Duurder parkeren voor SUV's in Parijs en andere Franse steden, ook Brussel wil "te grote wagens" viseren

"SUV" staat voor "sports utility vehicle": typerend is het grote en brede formaat, de verhoogde instap en in veel gevallen vierwielaandrijving. De laatste jaren zie je steeds meer SUV's in allerlei vormen op onze wegen, ook in de steden. En daar is niet iedereen altijd even tevreden mee. Niet alleen verbruiken ze meer, ze nemen ook meer plaats in bij het parkeren. En daar wil het bestuur van de Franse hoofdstad Parijs iets aan doen.

Vanaf 1 januari volgend jaar zullen bestuurders van SUV's meer moeten betalen voor een parkeerplaats in de stad. Hoe hoog de tarieven zullen zijn, is nog niet bekend. Wel is duidelijk dat de grootte en het gewicht van het voertuig en de motor daarin een rol zullen spelen. Elektrische auto's en grote gezinnen die een ruimere auto nodig hebben, zouden een uitzondering krijgen.

Het stadsbestuur van Parijs keurde de maatregel vorige maand goed. Het is de bedoeling om de vervuiling terug te dringen en de zogenoemde "auto-besitas" in de stad aan te pakken. "We focussen hiermee op een absurditeit: auto-besitas. De onstuitbare groei in het gewicht en de grootte van voertuigen die in onze steden rondrijden, en dan vooral in Parijs," zegt Frédéric Badina-Serpette, gemeenteraadslid voor de ecologische partij EELV. Hij diende mee het voorstel in.

Volgens de autoriteiten is het aantal SUV's in Parijs de laatste vier jaar met 60 procent gestegen. Ze maken nu ongeveer 15 procent van de ongeveer 1,15 miljoen privéwagens uit die elke avond in de Franse hoofdstad geparkeerd staan. Het bestuur hoopt dat de groei aan SUV's hierdoor zal afremmen en dat mensen meer zullen kiezen voor een lichtere wagen. 

Dave Belliard, een viceburgemeester verantwoordelijk voor openbare ruimte en mobiliteit, zegt dat SUV's niet passen in een stedelijke omgeving. "Er zijn hier geen onverharde wegen, geen bergpaden... SUV's zijn absoluut nutteloos in Parijs. Erger nog, ze zijn gevaarlijk en log, en er zijn te veel materialen nodig voor hun productie."

Al is niet iedereen het daarmee eens. Pierre Chasseray, woordvoerder van de automobilistenvereniging "40 millions d’Automobilistes", zegt dat het aantal SUV's vooral gestegen is omdat ze meer gekocht worden door grote gezinnen, ter vervanging van hun monovolumes.

"Het zijn familievoertuigen die gebruikt worden voor weekendjes of vakanties. We geven toe aan een kleine minderheid van de stedelijke bevolking die beslist heeft om van de SUV een symbool van de strijd tegen vervuiling te maken", klinkt het in Le Parisien.

Ook in Lyon heeft het stadsbestuur voor volgend jaar hogere parkeertarieven aangekondigd voor voertuigen, gebaseerd op hun gewicht. De stad Grenoble overweegt een gelijkaardige maatregel.

Als het regent in Parijs, druppelt het in Brussel, luidt het spreekwoord. En ja hoor, ook Brussel onderzoekt of en hoe het SUV's uit de stad zou kunnen weghouden. SUV's zijn te groot, te zwaar en vooral te gevaarlijk, klinkt het. "De laatste jaren zien we grote trucks in het straatbeeld verschijnen, en dat is een probleem", zegt Brussels minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen).

"Ze nemen veel plaats in en zijn vervuilend, maar vormen vooral een risico voor de veiligheid. Men zit hoger, de motorkap is langer, zachte weggebruikers zijn minder zichtbaar. We zien in het buitenland dat er meer ongevallen met SUV's zijn, dat willen we vermijden."

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft een onderzoek besteld om in kaart te brengen wat de problemen en de mogelijkheden zijn. "Wat zien we momenteel, waarover gaat het? Wat zijn de handvaten die we hebben als stad? Wat kan effectief een impact hebben? Hoe kunnen we dat gaan toepassen? We willen dat nu eerst goed in beeld krijgen, voor we het in de praktijk omzetten."

