LIVE. Na 19 dagen vergaderen hebben juryleden alle vragen beantwoord: volg hier het terreurproces in Brussel
© BELGA
Na 19 dagen vergaderen hebben de leden van de assisenjury op het terreurproces in Brussel bijna 300 vragen met “ja” of “nee” beantwoord. Elk van die vragen gaat over de aanslagen op de luchthaven en metrostation Maalbeek, en de rol die de beschuldigden daarin gespeeld hebben. Volg hier alles LIVE.
- Tien verdachten in Brussel staan terecht voor de aanslagen van 22 maart op de luchthaven van Zaventem en metrostation Maalbeek
- OVERZICHT. Wie zijn de beschuldigden in het terreurproces? En wat was hun rol bij de aanslagen?
- 35 personen (inclusief 3 daders) kwamen om het leven: Dit zijn de slachtoffers van 22 maart 2016
- Podcastreeks ‘De aanslagen’: het Brein, de Killers, de Zwijger en de Vluchters, wie waren de zwaarste terroristen van ons land?
Advocaten van slachtoffers vol lof over jury terreurproces: “Ze verdienen een standbeeld”
De advocaten en de directeur van slachtoffervereniging V-Europe zijn tevreden met de uitspraak in het terreurproces over de aanslagen van 22 maart 2016. Allemaal strooien ze met lof voor het werk van de jury, die zijn oordeel grondig motiveerde én drie bijkomende slachtoffers erkende. “Ze verdienen een standbeeld.” Lees hier meer.
Federaal procureur Van Leeuw: "Belangrijke bladzijde in gerechtelijke geschiedenis"
Met de uitspraak over de schuldvragen in het terreurproces is volgens federaal procureur Frédéric Van Leeuw een "belangrijke bladzijde in de gerechtelijke geschiedenis van ons land" geschreven. Op Twitter bedankt hij iedereen die daaraan heeft deelgenomen.
"Dank aan iedereen die heeft deelgenomen: het hof, de jury, de advocaten, de veiligheidsdiensten, de FOD Justitie de Gemeenschappen voor Slachtoffers, enz.", aldus de federaal procureur woensdagochtend op Twitter.
"Ik wens nu al dat degenen die zoveel geleden hebben met wat er gebeurd is, de steun en affectie blijven vinden die ze nodig hebben om hun leven weer op te bouwen", aldus nog Van Leeuw. " Ze zijn nooit uit mijn gedachten geweest sinds die verschrikkelijke 22/3!"
Zijn gedachten gaan ook uit naar de juryleden, aangezien de gebeurtenissen al veel professionals hard hebben geraakt. "Ze hebben een kolossale taak volbracht. Ik hoop dat iedereen zich bewust is van de omvang van hun offer en dat ze de nodige steun zullen krijgen."
De straffen moeten nu nog bepaald worden. De pleidooien over de strafmaat staan in september op de agenda.
Moeder Shanti De Corte is opgelucht met uitspraak terreurproces: “Blij dat psychisch lijden erkend wordt”
Marielle De Ridder, de moeder van Shanti De Corte (23), is opgelucht met de uitspraak in het terreurproces. Haar dochter wordt al langer gezien als het 33ste slachtoffer van de aanslagen in Brussel, omdat ze in de nasleep ervan euthanasie onderging wegens ondraaglijk psychisch lijden. “Ik ben blij dat de jury het lijden van Shanti erkend heeft. Opgelucht ook”, vertelt Marielle De Ridder. Lees hier meer.
Broers Farisi volledig vrijgesproken: “Wat ik nu ga doen? Studeren, aan de universiteit”
Smail en zijn broer Ibrahim Farisi zijn dinsdag als de twee enige beschuldigden volledig vrijgesproken op het terreurproces. Voor Ibrahim was dat verwacht, aangezien het openbaar ministerie en de burgerlijke partijen zijn vrijspraak hadden gevraagd, voor Smail Farisi kwam dat toch meer als een verrassing. “Wat ik nu ga doen? Studeren, aan de universiteit”, reageerde hij. Lees hier meer.
Smail Farisi.
Advocaat Abdeslam: "Zeer, zeer, zeer ontgoocheld over uitspraak"
Michel Bouchat, de advocaat van Salah Abdeslam, zei dinsdag "zeer, zeer, zeer ontgoocheld" te zijn over het verdict voor zijn cliënt. Hij gaf ook aan niet uit te sluiten naar het Hof van Cassatie te stappen.
