‘Paola smeekte op haar blote knieën’: het weinig bekende verhaal van koning Boudewijns ‘kruistocht’ tegen zijn al te frivole schoonzus

Was koning Boudewijn dan toch niet het ‘heilige boontje’ van de Saksen-Coburgs? Na zijn overlijden in 1993 nam de postume bewondering voor hem bijna mythische proporties aan. De persoonlijke offers die hij moest brengen tijdens zijn bewind, zijn diepe katholieke geloof en zijn inzet voor rechtvaardigheid maakten van Boudewijn een symbool van koninklijke waardigheid. Maar het feit dat de koning ook bijzonder hard uit de hoek kon komen, is een aspect van Boudewijn dat veel minder belicht werd.

Het VTM-programma Royalty wijdde destijds wél aandacht aan de ‘schaduwkant’ van Boudewijn. Het lukte de makers zelfs om een oud vermoeden te bevestigen: koning Boudewijn leidde daadwerkelijk al het telefoonverkeer naar kasteel Belvédère, de woonplaats van Albert en Paola, om naar een centrale op het paleis van Brussel. Op deze manier kon de vorst de activiteiten van zijn schoonzus controleren en zelfs aan banden leggen, door bepaalde telefoontjes van aanbidders en ‘ongeschikte kennissen’ niet door te verbinden. Terwijl prins Albert ondertussen een geheime privélijn had opgezet om ongestoord met zijn minnares Sybille de Selys Longchamps te kunnen communiceren.

Maatregelen

Maar dat was slechts een van de maatregelen die Boudewijn nam in wat soms omschreven werd als een ‘kruistocht’ tegen de jonge Paola. “We noemden de ongelukkige prinses jarenlang ‘de gevangene van Belvédère’”, verklaarde een hooggeplaatste functionaris aan het hof. Deze hoveling zag zelfs ooit hoe Paola compleet radeloos werd door Boudewijn: “Paola smeekte op haar blote knieën, maar de koning luisterde niet naar haar...”

De jonge prinses had gevraagd om Michel Didisheim, de toenmalige kabinetschef van haar man Albert, weg te sturen, “omdat ze hem niet meer kon uitstaan”. Didisheim, een vermoede buitenechtelijke zoon van Leopold III en dus mogelijk een halfbroer van Boudewijn en Albert, vergezelde Albert altijd op buitenlandse zakenreizen. Ter plaatse regelde hij ook de affaires van de prins en werd hij zelfs de persoonlijke ‘pleziermeester’ van Albert genoemd. Het is dan ook begrijpelijk dat Paola een grote afkeer van deze man had. Boudewijn toonde echter weinig of geen begrip voor Paola’s wensen en haar smeekbede viel in dovemansoren: Didisheim bleef aan als rechterhand van Albert en werd later zelfs benoemd tot directeur van de Koning Boudewijnstichting.

Explosieve informatie

Waarom Paola de kabinetschef van haar echtgenoot “niet meer kon uitstaan”, is gemakkelijk te verklaren. Michel Didisheim had in het grootste geheim meegewerkt aan Koningen zijn onsterfelijk, een boek over de Europese vorstenhuizen met veel explosieve informatie uit Laken. In het boek werd Paola omschreven als “een gemene vrouw” en werd ze ervan beschuldigd dat zij met het overspel begonnen was. “Kort na haar huwelijk heeft dolce Paola haar vroegere leven in Rome hervat”, staat er te lezen. “Ze verveelt zich in Brussel omdat ze het ouderwetse, dwingende protocol van het hof niet verdraagt en een hekel heeft aan haar prinselijke verplichtingen. Hoewel ook Albert uiteindelijk enkele slippertjes maakt, lijdt hij onder de ontrouw van zijn echtgenote.”

