Rechter vernietigt omgevingsvergunning voor omstreden ethaankraker van Ineos in nieuw stikstofarrest
De Raad voor Vergunningsbetwistingen heeft de omgevingsvergunning voor ethaankraker Project ONE vernietigd. Die wil het chemiebedrijf Ineos bouwen in de Antwerpse haven. Tegen het project is er al langer protest omwille van de stikstofuitstoot en klimaatimpact, maar de vergunning werd door Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) vorig jaar toch goedgekeurd. De werken moeten nu worden stilgelegd en de Vlaamse regering krijgt zes maanden om zich opnieuw over de aanvraag te buigen
"De grootste investering in de Europese chemie van de afgelopen 25 jaar." Project ONE van Ineos in de Antwerpse haven is een miljardenproject. Eind vorig jaar werd de eerste steen gelegd van de ethaankraker, een installatie die grondstoffen maakt voor chemische producten.
Maar die werken moeten nu per direct stilgelegd worden. Volgens de Raad van Vergunningsbetwistingen heeft de Vlaamse regering onvoldoende aangetoond dat de bijkomende stikstofuitstoot van de ethaankraker geen risico vormt voor het nabijgelegen natuurgebied "Brabantse Wal", net over de Nederlandse grens.
De Nederlandse provincie Noord-Brabant was, net als veertien milieuorganisaties en de provincie Zeeland, om die reden in beroep gegaan tegen de omgevingsvergunning voor het project. Zij krijgen nu gelijk van de rechter.
Omstreden project
De plannen van Ineos zijn al langer omstreden. Nadat de provincie Antwerpen de vergunning in december 2021 een eerste keer had goedgekeurd, tekenden meer dan 600 burgers en organisaties bezwaar aan. Zij vonden het project te milieuvervuilend.Â
Het dossier kwam zo bij de Vlaamse regering terecht. Daar keurde Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) vorig jaar de vergunning in beroep toch goed, onder meer omdat de stikstofuitstoot van de ethaankraker onder de stikstofnorm bleef die ze zelf vastgelegd had in een ministeriële instructie.
Maar onder meer voor de Nederlandse provincie Noord-Brabant volstond dat niet. Zij vreesden dat de bijkomende stikstofneerslag van de ethaankraker alsnog impact zou kunnen hebben op het beschermde natuurgebied "Brabantse Wal".
De Raad voor Vergunningsbetwistingen geeft de provincie nu gelijk. Ze oordeelt dat de Vlaamse overheid de impact van de bijkomende stikstofneerslag niet op de juiste manier onderzocht heeft en vernietigt de vergunning. De Vlaamse overheid krijgt nu zes maanden tijd om zich opnieuw over de aanvraag te buigen.
"Economisch rampscenario"
Het Britse chemiebedrijf Ineos reageert in een korte eerste reactie "bijzonder verrast en teleurgesteld" op de beslissing van de Raad. Het laat weten dat het, in overleg met advocaten, de beslissing bestudeert, "om onze opties in kaart te brengen en ons te beraden over verdere stappen".
"We vragen ons af of Vlaanderen wel klaar is voor een project als dit, en of het vernieuwing van zijn eigen chemische cluster wel degelijk verwelkomt", zegt woordvoerster Nathalie Meert van Ineos.
Essenscia, de federatie van de chemische industrie, noemt de vernietiging van de omgevingsvergunning dan weer dramatisch voor de Vlaamse economie. "Een investering van 4 miljard euro, goed voor zo'n 450 nieuwe jobs, komt op de helling te staan bij gebrek aan een duidelijk regelgevend kader voor de stikstofproblematiek."
“Laat dit worstcasescenario een wake-up call zijn voor de Vlaamse regering", zegt gedelegeerd bestuurder Yves Verschueren van Essenscia. "Deze beslissing toont aan hoe belangrijk een duidelijk regelgevend kader is voor de toekomst van onze industrie en welvaart."
Groen Antwerpen: "Een industrie uit het verleden"
Groen in Antwerpen is tevreden met de uitspraak, omdat de fabriek volgens hen wel degelijk een bedreiging zou zijn voor de natuur en de omwonenden van de haven. "Waar de kraker zou komen, is er al heel veel stikstofimpact op de omgeving", zegt voorzitter Bogdan Vanden Berghe.
"De uitstoot die er nog zou bijkomen, is dan ook echt schadelijk voor de natuur en de gezondheid van de Antwerpenaren. We mogen niet vergeten dat Ineos de komende 50 jaar tonnen plastic zou willen maken. Dat is een industrie uit het verleden. Het zou beter inzetten op recyclage. Daarbij zouden ze veel minder stikstof uitstoten."