Salah Abdeslam werd dinsdag veroordeeld tot terroristische moord en poging tot moord. Zijn advocaten hadden de vrijspraak gevraagd voor die tenlasteleggingen, maar ontkenden de deelname aan de activiteiten van een terreurgroep niet.
Bouchat zei dat het eigenlijk niet aan advocaten is om commentaar te geven op een beslissing van het gerecht. "Als men niet tevreden is, kan men in beroep gaan, maar dat kan nu niet. We kunnen wel naar het Hof van Cassatie stappen als we vinden dat er juridische fouten in het arrest zitten. Dat gaan we eventueel bekijken", zei hij.
"Ik kan u wel zeggen dat we zeer, zeer, zeer ontgoocheld zijn over het verdict. De motivering die ons de redenen geeft voor dat verdict, stelt ons niet tevreden omdat er geen antwoord gegeven wordt op de argumenten die we hebben aangehaald tijdens de pleidooien", aldus Bouchat nog.
Hoe reageert zijn cliënt? "Jullie hebben hem gezien in de box", zei Bouchat. Nochtans leek Abdeslam zich daar bij momenten wel te amuseren tijdens de voorlezing van het arrest.
Michel Bouchat (rechts) naast advocaat Vincent Lurquin. FOTO: Belga
Voorlezing arrest afgelopen
Ongeveer 5.30 uur, zo lang heeft de voorlezing van het arrest van het hof van assisen op het proces over de aanslagen van 22 maart 2016 geduurd.
Zes beschuldigden - Oussama Atar, Mohamed Abrini, Osama Krayem, Salah Abdeslam, Ali El Haddad Asufi en Bilal El Makhoukhi - werden schuldig bevonden aan terroristische moord en moordpoging. Acht van hen - Oussama Atar, Mohamed Abrini, Osama Krayem, Salah Abdeslam, Sofien Ayari, Ali El Haddad Asufi, Bilal El Makhoukhi en Hervé Bayingana Muhirwa - werden schuldig bevonden aan lidmaatschap van een terroristische organisatie.
Op 4 september blazen de verschillende partijen opnieuw verzamelen. Dan staan namelijk de pleidooien over de strafmaat op het menu. Dit zal wel zonder de broers Farisi gebeuren, aangezien beiden werden vrijgesproken. Ook de burgerlijke partijen zullen dan niet meer aan het woord komen.
"Een verdict dat de geschiedenis kan ingaan"
"Het is een verdict dat gerechtigheid brengt aan de slachtoffers en dat de geschiedenis kan ingaan, zodat de geschiedenis zich niet herhaalt." Dat zei Vincent Lurquin, advocaat van Hervé Bayingana Muhirwa, dinsdag in een reactie op het arrest van het proces van de aanslagen van 22 maart 2016.
Hervé Bayingana Muhirwa, die Mohamed Abrini en Osama Krayem voor en na de aanslagen opving, werd enkel schuldig bevonden aan deelname aan de activiteiten van een terreurgroep. Voor terroristische moord en poging tot moord werd hij vrijgesproken.
"Het is een redelijk uitzonderlijk verdict", aldus Lurquin, die wijst op het feit dat de motivatie erg gedetailleerd is. "Alle beschuldigden werden als individuen bezien. Als we naar onze cliënt kijken zijn we zeer tevreden. Hij zit al zeven jaar in de cel en nu neemt men hem het etiket van moordenaar af. Dat is belangrijk", aldus de advocaat. Hij zei ook te hopen op een straf van maximaal zeven jaar voor Bayingana Muhirwa, waardoor hij geen extra celstraf meer zou moeten uitzitten.
"We hadden schuldig gepleit, dus geen verrassing"
Mohamed Abrini heeft van het begin van het proces schuldig gepleit, dus de uitspraak is geen verrassing. Dat zei Stanislas Eskenazi, de advocaat van Abrini, dinsdag na de voorlezing van het arrest op het proces van de aanslagen van 22 maart 2016.
Abrini, die zijn kar met explosieven op Zaventem achterliet en op de vlucht sloeg, pleitte schuldig voor terroristische moord en moordpoging. Zijn advocaten hopen wel op een mildere straf omdat hij zijn bom niet heeft laten ontploffen, maar dat debat volgt in september.
