ADOPTIE

Wantoestanden bij buitenlandse adopties nog niet onderzocht

Er loopt een rechtszaak over de adoptie van 5 kinderen die de ouders in Congo als vermist hadden opgegeven.© epa-efe

Onderzoek naar aanwijzingen van gesjoemel bij internationale adopties, onder meer in Belgische archieven, is nog altijd niet gebeurd. Vorig jaar in juni vroeg de Kamer daar nochtans unaniem naar.

Veerle Beel

Binnenlands geadopteerden kregen al excuses, omdat ongehuwde moeders gedwongen werden om hun kind af te staan. Metissen kregen excuses, omdat de koloniale besturen in Congo en Rwanda-Burundi kinderen van gemengd bloed bij hun inheemse moeders wegroofden.

De internationale geadopteerden daarentegen kregen nog niets. Toch vermoeden velen dat er gesjoemeld werd bij heel wat adopties in het buitenland. Er klonk daarom een enthousiast applaus vanop de publiekstribune, toen de Kamerleden vorig jaar een resolutie goedkeurden waarin ze de regering vroegen om een administratief onderzoek te voeren naar wantoestanden bij internationale adopties. Een verslag daarvan zou nu rond moeten zijn.

Maar de regering ging niet tot actie over. Volgens de minister van Buitenlandse Zaken, Hadja Lahbib (MR), is er in de consulaire archieven niets te vinden over internationale adopties. Dat antwoordde ze op een vraag van N-VA-Kamerlid Ingvild Ingels. ‘Ze zei dat haar departement niet bevoegd is voor internationale adopties, wat niet correct is. Ze herhaalde dat antwoord tweemaal, ook nadat er toch een relevant rapport was opgedoken.’

Kinderen vastgebonden

Het gaat om een rapport over adopties die in de jaren zeventig vanuit Zuid-Korea gerealiseerd werden. De Antwerpse Yung Fierens, zelf geadopteerd uit dat land, kon het inkijken. ‘Het is een dik verslag, met wel 80 relevante pagina’s’, zegt Fierens. Ze zei eerder in De Morgen wat ze daarin las: kinderen die naar België kwamen, werden aan elkaar vastgebonden in het vliegtuig. Sommigen hadden een valse identiteit, omdat ze de plaats innamen van adoptiekinderen die stierven voor hun vertrek. Een adoptiepaar uit Brussel stelde als voorwaarde dat hun 14-jarige adoptiekind nooit mocht trouwen en altijd in hun zaak zou blijven werken.’

Het rapport was een aanklacht van de ene adoptiedienst tegen een andere. De Belgische autoriteiten namen het niet ernstig.

‘Als zoiets vandaag boven water komt, zijn er misschien nog aanwijzingen terug te vinden’, zegt ­Ingels. ‘Wij, Kamerleden, vragen dat er onafhankelijke experts worden aangesteld die alle archieven doorzoeken, ook die van de ambassades in het buitenland. Een resolutie is niet bindend, maar het gaat hier om mensen. Veel geadopteerden horen alleen maar vertellen dat hun documenten verloren zijn gegaan, of in vlammen zijn opgegaan. Dat maakt ons zo boos.’

Ontvoerd in Congo

Ingels is zelf geadopteerd, na een anonieme bevalling in Frankrijk. ‘Ik heb ook al vergeefse pogingen gedaan om informatie te vinden over mijn herkomst. Ik weet hoe het voelt. Ik begrijp niet dat hier zo mee getalmd wordt.’

Ze wil ook minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) interpelleren: ‘Hij is verantwoordelijk voor de herstelwetgeving die moet verhinderen dat kinderen de Belgische nationaliteit verliezen als hun adoptie ongeldig wordt verklaard. Dat is nu het risico bij de vijf kinderen uit Congo die in 2017 in ons land geadopteerd werden, en van wie kort daarna bleek dat hun ouders in Congo hen als vermist hadden opgegeven. Die rechtszaak loopt nog. Men denkt wel eens dat gesjoemel bij adoptie iets uit het verleden is. Niets is minder waar.’

Op de website van het Critical Adoptees Front Europe biedt Fierens een digitale afdruk aan van geboorte- of aankomstkaartjes van vroger. Iemand reageerde: ‘Ze zag de naam van haar adoptie-ouders staan – het adoptiebroertje dat ze zou krijgen, werd teruggestuurd omdat hij gehandicapt was.’

Minister Lahbib belooft nu tegen 15 september verslag uit te brengen in de Kamer.