HERLEES OORLOG OEKRAÏNE. "Oekraïense droneaanval veroorzaakt explosie in munitiedepot op de krim”, auto- en treinverkeer tijdelijk stilgelegd

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken noemt de dood van de Russische journalist Rostislav Zjoeravlev na Oekraïense bombardementen "een gruwelijke misdaad". Moskou houdt het Westen en Oekraïne "verantwoordelijk" voor de dood van de journalist en dreigt met "een reactie" op de verantwoordelijken van de aanval.

Zjoeravlev werkte voor het Russische staatspersbureau RIA Novosti en overleed op weg naar het ziekenhuis. "Alles wijst erop dat de aanval op de Russische journalisten niet toevallig was", zegt het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. "We maken ons geen illusies dat de bevoegde internationale organisaties er de voorkeur aan zullen geven om, zoals in eerdere voorvallen, een oogje dicht te knijpen voor deze gruwelijke misdaad", zo staat nog in het persbericht. Volgens Moskou maakte Oekraïne bij de aanval gebruik van clustermunitie. 

Volgens de Duitse zender Deutsche Welle raakte er vandaag ook een cameraman gewond in de regio Donetsk. Jevhen Sjylko werd geraakt door rondvliegende scherven toen hij voor DW opnamen maakte van een Oekraïense legeroefening meer dan 20 kilometer achter het front bij Droezjkivka. Een militair expert bevestigde dat het om een beschieting met clustermunitie ging.

De Russische ambassadeur in Polen is zaterdag op het matje geroepen naar aanleiding van de dreigende taal van de Russische president Vladimir Poetin aan het adres van Warschau.

Poetin beschuldigde Polen vrijdag van "agressie" tegen Rusland en Wit-Rusland omdat het land besliste om troepen te sturen naar de Wit-Russische grens. Polen reageert daarmee op de aanwezigheid van Russische Wagner-huurlingen op het grondgebied van de Russische bondgenoot Wit-Rusland.

De Russische president verklaarde die demarche "te beantwoorden met alle middelen die we ter beschikking hebben". De Poolse vicepremier Pawel Jablonski spreekt van "provocerende uitlatingen, bedreigingen en andere vijandelijke acties van de Russische federatie tegen Polen en onze bondgenoten".

Een Russische journalist van het persbureau Ria Novosti, Rostislav Jouravlev, is zaterdag om het leven gekomen bij Oekraïense bombardementen in de regio Zaporizja, in het zuiden van Oekraïne. Dat heeft het Russische leger bekendgemaakt.

Volgens het Russische leger hebben Oekraïense strijdkrachten een artillerieaanval uitgevoerd op een groep journalisten. Daarbij zijn volgens Rusland vier journalisten "min of meer ernstig gewond geraakt". "Tijdens de evacuatie is journalist Rostislav Zjoeravlev, (...) overleden aan zijn verwondingen". 

De toestand van de drie andere journalisten zou "stabiel" zijn en volgens het Russische leger zijn ze "snel geëvacueerd naar medische faciliteiten" van het Russische ministerie van Defensie. 

Volgens het Russische persagentschap Ria Novosti vond de bomaanslag plaats in de buurt van het dorp Pyatikhatky in de zuidelijke regio Zaporisja.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky beschouwt de Krimbrug, die van Rusland naar de Krim loopt, als een militair doelwit. Hij stelt dat de omstreden verbinding "geen vrede maar oorlog brengt". 

De brug is belangrijk voor de bevoorrading van het Russische leger in Oekraïne. Volgens het Russische persagentschap Tass is het autoverkeer op de brug intussen volledig hersteld na de explosies van afgelopen maandag.

"De route wordt dagelijks gebruikt om de oorlog met munitie te voeden. Dit militariseert het Krim-schiereiland", zei Zelensky via een videolink op het Aspen Veiligheidsforum in de Verenigde Staten. De brug wordt sinds 2018 gebruikt. De aanleg ervan begon in 2015, een jaar nadat Rusland de Krim had geannexeerd en vervolgens de strijd losbarstte in Oost-Oekraïne.

Maandag vonden fatale explosies plaats op de ruim 18 kilometer lange Krimbrug. Een deel van de brug moest vanwege de schade tijdelijk dicht. Rusland wijst Oekraïne aan als verantwoordelijke. Oekraïense functionarissen hebben het incident verwelkomd, maar niet opgeëist. Oekraïne hoopt de Krim terug te kunnen heroveren in de oorlog die Rusland in februari vorig jaar begon.