"De jury heeft beslist, dit is nu de juridische waarheid, die moeten we respecteren", zei Eskenazi nog. Hij insinueerde ook dat hij verrast was over de motivering van de schuld van bepaalde andere beschuldigden, zonder namen te willen noemen.
Minister van Justitie Van Quickenborne: "proces is sereen verlopen"
Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) zegt dat, ondanks de initiële twijfels over de haalbaarheid voor de volksjury van het proces van de aanslagen van 22 maart 2016, het proces sereen is verlopen.
"Het hof van assisen van Brussel heeft uitspraak gedaan over de schuldvragen van de tien beschuldigden in het proces van de terroristische aanslagen van 22 maart 2016. Het komt de minister van Justitie niet toe om commentaar te geven bij de uitspraak van het hof", zo meldt hij tijdens de nacht van dinsdag op woensdag in een reactie.
"Maar we kunnen wel stellen dat, ondanks de initiële twijfels over de haalbaarheid voor de volksjury van dit langdurig, complex en gruwelijk proces, het grootste ooit in ons land, en ondanks de procedurele moeilijkheden in het begin, het proces sereen is verlopen. De burgers van de volksjury waren daarin een drijvende kracht. De jury heeft recht gesproken. De leden van de jury hebben deze moeilijke taak de voorbije 8 maanden volbracht op een manier die het respect van ons allemaal afdwingt. Hun burgerzin strekt tot voorbeeld", aldus Van Quickenborne.
De minister hoopt dat "het verloop van het proces en de uiteindelijke uitspraak over de schuld kunnen bijdragen aan het verwerkingsproces van de slachtoffers en de nabestaanden". "Voor hen hebben we steeds aandacht gehad. Onder meer met de webradio, waarmee slachtoffers wereldwijd vanuit de veilige omgeving van een eigen woning het proces vanop afstand konden volgen."
Jury in motivering: Atar leider terroristische groep waaraan zeven andere beschuldigden deelnamen
Oussama Atar was de onbetwistbaar de leider van een terroristische groep, terwijl zeven andere beschuldigden op verschillende manieren daden van deelname aan de activiteiten van die terroristische groep stelden. Dat heeft de jury op het assisenproces over de aanslagen van 22 maart 2016 geoordeeld, zo blijkt uit de motivering van de antwoorden op de schuldvragen.
"Oussama Atar wordt door verschillende getuigen omschreven als het hoofd van de terreurcel die in Europa moest toeslaan", klinkt het in het oordeel van de jury. "Eén getuige noemt hem 'de emir van Laachraoui en Abaaoud'. Uit het onderzoek blijkt dat hij de leden van de terreurcel heeft uitgekozen en hen instructies heeft gegeven."
Mohamed Abrini had zelf toegegeven dat hij had deelgenomen aan de activiteiten van een terroristische groep, maar naast die bekentenissen, ziet de jury nog andere elementen die zijn schuld doen vaststaan. Zo heeft hij door zijn aanwezigheid de overtuiging van de groep versterkt, heeft hij deelgenomen aan de productie van de TATP die bij de aanslagen zou gebruikt worden en was hij één van de daders van de aanslag op de luchthaven.
Ook Osama Krayem legde bekentenissen af en ook voor hem geldt dat hij rechtstreeks meegeholpen heeft aan de productie van de bommen die bij de aanslagen gebruikt werden. Zo kocht hij ingrediënten om TATP te maken, hielp hij bij de assemblage van de bommen zelf, stopte hij die in reistassen en rugzakken, en activeerde hij de bom die afging in Maalbeek.
In het geval van Salah Abdeslam stelt de jury dan weer vast dat hij na de aanslagen in Parijs in België bleef, in aanwezigheid van daders van die aanslagen, terwijl hij op de hoogte was van de bedoelingen van die daders om nog meer aanslagen te plegen. Ook hij versterkte door zijn aanwezigheid de overtuiging van de groep, luidde het na middernacht.
Slachtoffer: "Burgerlijke partijen willen geen mensen opsluiten voor hun plezier"
De burgerlijke partijen willen niet zomaar mensen achter de tralies steken voor hun plezier. Dat zei overlevende van de aanslag op Zaventem Pierre-Yves Desaive tijdens de pauze van de voorlezing van het arrest van het proces van de aanslagen van 22 maart 2016. Hij is dan ook verrast, maar niet teleurgesteld, dat Smail Farisi werd vrijgesproken.
