Schrijfster Marga Minco (103) overleden, bekend van Holocaustboek "Het bittere kruid"
Op zeer hoge leeftijd is de Nederlandse auteur Marga Minco overleden. Ze raakte vooral bekend met de roman “Het bittere kruid”, een klassieker uit de Europese literatuur over de Jodenvervolging, die ook vaak aan bod komt in het onderwijs. Minco won de P. C. Hooftprijs en veel andere onderscheidingen. Ze is 103 jaar oud geworden.
Marga (geboren als Sara) Minco (°31 maart 1920) groeide op in Breda in een Joods gezin. Op school schreef ze verhalen, en daardoor kon ze aan de slag bij de krant Bredasche courant. Daar werkte ze van 1938 tot 1940. Ze werd de dag na de capitulatie aan de deur gezet. Volgens dichter Bert Voeten, haar latere echtgenoot, was ze de eerste Nederlandse journaliste die wegens haar Joodse afkomst werd ontslagen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de hele familie van Marga Minco gedeporteerd en vermoord, haar ouders, broer en zus. Ze wist als enige te ontkomen door onder te duiken en een andere naam aan te nemen: Marga Faes. Het lot van haar familie valt af te lezen in haar overlijdensbericht (zie onderaan).
Hier kan zoiets nooit gebeuren, zei mijn vader. Hier is het iets anders
In 1957 verscheen Minco’s eerste roman, “Het bittere kruid”, een aangrijpend, sober geschreven relaas van de Jodenvervolging in Amsterdam, gebaseerd op haar eigen ervaringen als jong meisje. “Het bittere kruid” is tientallen keren herdrukt. Het wordt vaak gelezen op school. Het boek is in vele talen vertaald en werd verfilmd in 1985, maar Minco was niet tevreden met de aanpassingen van de regisseur.
Fixdit, een Nederlands-Vlaams schrijverscollectief dat streeft naar meer diversiteit in de canon en de literaire wereld, wijdde een podcast aan "Het bittere kruid", met onder meer Annelies Verbeke en Arnon Grunberg. Een interview met de schrijfster voor "Het uur van de wolf" van de Nederlandse VPRO kun je hier bekijken.
Zij zouden nooit terugkomen, mijn vader niet, mijn moeder niet, Bettie niet, noch Dave en Lotte.
Na "Het bittere kruid" volgden nog andere verhalenbundels en romans, in dezelfde onderkoelde stijl. Enkele titels: "Een leeg huis" (1966), "De val" (1983), "De glazen brug" (1986) en "Nagelaten dagen" (1997). Minco's verhalen werden gebundeld in "Achter de muur".
Margo Minco werd vaak bekroond: ze kreeg in 1999 de Annie Romeinprijs, de Constantijn Huygensprijs in 2005 en in 2019 de bekroning voor haar hele oeuvre, de P. C. Hooftprijs. Ze was toen 99 jaar.
Volgens de jury van de P. C. Hooftprijs was Minco erin geslaagd haar persoonlijke geschiedenis te veranderen “in iets dat veelomvattender is dan het eigen leven en dat al meer dan een halve eeuw wereldwijd tot de verbeelding spreekt. De romans en verhalen van Marga Minco geven vorm aan existentiële ervaringen als angst, schuldgevoel, eenzaamheid en een diep maar nauwelijks te verwoorden verlangen naar geborgenheid."
In verband met de P. C. Hooftprijs was er wel een incident. De voorzitter van de stichting die de prijs uitreikt, bleek een kleinkind te zijn van een echtpaar waar Marga Minco heel pijnlijke herinneringen aan had. Alvorens de moeder van Marga gedeporteerd werd, had ze kostbare spullen in bewaring gegeven bij een familie. Na de oorlog ging Marga, de enige overlevende van het gezin, die bezittingen weer ophalen, maar het gezin wilde die niet teruggeven. Minco beschreef dat incident in het verhaal “Het adres”. Ze gaf te kennen dat ze de P. C. Hooftprijs liever niet ontving uit handen van de kleinzoon van de bewuste familie.
