Soms stuit je als redactie op nieuws waarbij een wenkbrauw omhoog schiet. Die ene vreemde innovatie, een onverwacht effect van klimaatverandering of een staaltje menselijke onhandigheid. Opmerkelijk dus. Deze week: waarschijnlijk leidt de opwarming van de aarde tot groenere oceanen.

Wanneer een zonvakantieganger gevraagd wordt zijn of haar ideale verblijfplaats uit te tekenen, hoort daar hoogstwaarschijnlijk een sprankelende zee bij. Het liefst één zo blauw mogelijk. Precies zoals die uit de reisreclames, geflankeerd door zwiepende palmbomen en lachende toeristen. De vliegreis erheen zal niet meer dan paar tientjes kosten.

Groener water

Misschien bestaat dat scenario niet veel langer. Uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt namelijk dat de oceanen groener kleuren. De waarschijnlijke oorzaak is het opwarmen van de aarde, een fenomeen dat te wijten is aan onze overmatige CO2-uitstoot. Britse en Amerikaanse wetenschappers hebben aangetoond dat meer dan de helft van de oceanen in de afgelopen twintig jaar groener is geworden. Met name in tropische wateren is het effect goed zichtbaar.

Trend van twintig jaar

De onderzoekers gebruikten satellietbeelden om de kleur van de oceaan vast te stellen. Dat deden ze door de golflengtes van licht te meten die door het water worden weerkaatst. Aanvankelijk dachten ze dat er veertig jaar aan data nodig is om een verandering van de oceaankleur te kunnen bemerken, maar tot hun verbijstering was dat al na twintig jaar het geval. En die verandering was niet te verklaren door natuurlijke fluctuaties.

Simulatiemodel geeft doorslag

Waarschijnlijk is het wel te verklaren door de opwarming van de aarde, mede te wijten aan de menselijk uitstoot van CO2. Dit hebben de wetenschappers onderzocht met een simulatiemodel, dat nabootste hoe een oceaan reageert op hogere waarden van broeikasgassen in de atmosfeer. De resultaten kwamen overeen met de trend die uit satellietbeelden werd opgemaakt. “We zijn ons ecosysteem aan het aanpassen op een manier die we nog niet eerder hebben waargenomen”, zegt hoofdonderzoeker B. B. Cael.

Ander zeeleven

Waarom de opwarming van de aarde precies leidt tot een andere kleur oceaanwater, is lastig te zeggen. Waarschijnlijk is het geen direct gevolg van hogere oppervlaktetemperaturen, laat Cael weten. Het oppervlaktewater van de oceanen waar kleurverandering is waargenomen, is namelijk niet significant in temperatuur toegenomen. Wel zou het kunnen komen door een veranderende verdeling van nutriënten in het water. Door warmer zeewater kan het moeilijker zijn voor nutriënten om naar de oppervlakte te komen. Daardoor verandert het type (microscopisch) zeeleven dat aan de oppervlakte leeft, wat tot een kleurverandering van de oceaan kan leiden. Maar dit effect is nog niet bewezen, benadrukken de onderzoekers.