"Iedereen die ik rondom mij hoor, lijkt tevreden over het verdict. Ondanks de moeilijkheden heeft gerechtigheid op een serene manier kunnen geschieden. Ik denk dat de beslissingen over de schuld goed reflecteren wat we tijdens het proces hebben gehoord", aldus Desaive.
Hij zegt ook niet verrast te zijn dat Ibrahim Farisi werd vrijgesproken, aangezien het openbaar ministerie zijn vrijspraak had gevraagd. "Voor Smail was het wel een beetje een verrassing, maar ook interessant. Ik wil benadrukken dat wij als burgerlijke partijen geen mensen achter de tralies willen steken voor ons plezier", zegt hij. "Hij heeft al in voorhechtenis gezeten. Zijn vrijspraak reflecteert de vraag welk nut een gevangenisstraf voor hem zou hebben. Zijn betrokkenheid werd aangetoond, alle motiveringen zijn heel gedetailleerd. Ik denk dat dit een heel goede les in gerechtigheid is."
Desaive drukte ook zijn dankbaarheid uit tegenover de jury. "Zij hebben net als ons dit verhaal meegemaakt. We kunnen uiteraard zeggen dat ze gewoon hun burgerplicht hebben gedaan, maar geen enkele burger is klaar om dat te doen", zegt hij. Zo hebben zij niet alleen zeven maanden lang hun sociaal en professioneel leven onderbroken, maar hebben ze ook dingen gezien en gehoord die hen zwaar zullen raken. "Als ik hen een boodschap mag geven: ze hebben recht op psychologische hulp. Ze hebben hun plicht gedaan tegenover de maatschappij en nu is het aan de maatschappij om hen te helpen."
Ayari "tevreden" met vrijspraak voor terroristische moord en moordpoging
Beschuldigde Sofien Ayari is "tevreden" dat de assisenjury op het proces van de aanslagen van 22 maart 2016 hem heeft vrijgesproken voor terroristische moord en moordpoging. Dat heeft zijn advocate Laura Severin dinsdagavond verklaard na de voorlezing van een deel van het arrest. Volgens de advocate heeft Ayari zijn vrijspraak onder meer te danken aan zijn uitvoerige laatste woord en het feit dat hij geen brieven of andere geschriften heeft nagelaten.
De jury weerhield onder meer dat Ayari wilde terugkeren naar Syrië in plaats van deel te nemen aan de aanslagen, wat Severin in haar reactie ook bevestigde. "Hij is tevreden dat hij werd gehoord. Hij heeft van in het begin gezegd dat hij wilde terugkeren naar Syrië. Hij had gesproken over de brief in de Driesstraat (waarin hij schreef over zijn wil om te terug te keren, red.) die nooit is teruggevonden, waardoor hij het ook niet nodig vond om er te veel over te spreken", aldus Severin. "Men heeft hem toch gepusht om hem daarover te verdedigen, en men heeft naar hem geluisterd."
Ook merkte de jury volgens Severin de oprechtheid van Ayari, ook tijdens zijn laatste woord. "Dat heeft veel mensen geraakt, zeker bij de burgerlijke partijen. Verschillende advocaten zijn achteraf met mij komen spreken en de woorden die vaak terugkomen over Ayari zijn: wat een zonde."
Opvallend is dat Ayari is vrijgesproken voor terroristische moord en poging tot moord, terwijl Salah Abdeslam wel schuldig is over heel de lijn. Nochtans volgden de twee na Parijs hetzelfde parcours. "Er zijn factuele verschillen, hoewel ze in hetzelfde safehouse waren. Zo had Abdeslam brieven opgesteld, Ayari niet", aldus Severin.
Jury in motivering: El Makhoukhi niet schuldig aan oorlogsmisdaden wegens ontbreken link met gewapend conflict
De jury heeft beschuldigde Bilal El Makhoukhi niet veroordeeld voor oorlogsmisdaden omdat er volgens hen geen onvermijdelijke link is tussen de aanslagen van 22 maart 2016 en het gewapend conflict met IS. Bovendien heeft El Makhoukhi tijdens zijn verhoren ook herhaaldelijk aangegeven dat de oorlog zich niet hier afspeelde, maar op de frontlijn in Syrië. Dat blijkt dinsdagavond uit de voorlezing van de motivering van het arrest op het assisenproces over de aanslagen.
