Ex-collega’s en vrienden reageren aangeslagen op overlijden Martine Tanghe: “Ze wilde geen aandacht of medelijden voor haar strijd”

KIJK. Vrienden en collega’s zijn aangeslagen door het overlijden van Martine Tanghe

“Dit overlijden komt binnen”, klinkt het stilletjes bij journalist en anker Riadh Bahri. “Ik vond Martine een heel bijzondere vrouw. Voor haar moest de lat hoog liggen, zowel taalkundig als inhoudelijk. Maar tegelijkertijd was ze ook zeer warm: wij hebben meer dan tien jaar samengewerkt, en in die periode is onze band ook heel persoonlijk geworden.Ook na haar pensioen hielden we contact: zo gingen we om de paar maanden samen wandelen, en die uitstapjes eindigden meestal bij Martine thuis. In haar tuin, waar we naar haar schaapjes keken en een glas wijn - of twee - dronken. Ik ga haar ontzettend missen.”

“Ik wist al langer dat Martine ziek was”, vervolgt Riadh. “Twee jaar geleden ben ik getrouwd met Niels, en daar kon Martine - vanwege haar ziekte - niet bij zijn. Maar ze heeft ons dan verrast door, na haar pensioen, een speciaal journaal voor ons op te nemen. Ze is dus voor ons nog één keer in die journaalstudio gekropen. Dat vond ik heel bijzonder, des te meer omdat ik wist dat ze het moeilijk had om die studio, na haar pensioen, los te laten. Martine heeft trouwens ook nooit een probleem gemaakt van mijn seksuele voorkeur. Ik vertel dat, omdat ze van een hele andere generatie was - eentje waar homo’s veel minder aanvaard werden. Ik ben niet opgegroeid in een omgeving die daar tolerant voor was, maar voor haar was het geen probleem. Ze gaf me het gevoel dat ik normaal was, en dat is heel belangrijk geweest in mijn zelfontwikkeling.”

Riadh zag Martine voor het laatst afgelopen mei. “Het was een warme dag, en we waren toen met een aantal ankers bij haar thuis in haar tuintje. toen we daar vertrokken, dachten de meesten van ons dat het waarschijnlijk wel de laatste keer was dat we Martine zouden zien. Maar toch: je verwacht dat niet... Ze had een vakantie in het vooruitzicht, en we hadden ook afgesproken om in augustus te gaan wandelen.”

Lees verder onder de foto.

“Voor mij zijn er twee Martines”, legt Riadh uit. “Je hebt Martine, het prototype van hoe een nieuwsanker hoort te zijn. Ze was niet alleen een grande dame bij VRT, maar ook daarbuiten. Ze was het soort presentatrice dat ze niet meer maken, met een onfeilbaar taalgevoel ook. Martine dacht na over ieder woord dat ze uitsprak. Alles moest correct zijn, met heel veel liefde voor haar vak, en voor VRT. Martine was een zeer loyale collega en werknemer. Zij was écht een deel van het bedrijf, en kwam gedurende 42 jaar heel wat Vlaamse huiskamers binnen. Er zijn hele generaties met Martine opgegroeid, om het zo te zeggen.”

En dan was er de persoon Martine. “Een hele warme, lieve en innemende vrouw”, aldus Riadh. “Ze heeft niet alleen mij omarmd, maar ook mijn man. En op de redactie was ze eveneens een soort van moederfiguur. Toen ze op pensioen ging, was dat ook eventjes wennen op de redactie. Wij zeiden dan vaak: ‘Hoe zou Martine dit zeggen of schrijven?’ Niet dat we het nooit te weten kwamen: ze bleef kijken, en appjes sturen als ze iets wél of niet goed vond. Als we een foutje maakten, kon je er zeker van zijn dat Martine het gehoord had. Om dan vervolgens een foto van een kat te sturen.”

“De voorbije 2,5 jaar heb ik haar wel erg zien veranderen”, gaat Riadh verder. “Na haar pensioen duurde het even voor ze haar draai vond, maar ik was zo blij toen ze die had gevonden. Als juryvoorzitter van de Boon (een prijs voor kinder - en jeugdliteratuur, red.) kon ze zich wel keihard smijten, en dat was mooi om te zien. En daarna was er ‘Morris’, die theatervoorstelling die ze met Bart Moeyaert maakte. De laatste keer heb ik haar dat ook gezegd: dat ik het fijn vond om te zien dat ze, ondanks haar ziekte, toch die energie vond. Ze bleef na ‘Het Journaal’ vanalles doen.”

