“Heel Europa tankt op onze kosten”, klaagt Vooruit-Kamerlid Kris Verduyckt aan. “In de strijd tegen klimaatopwarming is het net belangrijk dat we fossiele brandstoffen bannen. Maar wat doet België? Wij subsidiëren die brandstoffen volop.”

Het is Vooruit-Kamerlid Kris Verduyckt die de kat de bel aanbindt en de ‘dieselsubsidies’ aanklaagt. Iedereen die in ons land tankt met een voertuig van 7,5 ton kan rekenen op een terugbetaling van de accijnzen. Die korting ­bedraagt zo’n 20 cent per liter. Vooral vracht­wagens, maar ook taxi’s en ­bussen maken daar gebruik van.

LEES OOK. Elektrische wagens voor het eerst populairder dan dieselauto’s in Europese Unie

De maatregel bestaat al sinds 2004 – toen ingevoerd als steunmaatregel voor de transport­sector –, maar de laatste jaren swingen de kosten de pan uit. Sinds 2019 betaalde België in ­totaal 2,79 miljard euro aan ­dieselsubsidies. Meer dan de helft daarvan – 1,5 miljard – kwam bij buitenlandse bedrijven terecht. Want elke vrachtwagen die in België tankt, of hij nu van een Belgisch bedrijf is of niet, heeft recht op de korting. Dat schrijven de Europese regels voor eerlijke concurrentie voor. Dat de korting, die je zelf moet aanvragen, meer en meer bekend is bij buitenlanders, doet de kosten oplopen.

Geen hervorming

Vooruit pleit ervoor om de dieselsubsidie geleidelijk aan uit te doven. Ook minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) speelt met dat idee. Hij stelde voor om de korting tegen 2026 naar 14 cent per liter terug te brengen in het kader van de fiscale hervorming. Maar Van Peteghem moest zijn fiscale plannen opdoeken, omdat de Vivaldi-partijen niet tot een akkoord konden komen.

Voor Vooruit is de mislukking van de fiscale hervorming nog geen reden om de uitfasering van de dieselsubsidie te laten varen. De socialisten pleiten ervoor om de Belgische bedrijven anders te gaan ondersteunen. “Bijvoorbeeld door te investeren in technologische innovatie”, zegt Verduyckt. “Zo kunnen we de Belgische transportsector helpen in de transitie naar een meer milieuvriendelijke vloot.”

LEES OOK. 10 minuten aan de laadpaal en dan 500 kilometer rijden: de nieuwe technologie met een addertje onder het gras

Kopje-onder

Sectorvereniging Transport en Logistiek Vlaanderen is bereid om bij te dragen aan de klimaat- en milieudoelstellingen, laat beleidsmedewerker Frederic Keymeulen weten, “maar dan moeten een aantal belangrijke randvoorwaarden vervuld zijn”. “Op dit moment is het voor een klein transportbedrijf financieel niet haalbaar om de omslag te maken naar elektrische vrachtwagens of vrachtwagens op waterstof. Die kosten drie tot zes keer meer. En ook de laadinfrastructuur staat nog lang niet op punt”, klinkt het.

Mocht de dieselkorting op de schop gaan, zou dat een ramp zijn voor de transportsector, vreest de sectorvereniging. “Voor veel bedrijven maakt die subsidie het verschil tussen het hoofd boven water houden of kopje-onder gaan”, zegt Keymeulen. “Als deze korting wegvalt, verliezen de Belgische bedrijven bovendien het kleine concurrentiële voordeel dat ze nog hadden ten opzichte van landen waar de loonlasten een pak lager liggen. En niet te vergeten, de buitenlandse vrachtwagens die hier tanken leveren de Belgische schatkist ook geld op.”

Maar voor Verduyckt is dat geen argument om niks te doen. “Het klimaat wacht niet. Bovendien subsidiëren we onze eigen files met deze maatregel. En als de korting verdwijnt, gaat er niet plots minder getankt worden”, zegt hij.

LEES OOK. Met caravan op vakantie als je elektrisch rijdt: kan dat eigenlijk? “Wie naar het zuiden wil, zit met een probleem”