El Makhoukhi werd veroordeeld als mededader van terroristische moord en moordpoging en niet voor oorlogsmisdaden, waarvoor zijn verdediging tevergeefs had gepleit.
De jury motiveert deze beslissing door te stellen dat er "geen onvermijdelijke link" is tussen de acties die hebben bijgedragen tot de aanslagen en het gewapende conflict in Syrië. Dit heeft El Makhoukhi bovendien ook zelf herhaaldelijk onderstreept. Zo verklaarde hij onder meer tijdens een verhoor dat "de oorlog zich op het slagveld afspeelt en niet in een luchthaven of de metro". Pas jaren later opperde hij een andere mening, maar de jury is van mening dat zijn ideeën al die tijd hebben kunnen rijpen en dat op het moment zelf niet zijn manier van denken was.
Voor zijn veroordeling als mededader van terroristische moord en moordpoging haalde de jury een rist argumenten aan. Het gaat dan onder meer om het verstrekken van logistieke hulp, het verplaatsen van de wapens van de terreurcel - waar trouwens nog altijd niet van geweten is waar ze zich bevinden - en het in contact brengen van de cel met medebeschuldigde Hervé Bayingana Muhirwa, waar medebeschuldigden Mohamed Abrini en Osama Krayem voor en na de aanslagen onderdoken.
De jury is ten slotte ook van oordeel dat El Makhoukhi een "vertrouwenspersoon" was voor de cel, doordat hij door kamikaze Khalid El Bakraoui werd meegenomen naar beide onderduikadressen in de Kazernenlaan en de Max Roosstraat, en omdat hij het voortbestaan van de cel moest verzekeren door de wapens, explosieven en geld ter beschikking te stellen aan Oussama Atar en valse identiteitskaarten te regelen.
El Makhoukhi gaf net voor het proces en tijdens het proces zelf ook zijn betrokkenheid toe.
Jury in motivering: Bayingana hielp terreurcel maar twijfel of hij aanslagplannen kende
De Rwandees Hervé Bayingana Muhirwa heeft duidelijk hulp geleverd aan de terreurcel die verantwoordelijk is voor de aanslagen van 22 maart 2016 in Zaventem en Maalbeek, maar er blijft twijfel over de vraag of hij volledig op de hoogte was van hun concrete plannen. Daarom wordt de man vrijgesproken voor terroristische moord. Dat blijkt uit de motivering van de antwoorden op de schuldvragen die assisenvoorzitster Massart voorleest.
Hervé Bayingana had zich in 2011 tot de islam bekeerd en was bevriend geraakt met Bilal El Makhoukhi, één van de andere beschuldigden op het assisenproces. Het was op vraag van die El Makhoukhi dat Bayingana hulp leverde aan de terreurcel, volgens de jury. Zo bood hij op 15 maart 2016, na de schietpartij in de Driesstraat, onderdak aan Mohamed Abrini en Osama Krayem. De volgende dag bracht hij, nog steeds op vraag van El Makhoukhi, Krayem al terug naar het onderduikadres in de Max Roosstraat, en op 21 maart deed hij hetzelfde met Mohamed Abrini.
"Ook na de aanslagen doken Abrini en Krayem bij hem onder, maar dat was ongepland, en ongewenst", klonk het verder. "Bayingana spoorde hen bijna continu aan om te vertrekken. Osama Krayem probeerde via Facebook contact te leggen met zijn familie om terug te keren naar Zweden, terwijl Mohamed Abrini naar het onderduikadres in de Kazernenstraat in Etterbeek trok, maar daar niet durfde binnengaan uit vrees dat de politie de flat al ontdekt had."
Volgens de jury kocht Bayingana ook een tablet en beltegoed voor Krayem, zodat die contact kon houden met zijn familie in Zweden. De verklaringen van Krayem en Abrini lijken er ook op te wijzen dat Bayingana de 'Amine' waarvan sprake is in een audio-opname op de laptop die werd teruggevonden in de Max Roosstraat. Daarin maakt Najim Laachraoui melding van een nieuwe "broeder", "Amine" genaamd, die trouw zou hebben gezworen aan IS en de terreurcel zou helpen. Maar in de ogen van de jury is er onvoldoende bewijs dat Bayingana wel degelijk die 'Amine' is.