“Ik herinner me nog de eerste keer dat ik bij haar in de studio zat, in 2018. Ik had al een paar lives gedaan, maar ik had nog nooit bij haar aan de desk gezeten. Ik was bloednerveus, maar na afloop zei Martine dat ik het goed gedaan had - en dat ze trots op me was. Of ook: toen we na haar pensioen voor het eerst gingen wandelen. Zelf was ik toen net een tweetal maanden bezig als anker. Ik had op voorhand tegen Niels gezegd dat ik zenuwachtig was, omdat ze nog niet gezegd had wat ze van me vond als presentator van ‘Het Journaal’. We wandelden en wandelden, maar Martine haar oordeel bleef uit. Tot ik op een gegeven moment zei dat ik niet te laat naar huis ging, omdat ik de volgende ochtend verwacht werd voor het radionieuws. Waarop Martine de opmerking maakte dat die verschillende dienstroosters wel intens moesten zijn, omdat ik ook zoveel late journaals had. ‘Maar jij doet dat zeer goed’, klonk het vervolgens. Voor mij was dat belangrijk, de mening van Martine. En ik was des te blijer dat ze me geen totale ramp vond. (lacht) Dat was Martine ten voeten uit: ze liet het altijd weten als ze iets goed vond. Ik heb zo in ieder geval meerdere berichtjes van haar gehad.”

“Of er iets is dat mensen niet van haar weten? Er is zoveel”, klinkt het. “Maar ik denk dan vooral dat ze zo’n fantastische moeder en oma was. Haar (klein)kinderen: daar had ze alles voor over. Na haar pensioen heeft ze er ook heel intens van genoten, dat ze er extra veel voor hen kon zijn.”

Voormalig collega Fatma Taspinar postte een mooi eerbetoon op Instagram. Ze toont een foto van een bezoek van de Journaal-ankers aan Martine afgelopen mei. Voor velen de laatste keer dat ze haar zagen. “Amper twee maanden geleden ontving je ons nog met de grootste glimlach. Je schonk de glazen vol en had toastjes met tonijn gemaakt. Je lachte luid om de verhalen over de redactie. Je vertelde dolenthousiast over je schapen die dartel rondliepen in de tuin.”

“Het was ook daar dat je eerlijk vertelde over je angst. Om weg te gaan. Om je allerdierbaarste kinderen en kleinkinderen te moeten loslaten. Je wilde niet. Je wilde leven. Nog veel en veel langer. Lieve Martine, het doet me verdriet dat dat niet is gelukt. Dank dat je bij ons was. Was je er maar nog.”

Voor presentatrice Phara de Aguirre was Martine Tanghe meer dan een collega, ze was ook een hartsvriendin en lotgenote. De Aguirre heeft net als Tanghe gestreden tegen borstkanker. “Toen ze de diagnose kreeg, heeft ze me gebeld en ben ik naar haar thuis gereden en heb ik haar verteld hoe het met mij gegaan is. Vijf jaar later, in 2016, werd er opnieuw kanker bij haar vastgesteld, met uitzaaiingen. Zeven jaar lang heeft Martine de ene dag naar het ziekenhuis gereden voor haar behandeling en de andere dag naar de studio om het nieuws te presenteren, zonder dat veel mensen het geweten hebben. Ze wou er geen aandacht voor. Zij vond: ‘Ik ben Martine, nieuwsanker, mijn taak is nieuws brengen aan de mensen en niet medelijden vragen voor wat ik meemaak.’” De Aguirre verliest een dierbare vriendin. “Ik ga haar gezelschap missen en het delen van dingen.”

Wim De Vilder zal zich Martine Tanghe herinneren als een persoonlijk rolmodel maar vooral ook als een goeie vriendin. “Ook na haar pensioen hadden we nog vrij veel contact. We gingen geregeld wandelen, ik wist dat het niet goed met haar ging. Eind mei zijn we nog met een aantal collega’s op bezoek geweest bij haar, onder andere ook Goedele Wachters, Riadh Bahri, Fatma Taspinar en Annelies Van Herck waren erbij. Een bijzondere namiddag was dat. We wisten dat Martine uitbehandeld was, dus dat was een soort afscheid. Ben heel blij dat we dat nog hebben kunnen doen. Een paar uur gezellig babbelen op haar terras, met een wijntje erbij. Ze ging enorm moedig met haar lot om. In 2012 kwam ze terug op het scherm na haar behandeling, in 2016 al is ze hervallen. Al die tijd heeft ze haar werk uit plichtsbesef gecombineerd met therapie. Het nieuws was haar identiteit, ze moést dat doen.”

