Verschroeiende hitte in Zuid-Europa wordt deze week nog erger: “Dit is woestijnvorming in actie”

Waar de hittegolf van vorige week luisterde naar de naam Cerberus - de monsterlijke hond met drie koppen die de toegang tot de onderwereld bewaakt in de Griekse mythologie - kreeg de nog verschroeiender hitte die deze week verwacht wordt van de Griekse meteorologische dienst de naam Charon, naar de veerman die de zielen van de doden over de rivier de Styx naar het dodenrijk brengt.

Zeker Italië zou de volle laag krijgen. In het hele land ligt de temperatuur momenteel zo'n 8 graden hoger dan wat normaal is voor de tijd van het jaar. Specialisten hebben het over een heuse “hittestorm”, met extreem hoge temperaturen en vochtigheid. De nationale weerdienst spreekt over “de meest intense hittegolf van de zomer en tegelijk één van de meest intense ooit gemeten”.

In Rome zou het kwik morgen stijgen tot 43 graden Celsius in de schaduw, maar liefst 2,5 graden hoger dan het vorige record van 40,2 graden uit augustus 2007. En op Sicilië en Sardinië kan het zelfs richting 48,8 graden gaan, de hoogste temperatuur die ooit in Europa gemeten werd.

Voor zestien steden werd al code rood afgekondigd als gevolg van de hitte, onder meer voor Bologna, Firenze, Rome en Palermo. Iedereen moet er direct zonlicht vermijden tussen 11 en 18 uur.

Minister van Gezondheid Orazio Schillaci roept de bevolking - ook wie perfect gezond is - op om voorzorgen te nemen en zegt dat de regering mogelijk zelf nog extra beperkingen zal opleggen. De situatie wordt daarvoor uur per uur opgevolgd. “Grote evenementen in de zon zouden afgeraden moeten worden tijdens de warmste uren van de dag. Het is niet aangeraden het Colosseum te bezoeken als het buiten 43 graden is.”

In Griekenland waren gisteren voor de derde dag op rij al enkele bekende archeologische bezienswaardigheden dicht tussen 11.30 en 17.30 uur, waaronder de Akropolis in Athene. De temperatuur zakte in grote delen van het land wel even onder de 40 graden, maar meteorologen waarschuwen nu al voor een nieuwe hittegolf.

“Vanaf woensdag zal de temperatuur weer omhooggaan”, klonk het op de publieke radio. Het zou tot 44 graden worden in Athene. Dat wordt ook opletten voor toeristen. De afgelopen dagen werden al verscheidene mensen naar het ziekenhuis gebracht omdat ze last hadden van de warmte.

Zaterdag werd nog een recordtemperatuur van 44,2 graden gemeten op het eiland Kreta. En ze zijn er nog niet meteen van af, want volgens onze weerman Frank Duboccage gaat Griekenland dit weekend opnieuw naar 40 graden. Dat vertelde hij bij HLN Live:

Vanwege de extreme droogte en de wind is het risico op bosbranden extreem hoog, klinkt het bij de Griekse hulpdiensten. Vandaag zijn zo enkele badplaatsen preventief geëvacueerd door de dreiging van een grote bosbrand in Kouvaras, in de buurt van Athene. De brand is ontstaan rond het middaguur en is erg moeilijk te blussen omdat hij aangewakkerd wordt door windstoten tot 7 beaufort (50 à 60 kilometer per uur). “We bevinden ons midden in het seizoen van de bosbranden en de huidige klimatologische omstandigheden zijn ideaal om nieuwe branden op te wekken”’, besluit Yannis Artopios, woordvoerder van de brandweer. De Griekse politie heeft inmiddels een buitenlander opgepakt die ervan verdacht wordt de bosbranden te hebben aangestoken.

KIJK. Verschillende Griekse badplaatsen werden geëvacueerd door grote bosbranden nabij Athene

Dat is ook een probleem in Spanje. Op het bekende vakantie-eiland La Palma werden meer dan 4.000 mensen geëvacueerd door bosbranden. Die startten zaterdagochtend vroeg in het noorden. Een tiental huizen ging ondanks de inspanningen van driehonderd brandweerlui en tien blusvliegtuigen in de vlammen op. Op het eiland Tenerife werden 50 mensen geëvacueerd door bosbranden.

Spanje zal vanaf vandaag al de gevolgen van de nieuwe hittegolf voelen. Het kwik zal volgens de nationale weerdienst vlot boven de 40 graden stijgen in onder meer de zuidelijke regio Andalusië en op de Canarische Eilanden. Ook het oosten van het Iberische schiereiland en de Balearen - inclusief Mallorca - verwachten de komende dagen temperaturen in de eerste helft van de 40 graden. En mogelijk zelfs meer.

Voor grote delen van het vasteland en de Balearen is waarschuwingscode oranje uitgevaardigd. Code rood voor ‘extreem gevaar’ zal vandaag van kracht zijn in Andalusië en dinsdag in Aragon, Catalonië en op Mallorca.

Hoge temperaturen zijn niet ongewoon in het zuiden van Europa, maar volgens wetenschappers is er door de klimaatwijziging wel sprake van meer én intensievere hittegolven. De mate waarin dit gebeurt, ligt in Europa hoger dan elders in de wereld. De voorspellingen voor deze zomer zijn erger dan vorig jaar door het weerfenomeen El Niño, dat voor het eerst in vier jaar weer opduikt.

KIJK. Wat is het natuurverschijnsel El Niño? Onze wetenschapsexpert Martijn Peters legt uit:

Verschillende experts, waaronder de Franse Nahel Belgherze, waarschuwen dat het grootste deel van het zuiden van Europa “sneller dan je je kan voorstellen” zal veranderen in “een onbewoonbare woestenij”. “Dit is woestijnvorming in actie”, klinkt het.

Vorig jaar stierven in Europa meer dan 61.000 mensen door de hitte in de periode tussen 30 mei en 4 september. Dat staat te lezen in een nieuwe studie die gepubliceerd werd in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Nature’. In absolute cijfers waren er meest hittedoden in Italië, Spanje en Duitsland. Procentueel (aantal hittedoden per miljoen inwoners) werden Italië, Griekenland, Spanje en Portugal het zwaarst getroffen.

In het noorden van Italië stierf vorige week nog een arbeider nadat hij onwel werd bij het aanbrengen van wegmarkeringen. De autoriteiten verdelen nu op sommige plaatsen tenten waarin water verneveld wordt.

Ook in Griekenland heeft de overheid noodmaatregelen getroffen. Er zijn publieke plaatsen geopend waar mensen kunnen afkoelen, werknemers van privébedrijven mogen er thuis werken en wie risico loopt op gezondheidsproblemen door de hitte is vrij tussen 12 en 17 uur.

KIJK OOK. Hevige bosbranden woekeren in Zuid-Europa: meer dan 4000 mensen geëvacueerd uit Canarische eiland La Palma