De Vlaamse ministerraad is er vrijdag niet in geslaagd tot een vergelijk te komen over het ontwerp van stikstofdecreet van minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA).
De Vlaamse ministers bliezen vrijdagmorgen rond 10 uur verzamelen op het Martelaarsplein in Brussel. Op de agenda: 220 punten. Een kleine 13 uur later is er over 219 punten een akkoord. Maar op één onderwerp liep het spaak: het ontwerp van stikstofdecreet van minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). Die wilde de tekst nog voor het zomerreces in eerste lezing goedgekeurd zien, zodat het stikstofakkoord dat begin maart werd gesloten tijdig kan worden uitgevoerd. Alleen: voor coalitiepartner CD&V is het ontwerpdecreet van Demir geen goede vertaling van dat akkoord.
De christendemocraten vroegen en verkregen in maart versoepelingen op twee punten: soepelere vergunningsregels voor boeren vanaf 2025 en de mogelijkheid om uitstootrechten over te nemen van een ander landbouwbedrijf, ten minste als een milieueffectenrapport die twee zaken toelaat. Alleen is dat MER nog altijd niet opgestart. CD&V-minister van Landbouw Jo Brouns maakte eerder deze week al duidelijk dat hij het ontwerpdecreet niet wilde goedkeuren zonder een duidelijke timing voor dat onderzoek. Volgens Demir is de aanbestedingsprocedure voor het MER lopende en moeten de inschrijvers tegen 15 juli, morgen dus, hun offerte indienen. De ministers konden het stikstofdossier vrijdagavond pas rond 19 uur aansnijden, maar al vrij snel werd duidelijk dat een akkoord er niet in zat.
Toegevingen
Volgens meerdere bronnen zijn er nochtans toegevingen gedaan. Zo zou minister-president Jambon een opening gemaakt hebben door te verzekeren dat het decreet niet aan het parlement wordt voorgelegd zolang het milieueffectenrapport niet is afgerond, maar ging die stap voor de christendemocraten niet ver genoeg. Voor de liberalen, die vrijdagochtend bij monde van parlementslid Gwendolyn Rutten hun bezorgdheid over de tekst hadden geuit, zijn de problemen intussen wel van de baan. “Wij betreuren dat er geen akkoord is”, klinkt het vrijdagavond in de omgeving van de liberale viceminister-president Bart Somers. “In een regering kom je afspraken na. Wij kiezen voor oplossingen. Er zijn aanpassingen gekomen vandaag.” Er wordt voorlopig geen nieuwe vergadering rond stikstof gepland, wat betekent dat de regering het reces ingaat zonder akkoord.
De woordvoerder van minister-president Jan Jambon benadrukt dat de regering het stikstofakkoord van maart “hoe dan ook” verder uitvoert, ondanks het voorlopig ontbreken van een ontwerpdecreet. Jambon heeft Demir nu gevraagd om “het nodige te doen om het vacuüm te vullen dat ontstaan is door de niet-goedkeuring van het ontwerp, in het belang van de rechtszekerheid van landbouwers en ondernemers”.
Hoe die oplossing er concreet kan uitzien, is niet duidelijk. De vrees bestaat dat regering en parlement onvoldoende tijd zullen hebben om het decreet nog te stemmen voor de verkiezingen, nu de tekst over het zomerreces wordt getild. N-VA en Open VLD waarschuwen al langer voor een totale vergunningenstop in dat scenario.
‘Compleet onverantwoord’
Oppositiepartij Groen reageert alvast kritisch. “Het akkoord van maart was op drijfzand gebouwd. (..) Dat het in de uitwerkingsfase dan opnieuw helemaal vastloopt, hoeft niet te verbazen”, zegt fractieleidster Mieke Schauvliege. Dat de regering het dossier over de zomer tilt noemt ze “compleet onverantwoord”. Schauvliege vraagt een extra plenaire vergadering op woensdag om de ploeg van Jambon “ter verantwoording te roepen”.
Het is al de tweede keer dat het stikstofdossier dit jaar dat de Vlaamse regering onder hoogspanning zet. Het akkoord van dit voorjaar kwam er pas nadat N-VA en Open VLD een conceptnota hadden goedgekeurd zonder de CD&V. De christendemocraten gingen pas aan boord nadat ze de belofte kregen van extra onderzoek op de twee knelpunten waarop het dossier nu opnieuw blokkeert.
Het stikstofakkoord moet de stikstofneerslag op de waardevolle natuur in Vlaanderen tegen 2030 met de helft verminderen. Dat heeft vooral voor de landbouw grote gevolgen, omdat de zogenaamde piekbelasters zullen moeten stoppen of overschakelen op een andere vorm van landbouw. Het beleid gaat gepaard met een uitkoopregeling.
