Brit Jim Skea gaat VN-klimaatpanel leiden, Belg Jean-Pascal van Ypersele vist achter het net
Onze landgenoot Jean-Pascal van Ypersele heeft het niet gehaald in de race om het voorzitterschap van het VN-klimaatpanel (IPCC). Het is de Brit Jim Skea (69), professor Hernieuwbare Energie aan het Imperial College in Londen, die de topjob in de wacht heeft gesleept. De beslissing viel bij een stemming in de Keniaanse hoofdstad Nairobi.
Skea haalde het in een finale stemming van de Braziliaanse Thelma Krug. Hij won de run-off met 57 procent van de stemmen tegenover 43 procent voor Krug. Zij waren de kandidaten met de meeste stemmen in de eerste ronde, die het tegen elkaar mochten opnemen in ronde 2.
Er waren twee mannen en twee vrouwen kandidaat, met naast Krug en Van Ypersele ook nog de Zuid-Afrikaanse Debra Roberts. Voor de eerste keer - het IPCC werd opgericht in 1988 - kon een vrouw de belangrijke functie in de wacht slepen, maar dat is dus niet gebeurd.
Jim Skea (69) kondigde zijn overwinning zelf aan op "X" (het voormalige Twitter). Hij noemde zich daar "diep vereerd" met de uitverkiezing. Skea volgt de Zuid-Koreaan Hoesung Lee op, die sinds 2015 voorzitter was. Skea kan uitkijken naar een termijn tot het einde van het decennium.
Onze landgenoot Van Ypersele had zwaar campagne gevoerd. Hij is verbonden aan de universiteit van Louvain-la-Neuve (UCL) als professor. Hij is fysicus en klimatoloog. Van Ypersele was persoonlijk zijn kandidatuur gaan toelichten in veel landen en was (is) ook erg actief op X.
Hij kon rekenen op de steun van professor Michael Mann, een grote naam in de klimaatwetenschap. Maar net als 8 jaar geleden haalde hij het dus niet.
Belangrijke functie in tijden van klimaatverandering
Skea krijgt de komende jaren de belangrijke taak om het IPCC-klimaatbureau aan te sturen en de lijnen uit te zetten voor nieuwe klimaatrapporten. Het zijn woelige tijden wat de klimaatverandering betreft, en de verwachting is dat de rol van het IPCC alleen nog belangrijker zal worden.
De rapporten van het VN-klimaatpanel gelden als de gouden standaard voor de internationale klimaatwetenschap en dienen als leidraad voor beleidsmakers, staatshoofden en regeringsleiders om beslissingen te nemen om de klimaatopwarming af te remmen. Dat gebeurt onder meer op de jaarlijkse VN-klimaatconferentie (COP). (zie onder)
Wie is Jim Skea?
Jim Skea - voluit James Ferguson Skea - is een Schot van 69. Hij heeft een lange staat van dienst bij het IPCC. Skea begon er 30 jaar geleden en was mede-voorzitter van het belangrijke rapport over mitigatie, of hoe we de klimaatopwarming kunnen afremmen door het uitfaseren van fossiele brandstoffen. "Ik weet hoe je iets gedaan krijgt", vertelde hij eerder. Zijn specialisatie is hernieuwbare energie en technologische innovatie.
Ik weet hoe ik dingen gedaan moet krijgen
Skea wil in toekomstige rapporten meer nadruk leggen op scenario's waarbij we boven de anderhalve graad opwarming uit stijgen. Nu houden we officieel nog altijd vast aan een opwarming van maximaal anderhalve graad tegenover de periode 1850-1899 maar in de praktijk wordt dat heel moeilijk. Verschillende klimaatconferenties zijn de voorbije jaren mislukt als het aankomt op het verminderen van de uitstoot.
Momenteel stevent de aarde af op een opwarming van 2,5 tot 3 graden Celsius, terwijl we volgens het klimaatakkoord van "ruim onder de 2 graden" zouden moeten blijven. Volgens het IPCC kunnen we nog altijd de anderhalve graad halen, en in theorie kan dat ook nog. Alleen zouden de dingen dan snel en drastisch moeten veranderen. Mogelijk gaat Skea een iets meer pragmatische koers varen de komende jaren.
Wat doet het VN-klimaatpanel precies?
Het IPCC stelt klimaatrapporten samen op basis van de beste klimaatonderzoeken wereldwijd. De rapporten worden daarom ook wel eens "de gouden standaard" van de klimaatwetenschap genoemd, dé referentie voor klimaatwetenschap. Het VN-klimaatpanel bestaat al sinds 1988. Het moet ons de volgende jaren door woelige klimaatwateren loodsen.
Het IPCC evalueert voor beleidsmakers wereldwijd de huidige toestand van ons klimaat en de impact van klimaatverandering (de toekomstperspectieven). Het biedt ook oplossingen om de klimaatverandering tegen te gaan, en berekent wat bepaalde inspanningen concreet opleveren. Het doet dat telkens in verschillende rapporten in cycli over verschillende jaren heen. Het IPCC legt evenwel geen concrete doelstellingen op aan landen.
In 2007 won het IPCC de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn werk.
Hoe kan de nieuwe voorzitter zijn stempel drukken?
De nieuwe voorzitter stuurt samen met het bureau mee het onderzoek door te bepalen wie allemaal meeschrijft aan de rapporten. De voorzitter bepaalt de agenda en beslist of er eventueel een extra rapport kan komen bovenop de vaste rapporten.
Zo was er tijdens de voorbije jaren een extra rapport over de impact van anderhalve graad opwarming en eentje over de oceanen en de gletsjers (de cryosfeer). Die rapporten kunnen op hun beurt het publiek en de beleidsmakers verder sensibiliseren.
Dit waren de vier kandidaten: van boven naar onder Thelma Krug, Jim Skea, Jean-Pascal van Ypersele en Debra Roberts:
