De machiavellist genaamd Bart De Wever zal een megaproject van 4 miljard euro niet laten schieten

Wie nuchter de politieke stand der dingen overschouwt, komt tot een pijnlijk besluit: de kans dat de huidige Vlaamse regeringspartijen nog een oplossing vinden voor het stikstofprobleem, is klein. Microscopisch klein, zeg maar.

Binnen cd&v leeft de hoop dat de Raad van State een streep zal trekken door het stikstofdecreet zoals het donderdag is ingediend in het Vlaams Parlement door N-VA en Open Vld. De partij is van oordeel dat het echte probleem – de ongelijke vergunningsregels voor de industrie en landbouw – er nog niet in aangepakt is. Een advies van de Raad van State moet helpen om dit duidelijk te maken.

Het lijkt ijdele hoop. Zeg nooit nooit, maar doorgaans gaat het met adviezen van de Raad van State zoals met de meeste juridische teksten: ieder kan er zijn eigen waarheid in lezen. En nu chemiebedrijf Ineos zijn vergunning voor een nieuwe ethaankraker in Antwerpen kwijt is, lijken N-VA en Open Vld er meer dan ooit van overtuigd dat er beter vandaag dan morgen een stikstofdecreet wordt gestemd. Dit moet de investering redden van een gênante ondergang.

Sowieso zegt iets ons dat de machiavellist genaamd Bart De Wever een megaproject van 4 miljard euro in zijn achtertuin niet zal laten afhangen van wat de juristen van de Raad van State ervan denken. Afgaand op de uitspraken van Jim Ratcliffe, de Britse miljardair aan het hoofd van Ineos, hebben De Wever, minister-president Jan Jambon en premier Alexander De Croo hem donderdag al plechtig beloofd dat de ethaankraker er straks gewoon komt. Whatever it takes.

Het script ligt klaar. Na de zomer zullen N-VA en Open Vld aan cd&v vragen om een meerderheid te leveren voor het stikstofdecreet. Dat niet doen zal in hun ogen gelijkstaan met verraad aan de economische groei van Vlaanderen. Ook BASF en de luchthaven in Zaventem hebben vergunningen nodig. Maar voor de christendemocraten lijkt alsnog instemmen een onuitlegbare bocht: wat hebben ze dan nog te zeggen aan de boeren? Dat de industrie toch voorgaat?

Zeker in Vlaams-nationalistische hoofden leeft nog altijd het idee dat cd&v een partij is die uiteindelijk altijd het conflict uit de weg gaat. Het is hierbij de kunst om de druk hoog genoeg op te voeren. In de woorden van Hilde Crevits: om ze tegen de muur te kwakken. Het probleem: als voorzitter maakt Sammy Mahdi er, in dit dossier althans, de gewoonte van om niet te plooien. Iets wat hem naar verluidt al eens een boze telefoon van De Wever oplevert.

Tenzij N-VA en Open Vld straks met soepelere vergunningsregels voor de landbouw over de brug komen, zal cd&v wellicht niet meestemmen met het stikstofdecreet.

Wat er dan nog rest aan ontsnappingsroutes voor de tot op het bot verdeelde regering? Zoals in het verleden zullen de werkgevers wellicht roepen om een nooddecreet op maat van Ineos. In Antwerpen hebben ze hier ervaring mee: net na de eeuwwisseling is zo de bouw van het Deurganckdok doorgedrukt. Al mag men ons voor zo’n verregaande stap wel eerst even komen uitleggen wat juist het algemeen belang is van die ethaankraker.