Dat het juist deze man was aan wie Paola door Boudewijn werd toevertrouwd, zorgde voor een diepe afkeer tussen de vorst en zijn schoonzus. Wat onomstotelijk vaststaat, is dat Paola zich ellendig voelde door Boudewijns gedrag. De diepgelovige Boudewijn vond zijn schoonzus “te frivool en te wulps”, waarna ze werd uitgestoten door haar schoonfamilie. Ze toonde “te weinig inzet” voor goede doelen, maar trok vaak de aandacht in de internationale pers – die sowieso al gecharmeerd was van haar schoonheid – met minder nobele bezigheden. Paola was de eerste prinses ter wereld die in badpak werd gefotografeerd, ze rookte in het openbaar en werd ooit zelfs de toegang tot het Vaticaan ontzegd omdat haar rok te kort was.

Buitenechtelijk amusement

Wat Boudewijn nog het meest choqueerde, was dat Paola zélf op zoek ging naar buitenechtelijk amusement, nadat ze op de hoogte werd gebracht van de geboorte van prinses Delphine (die na een jarenlange juridische strijd in 2020 werd erkend als dochter van Albert). Hoewel affaires in die tijd zeker niet ongewoon waren voor prinsen en koningen, was het volstrekt ongehoord voor een prinses.

Naarmate koning Boudewijn haar meer en meer verstootte en alle schuld van de huwelijkscrisis op haar afschoof, terwijl Albert bij zijn minnares en hun dochter verbleef, begon Paola steeds meer haar eigen wil door te drijven. In 1970 werd ze zelfs gefotografeerd terwijl ze met een van haar geliefden, de Parijzenaar Albert de Mun, over het strand in Sardinië wandelde. Zij in een minuscuul jurkje, hij in ontbloot bovenlijf.

‘De maat is vol’

Voor Boudewijn was op dat moment de maat vol. Hij greep in en liet Paola vakkundig naar de achtergrond verdwijnen. Albert mocht nog wel het land gaan vertegenwoordigen, maar zijn vrouw werd het verboden om nog te spreken. “Paola werd effectief monddood gemaakt”, merkten koningshuisdeskundigen op. “Maar ook Fabiola mengde zich geregeld. Zo herinnert een personeelslid op Belvédère zich hoe de vorstin het kasteel kwam inspecteren. De slaapkamers van de mannelijke en vrouwelijke bedienden moesten verder van elkaar verwijderd worden, en zelfs de gemeenschappelijke zetel in de tv-kamer moest weg. Fabiola vond het niet kunnen dat op Belvédère de tuinman naast het kamermeisje kon zitten.”

Ook nadat Paola zich vol overgave bekeerde tot de Charismatische Beweging, het fanatieke geloof dat Boudewijn en Fabiola volgden, bleek een verzoening moeilijker dan gedacht. “De koning kon maar geen spons vegen over het verleden”, klonk het. Boudewijn bleef Paola zodanig wantrouwen dat zij zelfs een van de hoofdredenen was waarom hij wilde dat Filip hem zou opvolgen. “Het mag niet dat Paola koningin wordt”, tierde hij ooit tegen een vertrouweling. En ondertussen dacht Albert er het zijne van: “Tja, de patron wil het zo en niet anders...”

Filip naar voren

Tegen die tijd had Boudewijn al zijn vertrouwen in prins Filip gelegd. Hij nam zijn neefje overal mee naar officiële bezoeken en zette hem volop in de kijker, zelfs als dat de andere leden van de koninklijke familie belangstelling kostte. Maar het plan van Boudewijn om Filip voor te stellen als zijn waardige opvolger ging volledig de mist in: de bevolking was niet overtuigd en begon steeds meer te geloven dat het nooit iets kon worden met Filip. Het bespotten van de prins leek wel een nationale sport te worden.

Na het overlijden van Boudewijn besliste prins Albert uiteindelijk, op verzoek van de regering en in tegenstelling tot de wensen van zijn broer, om zelf de troon te bestijgen. “Om de continuïteit van de monarchie te garanderen”, klonk het toen diplomatisch. Hoe strak Boudewijn de teugels ook in handen had, tegen de regering kan zelfs de meest onverzettelijke vorst niets beginnen.