Bij Russische aanvallen op een dorp in het oosten van Oekraïne zijn vrijdagavond minstens vier mensen gedood, zo meldt het Oekraïense Openbaar Ministerie.

Volgens het OM werden Fab-250 bommen gedropt op het dorp Nju-Jork in de Donbass-regio. Drie burgers werden met verwondingen naar het ziekenhuis gebracht. Gevreesd wordt dat het aantal slachtoffers zal stijgen. Het Openbaar Ministerie heeft een onderzoek ingesteld naar oorlogsmisdaden.

Daarnaast maakten de autoriteiten van de regio Dnipropetrovsk melding van drie slachtoffers door Russisch artillerievuur in Nikopol. De stad ligt aan de oever van de rivier de Dnipro aan de overkant van de door Russische troepen bezette kerncentrale Zaporizja. 

De Amerikaanse inlichtingendienst Defense Intelligence Agency (DIA) heeft "geen reden om te twijfelen" aan de bewering van de Russische president Vladimir Poetin dat een eerste lading kernwapens naar Belarus is verstuurd. Dit vertelden hoge ambtenaren van de DIA vrijdag, zo meldt de Amerikaanse nieuwssite 'CNN'.

Poetin zei afgelopen maand tijdens een economisch forum in Sint-Petersburg dat "de eerste kernkoppen afgeleverd waren op het grondgebied van Wit-Rusland", eraan toevoegend dat ze daar geplaatst werden ter "afschrikking". Volgens de Federatie van Amerikaanse Wetenschappers heeft Rusland ruim 4.477 kernkoppen, waaronder ongeveer 1900 tactische nucleaire wapens, schrijft CNN verder.

Het volgens CNN is niet duidelijk hoeveel van dit arsenaal Poetin van plan is te verplaatsen en Amerikaanse en westerse instanties hebben publiekelijk niet bevestigd dat er Russische wapens naar Wit-Rusland zijn overgebracht. Maar de hoge DIA-ambtenaren vertelden vrijdag dat analisten "geen reden hadden" om aan Poetins beweringen te twijfelen. Ze hadden ook geen reden om te betwijfelen dat het gelukt was om de wapens over te dragen.

Waarom dat gedacht werd, wilden de ambtenaren niet zeggen. Ze erkenden dat de wapens moeilijk te volgen zijn voor de Amerikaanse inlichtingendiensten, zelfs met satellietbeelden, aldus CNN. Amerikaanse functionarissen vertelden de Amerikaanse nieuwssite eerder deze maand nog dat het er niet naar uitzag dat Wit-Rusland klaar was met het upgraden van de noodzakelijke opslagfaciliteiten om tactische kernwapens te huisvesten.

De Zuid-Afrikaanse regering zou de Russische president Vladimir Poetin laten arresteren indien hij het land zou binnenkomen. Dat staat in een beëdigde verklaring van het Zuid-Afrikaanse ministerie van Justitie, die vrijdag werd gepubliceerd door de oppositiepartij Democratische Alliantie.

Na maanden van onzekerheid lieten Zuid-Afrika en Rusland eerder deze week nog weten dat Poetin niet naar Zuid-Afrika zou afreizen voor de top van de Brics-landen die van 22 tot 24 augustus plaatsvindt in Johannesburg. Poetin zou evenwel via videoconferentie deelnemen aan de bijeenkomst van de groep, die naast Rusland en Zuid-Afrika nog bestaat uit Brazilië, India en China.

Door die virtuele deelname van Poetin, werd een moeilijk dilemma vermeden voor Zuid-Afrika. Het Internationaal Strafhof (ICC) vaardigde immers een aanhoudingsbevel uit tegen Poetin, en als lid van de ICC is Zuid-Afrika theoretisch verplicht om Poetin op te pakken zodra hij het grondgebied betreedt.

Zuid-Afrika houdt echter vast aan zijn neutrale positie en heeft Rusland nooit veroordeeld wegens de inval in Oekraïne. De Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa bleef de voorbije maanden ook vaag over de vraag of zijn land daadwerkelijk Poetin zou arresteren mocht die het land binnenkomen.

