Wat doet die kop koffie 's ochtends eigenlijk echt met ons? Neuroloog legt uit: “Verrassend nieuw onderzoek”
De meeste koffiedrinkers zoeken heil in hun vertrouwde kop koffie ‘s ochtends om vermoeidheid weg te nemen én om beter te kunnen presteren op het werk. “Tegen mij moet je niet praten voor die eerste koffie”, klinkt het hier en daar weleens. Maar kunnen we ons effectief beter concentreren door die kop cafeïne en voelen we ons daardoor beter of beelden we ons dat in? Neuroloog Patrick Cras legt uit wat die koffie precies met je doet.
“Er is ondertussen al heel wat onderzoek uitgevoerd naar de effecten van cafeïne op onze cognitieve en motorische activiteiten”, vertelt professor Patrick Cras, diensthoofd Neurologie bij UZA. “Cafeïne is een stimulerende stof met effect op het orthosympathische zenuwstelsel, dat reactietijden verbetert en het lichaam uit rusttoestand haalt: dat weten we dus al langer dan vandaag.”
Voor een nieuw onderzoek aan de Portugese Universidade do Minho maken wetenschappers in een onderzoek een onderscheid tussen het effect van koffiedrinken enerzijds en cafeïne anderzijds. De onderzoekers verdeelden de deelnemers in twee groepen. De ene kreeg cafeïnesupplementen toegediend, de andere kreeg cafeïne via een kop koffie. fMRI-scans lieten vervolgens zien dat voor beide groepen het actieve deel van het brein geactiveerd werd. Een opmerkelijk verschil toonde zich echter aan in de hersengebieden, waaronder de prefrontale cortex, die gelinkt zijn aan het werkgeheugen, cognitieve controle en doelgericht handelen. Die werden enkel zichtbaar bij de koffiedrinkers, terwijl beide groepen effectief cafeïne binnenkregen.
Placebo-effect
In andere woorden: de psychische ervaring van koffiedrinken zorgt ervoor dat je productiever, doelgerichter en alerter aan het werk kan gaan, niet enkel de cafeïne op zich, want de groep die cafeïne in supplementvorm kreeg, vertoonde dit niet. “Met name de toename van de connectiviteit in het frontale executieve netwerk, mogelijk verantwoordelijk voor het effect van koffie op de alertheid en het probleemoplossend vermogen, lijkt niet alleen veroorzaakt te zijn door de cafeïne maar door andere substanties in de koffie”, voegt professor Cras daaraan toe.
Mensen hebben structuur nodig om aan hun dag te beginnen, het zetten van een koffietje hoort daar zeker bij.
Placebo-effecten zoals deze zijn wijdverspreid. “Als je mensen voldoende suggestief iets aanbiedt, met inbegrip van samengestelde medicatie met cafeïne, zal er een placebo-effect ontstaan”, vervolgt professor Cras. “Mensen hebben structuur nodig om aan hun dag te beginnen, het zetten van een koffietje hoort daar zeker bij.” Hij vergelijkt het met sporters die energiegels nemen. “Cafeïne heeft bewezen in heel beperkte mate sportprestaties te verbeteren. Evengoed zal die gel, wanneer je je moe begint te voelen en er een inneemt, een placebo-effect hebben.”
Werkt deca-koffie dan evengoed als ‘echte' koffie?
Zorgt cafeïnevrije koffie dan ook voor meer productiviteit, als blijkt dat de psychologische verwachting van een kopje koffie voor een relevante impact zorgt? “Dat zou ik wel durven stellen”, aldus Cras. “Cafeïnevrije koffie kan, net als een kop thee, evengoed werken. Resultaten kunnen overigens beïnvloed zijn door culturele factoren. Koffiedrinken leeft in sommige culturen nu eenmaal harder dan in andere.”
Andere bedenkingen van professor Cras duiden op het eenduidige beeld van het onderzoek, dat meer zegt over het effect van cafeïne dan over koffie. “De onderzoekers hebben koffie vergeleken met water en eenzelfde hoeveelheid cafeine, maar koffie bevat natuurlijk nog veel meer stoffen die psychoactief kunnen zijn. De conclusie van het onderzoek is dus dat cafeïne mooi is meegenomen bij het drinken van een kop koffie, maar niet noodzakelijk is voor alle psychische voordelen die we er denken uit te halen.” Je zal je dus ook nog kunnen concentreren zonder die cafeïne, al neemt dat niet weg dat die kop koffie je een goed humeur en gevoel kan geven zo vroeg op de ochtend.