“We wisten het nieuws van haar overlijden al even, maar hebben ervoor gekozen om het eerst in Het Journaal te brengen, omdat dat hààr plek was”, zegt De Vilder. “Het is een bericht waarvan je hoopt het nooit te moeten brengen”, klinkt het verslagen. “Een van de moeilijkste dingen die ik ooit heb moeten doen. Martine was een dierbare collega, een Vlaams icoon, wat mij betreft zeker het beste nieuwsanker ooit. Ze combineerde heel veel zaken: ze sloeg altijd de juiste toon, maar ze kon het belang van de zaken ook altijd in het juiste perspectief plaatsen. Ze besefte als geen ander hoe iets bij de mensen thuis zou binnenkomen en wist het daarom feilloos te brengen. Daarnaast was ze een taalvirtuoos die correct Nederlands hoog in het vaandel droeg. Het was uitzonderlijk dat iemand zoveel talenten combineerde.”

Symbolischer kan haast niet: VTM-anker Dany Verstraeten kreeg het nieuws van het overlijden van zijn concullega te horen terwijl hij het middagnieuws presenteerde. Enkele minuten na de uitzending moet Verstraeten nog altijd bekomen. “Het werd in mijn oortje gemeld, live tijdens de uitzending. ‘Er komt een extra bericht want we vernemen dat Martine Tanghe overleden is.’ Dat komt natuurlijk erg brutaal en onverwacht binnen. Ik zou het omschrijven als een mokerslag, echt waar. Ik kreeg er kippenvel van. Ik dacht eerst zelfs dat ik het verkeerd had begrepen.”

Hun carrières kennen een gelijklopend profiel: Martine was hét gezicht van het VRT Journaal, Dany dat van VTM Nieuws. “We leerden elkaar kennen op het einde van onze studententijd. Martine studeerde in Leuven, samen met enkele kameraden van me. Zo kwamen we elkaar af en toe tegen. Daarna zagen we elkaar wel eens op de VRT, terwijl zij al voor de nieuwsdienst werkte en ik nog voor Radio 1. Na mijn vertrek naar VTM hebben onze paden elkaar enkel nog heel af en toe gekruist voor het occasionele duo-interview. Voor het publiek waren wij zogezegd concurrenten, maar wij voelden dat uiteraard niet zo aan. Er was een groot wederzijds respect.”

“In het pantheon der nieuwslezers neemt Martine Tanghe een geheel aparte plaats in. Wat maakte haar zo bijzonder? Ze heeft een heel goeie stem. Naast het gezicht en de uitstraling wordt dat element vaak onderschat. Haar taalgebruik was steeds correct en gepast. Haar toon: inlevend zonder te meegaand te zijn. Op en naast het scherm straalde ze een natuurlijke soberheid uit. Ze zocht nooit de aandacht op, bleef altijd mysterieus op de achtergrond. (denkt na) Zo lang, op zo’n professionele, foutloze manier dit werk doen: het is weinigen gegeven. Er wordt gezegd, en de feiten ondersteunen dat ook, dat het niet evident is voor een vrouw om oud te worden in deze job. Martine Tanghe heeft als enige die wetmatigheid doorbroken. Dat zegt genoeg.”

Voormalig hoofdredacteur van ‘Het journaal’, Björn Soenens, reageerde met een mooi eerbetoon op Instagram. “Het is niet te bevatten dat je er niet meer bent. Je bent er nochtans altijd geweest. Je was een baken, een begrip, letterlijk en figuurlijk een anker. Ik schreef je al een brief toen ik 11 was: ik wilde jou worden, ik wilde alles van je leren. Door jou wilde ik ook bij - toen nog - de BRT werken. Later werden we effectief collega’s, midden van de jaren 90 van vorige eeuw. Het ontzag, het immense respect, zijn altijd gebleven. Ik werd zelfs je baas als hoofdredacteur, maar in feite bleef ik mij tegenover jou dat kleine jongetje voelen dat ontzettend naar je opkeek.”

De twee hadden in mei voor het laatst contact. “We hielden sporadisch contact na je pensioen, bij verlies van geliefden, toen je één van mijn reportages uit Amerika zag, of zomaar: om te melden of te vragen hoe het was. De laatste keer was eind mei. We belden mekaar, toen je je grote zorgen maakte over mij, en mijn longkanker. We praatten over jouw slechte vooruitzichten en we probeerden allebei de juiste woorden te vinden. We praatten over hoe ik niet anders kon dan over mijn ziekte praten (wellicht wetende dat ik zou herstellen) en over hoe jij het liefste helemaal nooit over je kanker praatte. Ik hoorde hoe je nog wel de hoop koesterde om de geboorte mee te maken van een nieuw kleinkind. Dat is je nog net gelukt. Maar ik kan het echt niet geloven dat je minder dan twee maanden na die laatste lieve telefoon overleden bent. Bedankt dat je bij ons was.”

