Bolivia en Peru trekken aan alarmbel: Titicacameer is aan het uitdrogen

Afgelopen week zakte het waterpeil van het Titicacameer 2 centimeter onder het "droogtewaarschuwingsniveau" (3.808 meter boven zeeniveau). Het sein voor het Boliviaanse Agentschap voor Marine Hydrografie om een droogtewaarschuwing uit te sturen.

In drie maanden tijd is het water 30 cm gezakt. Volgens het agentschap zal die trend zich verder doorzetten. "Er rekening mee houdend dat de zon tijdens deze periode van het jaar harder schijnt, verwachten we dat het water met een vergelijkbare omvang verder zal afnemen", zegt Carlos Carrasco, een hydraulische ingenieur bij het agentschap, aan het Amerikaanse persagentschap AP. "Daarom hebben we de waarschuwing uitgestuurd."

Het agentschap waarschuwt dat het niveau van het water de komende maanden naar een historische laagte zou kunnen zakken. Het is zeer waarschijnlijk, stelt het agentschap, dat het waterpeil van het meer tegen december 64 cm onder het alarmpeil zal zijn gezakt. 33 cm lager dan het huidige record, uit 1998.

Ook in buurland Peru gaan de alarmbellen af. "We bereiken een kritiek punt. Er zal een significante hoeveelheid water verloren gaan", waarschuwt Juan José Ocola, hoofd van de Binationale Autoriteit van het Titicacameer.

Volgens de Boliviaanse Nationale Meteorologische en Hydrologische Dienst is de droogte een gevolg van een combinatie van factoren, waaronder de natuurverschijnselen El Niño en La Niña (respectievelijk ongewoon warm en ongewoon koud zeewater ter hoogte van de evenaar, waardoor het klimaat in de regio sterk beïnvloed wordt). Die kwamen dit jaar ongewoon vroeg voor en waren zeer sterk, deels door de klimaatverandering, zegt de dienst.

Het Titicacameer ligt in het Andesgebergte op een hoogte van zo'n 3.800 meter boven de zeespiegel en heeft een oppervlakte van ongeveer 8.300 vierkante kilometer. Het diepblauwe meer is van levensbelang voor de inheemse gemeenschappen die er al duizenden jaren wonen, voor de teelt van gewassen, voor de veeteelt en de visvangst.

De inheemse gemeenschappen die op de oevers van het meer wonen, zijn dan ook bezorgd. Ze vrezen onder meer dat de droogte de flora en fauna in de regio voorgoed zal veranderen. Nu al merken ze dat ze opvallend minder vissen vangen dan vroeger.

Er wordt ook gevreesd voor een negatieve invloed op het toerisme, voor sommigen een bron van inkomst. Mensen die geld verdienen door bootjes te verhuren, vrezen dat er in de toekomst minder toeristen naar het meer zullen komen.

De veerdiensten voelen de gevolgen al. Ze moeten hun routes aanpassen omdat hun boten niet meer op dezelfde plaatsen kunnen aanmeren.

De droogte stuwt de migratie naar andere delen van het land. Het gevolg is dat vooral oudere mensen achterblijven aan de oevers van het meer. 

"Het lijkt erop dat het water verder zal zakken, dag na dag", zegt Mateo Vargas, een visser van 56. "We zijn bezorgd, want als we zo doorgaan, wat gaat er dan met onze kinderen gebeuren?"