijf transporten), Costa Rica (vier transporten) en de Dominicaanse Republiek (vier transporten).

Ook buitenlandse douanediensten onderscheppen cocaïnezendingen. Zowel in Ecuador, Colombia, Brazilië, Chili en de Dominicaanse Republiek werden zendingen met bestemming Antwerpen tegengehouden, goed voor nog eens 40 ton cocaïne.

100% scanning

De Belgische douanediensten gaan extra middelen inzetten om zo veel mogelijk cocaïne in de havens tegen te houden. Kristian Vanderwaeren, de administrateur-generaal van de Douane en Accijnzen werkt al een tijd aan het project ‘100% scanning’, waarbij wordt gestreefd naar het controleren van alle risicocontainers die in de haven aankomen. Vanderwaeren beseft dat het project niet gerealiseerd kan worden zonder medewerking van de private sector. “De terminaluitbaters leveren een grote bijdrage in de strijd tegen de drugssmokkel.”

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V), de voogdijminister van de douane, was woensdag aanwezig in de grensinspectiepost op Linkeroever voor de ondertekening van een memorandum of understanding (MOU) met de haven van Antwerpen. Daarin leggen de regering en de haven hun gezamenlijke voornemens vast. “Om de drugs te bestrijden heeft de douane verschillende verdedigingslinies klaarstaan. Ze kan rekenen op douaniers die dagelijks heel wat verschillende taken uitvoeren met ondersteunend materiaal, zoals vaste scanners, mobiele scanners, backscatter (geavanceerde scantechnologie, red.) en handhold scanners. Eind 2023 zal het project ‘100% scanning’ verder concreet vorm krijgen een belangrijke bijdrage leveren aan de strijd tegen drugs.”

In het kader van dat project gaat de douane vijf extra mobiele scanners in gebruik nemen. De douane is ook bezig met de aanwerving van 108 nieuwe medewerkers. De administrateur-generaal verwacht ook veel van de ontwikkelingen en uitrol van modellen met artificiële intelligentie om verdachte ladingen sneller te detecteren.