Muitende soldaten kondigen staatsgreep aan in Niger, VN hervat humanitaire hulpverlening ter plaatse
In Niger hebben militairen de president afgezet en de macht gegrepen. Dat heeft een groep militairen gisteravond op de staatstelevisie aangekondigd. President Mohamed Bazoum werd gisteren gegijzeld in zijn paleis en zou nog in handen zijn van de militairen. De Verenigde Naties zetten hun humanitaire operaties in het Afrikaanse land opnieuw verder, ondanks de sluiting van het luchtruim.
Militairen, die zich de Nationale Raad voor de Bescherming van het Vaderland (CNSP) noemen, hebben gisteravond bekendgemaakt dat ze het regime van president Bazoum omvergeworpen hebben. Er was meteen een avondklok van kracht en de grenzen met alle buurlanden zijn gesloten.
"Wij, de defensie- en veiligheidstroepen, bijeengekomen binnen de CNSP, hebben besloten om een einde te maken aan het regime dat jullie kennen, dat van president Bazoum", verklaarde kolonel-majoor Amadou Abdramane, geflankeerd door negen andere geüniformeerde soldaten.
BEKIJK - "Het was pas tegen de avond dat het duidelijk werd dat er iets serieus aan de hand was", vertelt de Belgische Hanne Michiel vanuit Niger:
Even later kondigden de militairen op de nationale televisie de opschorting van "alle instellingen" en de sluiting van de grenzen aan.
Eerder op de dag werd president Mohammed Bazoum en zijn gezin vastgehouden door muitende militairen, in het presidentieel paleis. Een deel van het leger leek hem nog wel te steunen en in de straten van de hoofdstad Niamey trokken duizenden aanhangers van de president de straat op. Die manifestatie werd door de muitende soldaten uit elkaar geschoten.
Het land is in het verleden vaker toneel geweest van couppogingen. De laatste keer dat dat lukte, was in februari 2010, toen de toenmalige president Mamadou Tandja werd afgezet. Net voor president Bazoum zijn ambt opnam en ook toen hij al president was, zijn er al pogingen tot staatsgreep geweest. De president zelf heeft hier nooit uitspraken over gedaan.
Kwetsbare bondgenoot van het Westen
Bazoum is president sinds april 2021. Hij werd democratisch verkozen en is een bondgenoot van Frankrijk en het Westen. Ook België heeft een intense samenwerking met Niger, op het vlak van diplomatie, defensie en ontwikkelingssamenwerking.
Vorige maand nog ging minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez in naam van de hele regering op bezoek bij de president. "De toestand is nog erg onduidelijk", zegt minister Gennez aan VRT NWS. "We hopen dat de projecten kunnen blijven lopen. Niger is een baken van democratie in een instabiele regio."
Humanitaire hulp
De Verenigde Naties (VN) hervat haar humanitaire operaties. Dat zegt VN-woordvoerder Nicole Kouasso in Niger. Gisteren moest de VN de hulpverlening nog stopzetten door een sluiting van het luchtruim. Die blijft voorlopig gesloten, maar ter plaatse zal de hulpverlening verder gaan. "Gezien de situatie, zijn we vastberaden om ons werk in Niger verder te zetten", verklaarde Kouasso in een video.
Niger wordt geconfronteerd met een "complexe" humanitaire situatie. Het land is een van de armste landen ter wereld: meer dan 40 procent van de bevolking leeft in extreme armoede. Volgens cijfers van Ocha, het humanitair agentschap van de VN, hebben 4,3 miljoen inwoners humanitaire hulp nodig.
EU eist vrijlating van president
"De Europese Unie roept op tot de onmiddellijke vrijlating van president Bazoum, van zijn familie en van de mensen om hem heen", aldus Nabila Massrali, woordvoerster Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid van de EU.
Massrali benadrukt dat de 27 lidstaten willen samenwerken aan inspanningen "om een vreedzame oplossing te vinden voor de poging tot staatsgreep".
Sinds december vorig jaar steunt de Europese Unie Niger op militair vlak in de strijd tegen terrorisme. Het gaat onder meer om het opzetten van een trainingscentrum en een nieuw communicatie- en commando-ondersteuningsbataljon. Of de steun nu wordt stopgezet, kan de EU naar eigen zeggen nog niet beslissen. De situatie in het land is daarvoor nog niet duidelijk genoeg.
BELUISTER - Het gesprek uit "De ochtend" op Radio 1:
President in Niger afgezet, militairen hebben de macht gegrepen: "Dit is niet de eerste poging tot staatsgreep"
Buitenlandse Zaken heeft het reisadvies naar Niger verscherpt. Om veiligheidsredenen worden alle niet-essentiële reizen naar Niger afgeraden, met uitzondering van reizen naar de steden Niamey en Dosso.
In deze steden is verhoogde waakzaamheid geboden. Er wordt gevraagd om verplaatsingen tot een minimum te beperken en de omgeving van het presidentiële paleis in het bijzonder te vermijden.