De Democratische Alliantie had daarop samen met mensenrechtenorganisatie Amnesty International een rechtszaak aangespannen bij het Hooggerechtshof van Pretoria om de regering te dwingen Poetin in een dergelijk geval op te pakken. De regionale directeur van Amnesty International Zuid-Afrika noemde de verklaring van het ministerie intussen een "overwinning voor de rechtsstaat en de internationale justitie, maar vooral voor de slachtoffers in Oekraïne".

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft met zijn Turkse collega en bemiddelaar, Recep Tayyip Erdogan, gesproken over een herlancering van de internationale graandeal, nadat Rusland zich eerder deze week uit de overeenkomst terugtrok.

"Het heropenen van de graancorridor heeft absolute prioriteit", verklaarde Zelensky vrijdagavond in Kiev, na een telefoontje met zijn Turkse ambtgenoot. "Samen moeten we een wereldwijde voedselcrisis voorkomen", sprak hij.

De Russische terugtrekking uit de deal maandag heeft voor een nieuwe maritieme blokkade gezorgd, onder meer doordat Moskou geen veiligheidsgaranties meer wil bieden voor graanschepen die door delen van de Zwarte Zee onder Russische controle varen.

"Door toedoen van Rusland, staat de wereld eens te meer op de rand van een voedselcrisis. In totaal worden zo'n 400 miljoen mensen in heel wat Afrikaanse en Aziatische landen met hongersnood bedreigd", aldus nog Zelensky.

De graandeal, die er een jaar geleden kwam door bemiddeling van Turkije en de Verenigde Naties, maakte het mogelijk om ondanks de oorlog toch graan uit Oekraïne te exporteren via de Zwarte Zee. De graanverkoop leverde Oekraïne - een van de grootste producenten wereldwijd - belangrijke inkomsten op, maar was ook cruciaal voor het verzekeren van de wereldwijde voedselvoorziening.

"Het Wagner-huurlingenleger vecht momenteel niet in Oekraïne." Dat zegt Jake Sullivan, de nationale veiligheidsadviseur van het Witte Huis. Sullivan bevestigt daarmee vrijdag een videoboodschap van dezelfde strekking die het hoofd van Wagner Jevgeni Prigozjin woensdag de wereld instuurde.

"Wat er nu aan het front gebeurt, is een schande waaraan wij niet hoeven deel te nemen", zei Prigozjin in een video die op Telegram is gezet. Het is niet helemaal zeker of de man op de video daadwerkelijk Prigozjin was, maar de stem klonk in ieder geval wel als de zijne.

Prigozjin, die met zijn manschappen in Belarus bivakkeert, droeg zijn soldaten op de krachten te bundelen en zich voor te bereiden op de strijd in Afrika. Daar zijn Wagner-huurlingen al jaren actief.

De Russische president Vladimir Poetin heeft dreigende taal gesproken aan het adres van Polen, na de beslissing van Warschau om troepen te sturen naar de oostelijke grens met Wit-Rusland, de bondgenoot van Moskou in de oorlog met Oekraïne.

"Wit-Rusland maakt deel uit van de Uniestaat (van Rusland en Wit-Rusland). En agressie starten tegen Wit-Rusland zou neerkomen op agressie tegen de Russische Federatie. We zullen dat beantwoorden met alle middelen die we ter beschikking hebben", verklaarde Poetin vrijdag tijdens een vergadering van de nationale veiligheidsraad.

Polen, een lidstaat van de NAVO, kondigde eerder op de dag aan dat het van plan was een nog onbekend aantal soldaten verder richting het oosten te ontplooien. Warschau reageert daarmee op de aanwezigheid van Wagner-huurlingen in buurland Wit-Rusland.

Eerder beschuldigde Poetin Polen ervan - zonder enig bewijs - dat het van plan was gebieden in het westen van Oekraïne te bezetten. De propaganda in Rusland beweert wel vaker zonder enige grondslag dat Polen, een nauwe bondgenoot van Oekraïne, plannen heeft om zijn grondgebied uit te breiden.

Nu stelde Poetin dat Polen niet mag vergeten dat het verkrijgen van Duitse gebieden in het westen na de Tweede Wereldoorlog een "geschenk van Stalin" was. Historisch accuraat is die uitspraak niet. Na WO II beslisten de geallieerden en de Sovjet-Unie over de verdeling van de kaart van Europa. Polen kreeg grondgebied in het westen dat honderden jaren deel uitmaakte van Duitsland, maar de Sovjet-Unie nam delen van Polen over in het oosten die al lang Pools grondgebied waren.