Dirk Sterckx begon zijn carrière bij de openbare omroep in 1975, was vanaf 1994 nieuwsanker en leidde ook jarenlang de nieuwsdienst. Hij werkte nauw samen met Martine Tanghe. “Ik ben ondersteboven van het nieuws”, vertelt Sterckx aangeslagen. “Ik wist niet dat ze hervallen was, Martine is iemand die haar privéleven afschermde voor de meesten.” Sterckx werkte op de nieuwsredactie toen Tanghe daar in 1977 op haar 22ste begon. “Ze was slechts de tweede vrouw in wat toen een echt mannenbastion was. Zeer verfrissend. Iedereen die toen slaagde voor het beruchte journalistenexamen, moest ook meteen testen op ‘de stoel’ en bij Martine was meteen duidelijk dat ze op het scherm plakte. Een ongelooflijk talent, maar Martine kon ook koppig zijn. Ik heb lang met haar samengewerkt toen ik eindredactie van ‘Het Journaal’ deed, je moest stevig in je schoenen staan om haar weerwoord te bieden. Martine was veeleisend voor haar collega’s, maar ook voor zichzelf, ze wist precies wat ze wilde. Het is een groot verlies, zeker omdat ze nog zo jong was. Ze had nog veel kunnen betekenen in het debat over zuiver Nederlands en voor organisaties als ‘Kom op tegen kanker’. Mijn gedachten gaan uit naar haar vrienden en familie.”

Freek Braeckman presenteerde van 2007 tot 2012 samen met Martine Tanghe ‘Het Journaal’ bij de openbare omroep. Hij leerde veel van Tanghe als nieuwsanker. “Zij heeft zich ontfermd over mij de eerste jaren. Ik heb heel veel van haar geleerd: de onwaarschijnlijke kracht van taal, hoeveel je kan zeggen met een juiste zin om te vertellen wat er in de wereld gebeurt en er troost in stoppen. In één zin kon ze je informeren, duiden en geruststellen. Ze kon het nieuws in perspectief plaatsen, maar tegelijk het gevoel geven dat alles in orde zou komen als een soort ‘oermoeder’. Dat is wat ik van haar geleerd heb en zelf toepas in mijn nieuwsduiding: zo zal ik nooit het woord ‘zwaar’ toevoegen aan een zin.” Ik zal me haar altijd blijven herinneren als een perfectionistische vrouw met een heel groot hart voor taal en nieuws. Het nieuws was geen job voor haar, het was haar persoonlijkheid. We verliezen een groot voorbeeld, een moeder van de natie.”

Ook voor VRT-coryfee Jan Van Rompaey (82) kwam het nieuws van Tanghes overlijden heel onverwacht. Van Rompaey werkte dan wel niet voor de VRT-nieuwsdienst, hij kende het anker zeer goed omdat hij met de redactie van ‘Terloops’ op dezelfde verdieping zat. “We kwamen elkaar regelmatig tegen en zo is er een soort vriendschap ontstaan”, aldus Van Rompaey. “Na haar pensioen zijn Martine en ik nog samen iets gaan eten in een Leuvens restaurant, maar niets wees er op het niet goed met haar ging. Over zichzelf bleef ze altijd op de vlakte. Martine en ik stuurden ook weleens mails, waarin ze me steeds ‘Meneer Jan’ noemde zoals toen we elkaar voor de allereerste keer ontmoetten. Ik weet niet waarom het zo klikte tussen ons, maar onze gemeenschappelijk liefde voor het Nederlands heeft er ongetwijfeld mee te maken. Martine was niet altijd de makkelijkste in de studio, maar wanneer je haar tegenkwam was ze altijd bescheiden, wat je niet van alle nieuwsankers kon zeggen. Ze was een grande dame van de Vlaamse televisie, eentje waarvan je er slechts héél weinig tegenkomt.”

KIJK. Martine Tanghe overleden op 67-jarige leeftijd

LEES OOK.

Voormalig VRT-anker Martine Tanghe (67) overleden

Enkele dagen voor haar overlijden kreeg voormalig nieuwsanker Martine Tanghe (67) nog ereteken van koning Filip

Herlees hier ons laatste interview met Martine Tanghe: “De portier van de VRT vroeg: ‘Martine, en hoe nog?’ Zo snel kan het gaan”