Het is de bedoeling dat we alles klaar hebben tegen het nieuwe bestuursakkoord (na de verkiezingen van volgend jaar, red). Dat er een soort menu is om uit te kiezen."

Waarover kan dat dan gaan? "Op stadsniveau is het niet zo eenvoudig om in te grijpen op een wereldwijde trend. In Parijs gaat het over parkeertarieven, wij zijn nu aan het kijken naar de opties. Wat kan er rond schoolomgevingen, wat kunnen fiscale opties zijn, hoe kunnen we met parkeertarieven of op andere manieren mensen duidelijk maken dat je in een stad voor een andere auto kiest."

"Grote SUV's en megatrucks zijn niet aangepast aan de context van een stad, waar je de auto vaak gebruikt voor korte afstanden en kleine boodschappen. In de Ardennen, ja, maar in een stad is een SUV is niet de juiste keuze. In een stad is een kleinere auto properder en veiliger."

Parijs, Lyon, Grenoble in Frankrijk, Brussel bij ons, Amsterdam in Nederland: steden waar men liever de grote wagens wil weren. Ze halen het milieu en veiligheid aan als belangrijkste argumenten: de leefbaarheid van en in de stad moet verhogen. De vraag is of hogere parkeertarieven voor SUV's daartoe bijdragen. VRT-verkeersexpert Hajo Beeckman denkt dat het wel een goede maatregel kan zijn.

"Steden zijn krappe ruimtes, met overbevraagde parkeerplaatsen. We zien dat veel steden al de laatste jaren maatregelen nemen om bovengronds parkeren terug te dringen en meer ruimte aan de zachte weggebruikers te geven." Het Antwerpse stadsbestuur bepaalde enkele maanden geleden bijvoorbeeld dat parkeren in de binnenstad alleen nog kan voor bewoners en vergunningshouders.

"Daarnaast zien we ook de trend dat SUV's steeds populairder worden, en producenten spelen daarop in", zegt Beeckman. "Je ziet dat auto's de laatste jaren worden opgeblazen, dezelfde modellen worden bij een update telkens groter gemaakt, dat ziet er beter uit."

"SUV's zijn groter, dat creëert plaats- en parkeerproblemen, bovengronds en ondergronds. Daarnaast is ook al meermaals vastgesteld dat zachte weggebruikers ernstigere letsels oplopen bij ongevallen met SUV's dan met kleinere wagens. Het heeft niet zozeer te maken met de vorm van de wagen maar vooral met het gewicht. Dat maakt dat steden steeds meer openstaan om daar iets aan te doen."

De ene SUV is de andere niet. Je hebt bijvoorbeeld de echte grote, off road-terreinwagens, maar ook compactere SUV's en cross-overs. Hoe kan je een maatregel zoals in Parijs in de praktijk gaan toepassen? Hajo Beeckman haalt Lyon aan, waar ze al heel concrete zaken toepassen. Daar wordt gewerkt met gewichtsklasses. "Je zou ook in het nationaal voertuigenregister (DIV) duidelijk kunnen definiëren wat een SUV is, op basis van lengte, gewicht, hoogte..."

Controleren kan met ANPR-camera's (camera's die werken met nummerplaatherkenning, red.), al is dat volgens Beeckman niet strikt nodig. "Als je betaalt om te parkeren, moet je je nummerplaat ingeven. De gegevens van de wagen zijn aan die nummerplaat gekoppeld."

Beeckman waarschuwt er voor dat steden bij het uitstippelen van hun beleid wel een goede balans moeten bewaken. "Je moet redelijke en rationele criteria hanteren. Je hebt mensen die met een bescheiden inkomen een compacte SUV kopen om met het gezin mee op vakantie te kunnen gaan, en dan heb je natuurlijk ook de echt grote patserwagens. Er speelt hier zeker een sociale dimensie. Ga je de mensen in de eerste categorie ook meer laten betalen?"

"De Brusselse minister van Mobiliteit herinnert zich ongetwijfeld nog op welke manier haar coalitiepartner PS in de Brusselse regering het plan voor de stadstol torpedeerde: door een simpel njet, van Paul Magnette, nationaal voorzitter. Ze zal bij de uitwerking van het plan over SUV's dus goed moeten nadenken en onderhandelen," besluit Beeckman.