"Hervé Bayingana heeft dus wel noodzakelijke hulp geleverd aan de terreurcel die aanslagen aan het voorbereiden was, maar er is twijfel over het feit of hij op de hoogte was van de exacte plannen van die terreurcel", luidde het. "Laachraoui zegt immers ook dat ze snel moeten handelen, dat iedereen verbrand is, en dat er geen logistieke hulp meer is. Dat wijst erop dat de flat van Bayingana niet beschouwd werd als een veilig onderduikadres, en dat Bayingana geen logistiek hulp leverde."
Beschuldigden tonen weinig emoties
Bij de beschuldigden was niet veel emotie te zien tijdens de voorlezing van het arrest. Ibrahim en Smail Farisi bleven wel niet heel de tijd in de zaal, al besliste Ibrahim later wel om terug te keren. De juryleden, die voor het eerst na 19 dagen beraadslaging opnieuw oog in oog zitten met de beschuldigden, lieten via hun lichaamstaal eveneens niet in hun kaarten kijken.
De broers-Farisi werden door de jury vrijgesproken. Voor Ibrahim was dat verwacht, aangezien zowel de burgerlijke partijen als het openbaar ministerie zijn vrijspraak vroegen. Voor Smail Farisi hadden de procureurs en de burgerlijke partijen de vrijspraak voor terroristische moord en poging tot moord gevraagd, maar wel een veroordeling voor deelname aan de activiteiten van een terreurgroep. De jury besliste echter om hem volledig vrij te spreken.
Sofien Ayari en Hervé Bayingana Muhirwa werden dan weer enkel schuldig bevonden aan deelname aan de activiteiten van een terreurgroep, en niet voor terroristische moord en moordpoging. Dat is voor Ayari erg opvallend, aangezien hij hetzelfde parcours aflegde als Salah Abdeslam en samen met hem werd opgepakt. Abdeslam werd echter, net als Oussama Atar, Mohamed Abrini, Osama Krayem, Ali El Haddad Asufi en Bilal El Makhoukhi, schuldig bevonden aan terroristische moord en poging tot moord.
De advocaten van Bilal El Makhoukhi hadden gevraagd om hem niet te veroordelen voor terrorisme, maar wel voor oorlogsmisdaden. De jury is hen daar echter niet in gevolgd. Ook op de vraag om El Makhoukhi te veroordelen als medeplichtige aan terroristische moord en poging tot moord en niet als mededader antwoordde de jury negatief. De verdediging van Hervé Bayingana Muhirwa had dan weer een herkwalificering van deelname aan de activiteiten van een terreurgroep naar het verbergen van misdadigers gevraagd, waarop veel minder zware straffen staan. Ook op die vraag ging de jury niet in.
El Haddad Asufi wist van aanslagen en versterkte met hulp vastberadenheid daders
Beschuldigde Ali El Haddad Asufi wist dat kamikazes Khalid en Ibrahim El Bakraoui geradicaliseerd waren en kende de plannen van de terreurcel. Dat bleek dinsdagavond uit de motivering van het arrest. Door logistieke hulp te bieden, versterkte El Haddad Asufi de vastberadenheid van de daders om aanslagen te plegen, waardoor hij essentiële hulp bood.
El Haddad Asufi werd door het hof veroordeeld als mededader van terroristische moord en moordpoging. Zijn advocaten hadden de vrijspraak gevraagd.
In de motivatie van het hof wordt gehamerd op het feit dat El Haddad Asufi op de hoogte was van de radicalisering van kamikazes Ibrahim en Khalid El Bakraoui. Ook was hij de tussenpersoon voor het onderverhuren van het appartement van Smail Farisi aan Ibrahim El Bakraoui, waar hij zelf ook regelmatig langskwam. Daarnaast werd achter het zonnescherm van zijn wagen een briefje gevonden met de naam van twee wapens, waarvan er een werd aangetroffen naast het lichaam van kamikaze Najim Laachraoui in Zaventem.