Lees ook:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
vtwonen
Hoeveel op tien scoor jij? Dit zijn de vaakst vergeten zaken tijdens het schoonmaken
-
PREMIUM
'Oatzempic' is nieuwe hype online om af te vallen: hoe maak je het? En hoe werkt het?
Na Ozempic is ‘Oatzempic’ nu de nieuwste hype op TikTok om snel kilo’s te verliezen. Influencers promoten het als een simpel alternatief voor het geneesmiddel en bovendien zonder doktersvoorschrift. Maar is dit écht een wondermiddel of het zoveelste crashdieet? Wat zit er juist in? En kunnen de kilo’s er hiermee afblijven? Diëtisten Sanne Mouha en Michaël Sels nemen de nieuwe trend onder de loep: “Het is slim gezien.” -
HLN Shop
“Gekookt zijn ze vaak echt niet lekker”: Pascale Naessens verklapt hoe je groenten wél smakelijk op je bord krijgt
Kookboekenauteur en keramiste Pascale Naessens (54) houdt van creëren. In plaats van vroeger werk heruit te geven, verschijnt nu haar eerste compilatie met de beste groenterecepten. Het eerste in een serie van vijf themaboeken waarvan het volgende helemaal rond desserts zal draaien. HLN Shop zette zich rond de tafel met de chef voor een gesprek: “Ik wil dat mensen plezier vinden in het bereiden van groenten, dat het leuk en lekker is.” -
-
PREMIUM
Welke granola bevat het minste suiker? Diëtiste proeft er 10 en geeft 5/10 en 9/10: “Voor 1,99 euro is dit een topproduct”
-
HLN Shop
Van ballongarde tot kneedhaak: wanneer gebruik je welke klopper op je keukenrobot of handmixer?
Een keukenrobot is veel meer dan een veredelde mixer. Toch als je de diverse hulpstukken waarvan een kwalitatief toestel voorzien is juist inzet. Weet je geen raad met deze mysterieuze objecten en liggen ze maar te verstoffen in je kast? Een spijtige zaak waar HLN Shop graag verandering in brengt met een overzicht van de meest courante kloppers. Meteen aan de slag gaan? Eindigen doen we met een overheerlijk recept voor kaastaart. -
Spaargids.be
Geniet jij al optimaal van deze fiscale voordelen voor je woning en schuldsaldoverzekering?
De overheid sabelde de voorbije jaren zwaar in de fiscale voordelen die burgers krijgen als ze een hypothecaire lening afsluiten. Toch zijn er nog altijd te rapen, zo weet Spaargids.be, dat meteen drie slimme fiscale adviezen op een rij zet. -
PREMIUM
Zo maak je de lekkerste vol-au-vent volgens Piet Huysentruyt: “Voor de balletjes is dit soort gehakt de beste keuze”
-
SOS Piet XL stoomt je vanaf vanavond klaar voor het barbecueseizoen: “Zo maak je perfect gelakte ribbetjes!”
-
EU verspilt elk jaar drie miljoen ton kippenveren: zouden we ze misschien kunnen opeten?
Europeanen zijn dol op kippenvlees. Dat zien we aan de drie ton veren die er elk jaar overblijven door de productie van kippenvlees. Maar wat gebeurt er eigenlijk met deze veren? De meeste belanden wellicht op de afvalhoop, of worden verbrand, maar eigenlijk kunnen we zo ook opeten – en het is nog lekker ook. -
PREMIUM
Van Heinz tot Boni: welke ketchup is lekker én gezond? Diëtist Michaël Sels test er 10 en buist er 2: “Dit is meer gelei dan saus”
Ketchup is lekker bij frietjes, burgers, hotdogs en croques. En het is volgens velen gezonder dan mayonaise. Maar klopt dat ook? Welke fles uit de winkel is goed van smaak, maar ook relatief gezond qua ingrediënten? Diëtist Michaël Sels (UZA) proeft tien merken en schrikt van de suikergehaltes, behalve bij drie flessen: “Een dérde van deze ketchup is suiker. Het is bijna een karamelsaus.” -
PREMIUM2
In de jaren 60 was het gelatine, nu vooral puur: dit vertellen kookboeken over hoe we leven