Veel aandacht ging naar de USB-stick die werd aangetroffen in een jaszak van El Haddad Asufi, met daarop verschillende audioberichten van Ibrahim El Bakraoui aan onder meer zijn moeder en zijn neef Yassine Atar. De beschuldigde beweerde dat hij die in zijn brievenbus had gekregen in een envelop met 'voor mama Bims', verwijzend naar de moeder van El Bakraoui. Maar, zei de jury, het is niet geloofwaardig dat de USB voor de moeder bedoeld was. "Hij bevatte gevoelige informatie, zoals de verheerlijking van de gevechten in Syrië en een oproep om ongelovigen te doden, en het is niet waarschijnlijk dat Ibrahim El Bakraoui die aan zijn moeder wilde geven. Daarnaast kende El Haddad Asufi alle geadresseerden en kon hij de berichten aan hen doorgeven", klonk het.
Tot slot bleek uit het DNA-onderzoek dat El Haddad Asufi verschillende keren in de Max Roosstraat was. Dat bewijst dat hij erg veel vertrouwen kreeg van de groep.
Er zijn volgens de jury dan ook voldoende bewijzen dat El Haddad Asufi essentiële hulp bood bij de aanslagen. "Hij kende het plan en wilde helpen. Hij heeft Ibrahim El Bakraoui verschillende keren een lift gegeven en heeft hem zo geholpen om in de illegaliteit te blijven", klinkt het. "Hij zorgde bovendien voor een terugvalsbasis, waar gecoördineerde aanslagen gepland konden worden."
Door Ibrahim El Bakraoui van een wapen te voorzien, hielp hij hem bovendien om in de illegaliteit te blijven en zichzelf te beschermen. Tot slot kende hij de inhoud van de USB-stick en wist hij dat hij de berichten pas na de aanslagen mocht doorgeven. "Zo ondersteunde hij de vastberadenheid van de daders om over te gaan tot hun daden en verzekerde hij dat er later nog meer aanslagen gepleegd zouden worden", aldus de motivering.
El Haddad Asufi onderging de voorlezing van het arrest met weinig emotie, onderuitgezakt in zijn stoel. Zijn advocaat Jonathan De Taye wilde tijdens de pauze niet reageren op het verdict.
"Bijna geen woorden voor belang erkenning drie extra slachtoffers"
Philippe Vansteenkiste, directeur van slachtofferorganisatie V-Europe, reageert tevreden op de erkenning van drie bijkomende dodelijke slachtoffers van de aanslagen. Zij overleden enige tijd na 22 maart 2016, maar met de herkwalificatie van poging tot moord naar moord erkende de jury een causale link tussen hun overlijden en de aanslagen.
"Ik heb er bijna geen woorden voor. Het is juist en ik ben er enorm tevreden mee", zei Vansteenkiste, die er nog op wees dat de gevolgen van de aanslagen zich tot lang nadien laten voelen.
Vansteenkiste zei ook dat hij zich "in grote lijnen" kon terugvinden in de uitspraak van de jury. "Het is een begrijpbare uiteenzetting en er zit een serieus werk achter", zei de directeur van V-Europe.
Ook in de vrijspraken kan hij zich terugvinden. "Het is belangrijk dat niemand beschuldigd werd voor zaken die ze niet deden. Er is voorzichtigheid geboden", zei Vansteenkiste, die eraan toevoegde dat niemand van de slachtoffers echt teleurgesteld is over de uitspraak.
Broers Farisi zijn meer dan opgelucht over vrijspraak
De broers Smail en Ibrahim Farisi zijn meer dan opgelucht nu ze door de jury van het assisenproces over de aanslagen van 22 maart 2016 volledig zijn vrijgesproken. Dat zeggen hun advocaten Michel Degrève en Xavier Carrette, die weliswaar nog een slag om de arm houden zolang ze niet de volledig motivering van de jury kennen.
"We zijn heel tevreden", zegt meester Michel Degrève, advocaat van Smail Farisi. "Het is een immense opluchting, ook al kennen we nog niet de motivering van de jury, en zijn er een hoop argumenten waarop we een antwoord zouden willen. Na zeven jaar kan hij verder met zijn leven, ook al zal dat moeilijk zijn. Dit is een procedure van zeven jaar geweest, hij heeft twee jaar in voorlopige hechtenis gezeten, en zijn gezondheid heeft hier zwaar onder geleden. Hij is depressief geworden, heeft een alcoholprobleem ontwikkeld. Maar nu ligt alles in zijn handen."
Meester Degrève wees erop dat zijn cliënt ook had moeten getuigen op het assisenproces in Parijs over de aanslagen van 13 november 2015 in de Franse hoofdstad, en dat hij in België ook vervolgd was voor zijn beweerde aandeel in die aanslagen.
"Maar ook daarvoor is hij vrijgesproken", aldus nog de advocaat. "Uiteindelijk is dit een gigantische klap in het aangezicht van het federaal parket. Ik wil er ook op wijzen dat deze vrijspraak ook te danken is aan meester Sébastien Courtoy, die helaas in de loop van het proces overleden is."
Ook meester Xavier Carrette, advocaat van Ibrahim Farisi, toonde zich tevreden: "Het is een grote opluchting. We hadden de vrijspraak gevraagd en hebben die gekregen. We gaan alleen tot op het allerlaatste moment moeten wachten om ook de motieven van de jury te kennen."
Jury van mening dat Abdeslam essentiële hulp bood
Beschuldigde Salah Abdeslam heeft volgens de jury op het assisenproces over de aanslagen van 22 maart 2016 essentiële hulp geboden bij de aanslagen, onder meer met zijn "symboolwaarde" voor de terreurgroep, maar ook doordat hij enkele protagonisten vanuit Hongarije en Duitsland naar België bracht en tot aan zijn arrestatie ondergedoken bleef in schuiladressen. "Abdeslam heeft ervoor gekozen om in België te blijven, ondergedoken samen met andere protagonisten, en kende de modus operandi om zo veel mogelijk mensen te doden", klonk het in de motivering.
Abdeslam werd door de assisenjury schuldig bevonden aan terroristische moord en poging tot moord. Dit in tegenstelling tot medebeschuldigde Sofien Ayari, die grotendeels hetzelfde parcours aflegde.
In zijn motivering heeft de jury verschillende elementen aangehaald ter staving van die veroordeling. Zo klonk het onder meer dat er zonder de arrestatie van Abdeslam "nog meer aanslagen" zouden hebben plaatsgevonden. De jury was namelijk van oordeel dat ook de oorlogswapens die op verschillende plekken werden aangetroffen, en waarvan een deel nog steeds spoorloos is, dienst moesten doen tijdens de aanslagen om een aanslag te plegen zoals die in Parijs.
Volgens de jury was de arrestatie van Abdeslam ook belangrijk, wegens zijn "symboolwaarde" en zijn aanwezigheid in de schuiladressen. Die zou namelijk hebben bijgedragen tot de "vastberadenheid" van de groep. Medebeschuldigde Mohamed Abrini verklaarde bijvoorbeeld in een afgeluisterd gesprek dat ze niet wilden dat Abdeslam gevonden zou worden. Bovendien zette zijn arrestatie er de overige terroristen toe aan om over te schakelen naar plan B en niet in Frankrijk maar in België toe te slaan.
De jury is er echter van overtuigd dat ook Abdeslam van dit plan B op de hoogte was en dat dit dus doorgesproken was vóór de arrestatie van Abdeslam.
Andere elementen uit de motivering waren onder meer de twee trajecten die Abdeslam aflegde naar Hongarije en Duitsland om er respectievelijk Najim Laachraoui en Mohamed Belkaid, en Sofien Ayari, Osama Krayem en Ahmad Alkhald op te pikken. Daarnaast heeft Abdeslam Krayem ook een valse identiteitskaart toegespeeld.
De jury legde voorts ook talloze linken tussen het schuiladres in de Driesstraat, waar Abdeslam zich bevond, en dat in de Max Roosstraat, waar de bommen voor de aanslagen werden gemaakt. Zo waren er sterke gelijkenissen tussen de IS-vlaggen in beide appartementen en waren er op beide adressen oorlogswapens aanwezig. Daarnaast waren er ook (pogingen tot) telefonische contacten en bezochten de broers El Bakraoui ook de Driesstraat, zelfs nog twee dagen voor de huiszoeking/schietpartij waarbij Abdeslam de benen nam.
Voorts spreekt het volgens de jury ook tegen Abdeslam dat hij in verschillende brieven aan zijn moeder, zus en verloofde schreef dat hij had beslist om in Europa te blijven om "zijn werk af te maken". In die brieven schrijft hij ook dat hij dezelfde weg wilde afleggen als zijn broer Brahim, die omkwam tijdens de aanslagen in Parijs.
plusartikels. Je moet nog even inloggen. Zo herkennen we je als abonnee.
