Energieprijzen blijven voorlopig stabiel: is het interessant om naar een vast contract over te stappen?
De energieprijzen voor de maand augustus zijn stabiel. Dat zegt energiewaakhond CREG. “Normaal gezien stijgen de tarieven voor vaste contracten deze periode van het jaar alweer, maar de markt lijkt zich nog steeds te herstellen na een zwaar 2022”, zegt adviseur Kurt Hernot. Doe je er goed aan om met deze prijzen een vast contract aan te gaan? Of ben je toch beter af met een variabel tarief? VRT NWS pluist het uit.
Vaste contracten voor gas en elektriciteit: we zagen ze tijdens de energiecrisis van 2022 verdwijnen als sneeuw voor de zon. Intussen bieden zes energieleveranciers weer vaste tarieven aan: Luminus, Engie, Mega, Eneco, Octa+ en Total Energies – al doet die laatste dat vooralsnog alleen voor elektriciteit. Verschillende leveranciers roepen hun klanten zelfs actief op om voor hun vaste contracten te kiezen.
Is het moment aangebroken om op een vast contract in te tekenen? Of zeg je je variabel tarief liever nog niet vaarwel? We vragen het aan Kurt Hernot van de federale energiewaakhond CREG en energieconsulent Dieter Jong.
Zijn de zomermaanden de goedkoopste maanden om een vast contract af te sluiten?
Heel wat mensen horen hoe energieprijzen in juli en augustus laag staan, en denken bijgevolg dat het de uitgelezen maanden zijn om naar een vast contract over te stappen. Die redenering klopt niet.
“De energie die wordt aangekocht voor de korte termijn is in de zomermaanden inderdaad goedkoop”, begint Jong. “Maar: die voordelige prijzen gaan naar de variabele contracten, die meedeinen op de golven van de energiemarkt.”
Als je vandaag een vast contract afsluit, betekent dat dus niet dat je van datzelfde lage tarief profiteert. “Voor vaste contracten kopen leveranciers namelijk tijdens de zomer al energie voor het komende jaar. Dat doen ze ietwat blindelings: niemand kan voorspellen wat de winter brengt.” Jong: “En dus rekenen energieleveranciers bij vaste tarieven risicopremies door. Die zijn sinds de energiecrisis aanzienlijk hoger.”
In normale omstandigheden kijk je daarom beter in maart, april of mei uit naar een vast contract, weet Hernot. “Nog voor de leveranciers zich weer druk maken over de winter die volgt.”
Bevinden we ons alweer in normale omstandigheden?
Neen, zo leren de tariefkaarten van augustus ons. “Wat de vaste tarieven betreft, kunnen we spreken van een stabiele maand”, analyseert Hernot. “Sommige leveranciers hebben lichte prijsstijgingen doorgevoerd, andere leveranciers lichte prijsdalingen. Het gaat hierbij over het tweede of derde cijfer na de komma, en dus niet over honderden euro's.”
Het klassieke mechanisme zoals hierboven beschreven – waarbij juli en augustus duurdere maanden zijn om een vast contract af te sluiten – is dit jaar dus niet van toepassing. “Wellicht omdat we momenteel alsnog veel meer betalen dan eind 2021. De markt lijkt nog niet klaar met zich te herstellen.”
Ook de variabele tarieven blijven voorlopig standvastig “met hier en daar nog lichte dalingen voor elektriciteit, en lichte stijgingen voor aardgas”, ziet Hernot.
Waar kies je momenteel dan best voor: een vast of variabel contract?
Helaas bestaat daar geen pasklaar antwoord op. Het hangt ervan af waar je het meeste belang aan hecht: zekerheid, of de mogelijkheid dat je geld uitspaart.
Vaste contracten zijn normaal gezien duurder dan variabele contracten, zo leren we hierboven. Concreet tel je op dit moment voor een vast tarief 15 procent meer neer. Blijft het komende winter rustig en swingen de variabele prijzen niet de pan uit, dan heb je aan het einde van de rit met een vast tarief meer geld uitgegeven dan nodig. Herhaalt de recente geschiedenis zich en zien we bokkensprongen in de dagprijzen tot wel 300 procent, dan doe je met je vast contract net wel een goede zaak.
Elke maand waarin je te vroeg switcht, riskeer je onnodig meer te betalen. De tarieven voor augustus veranderen in principe niet meer. Je hebt dus rustig de tijd om de energiemarkt te evalueren
Jong pleit ervoor om de energiemarkt nog even in de gaten te houden vooraleer je naar een vast contract overschakelt. “Elke maand waarin je te vroeg switcht, riskeer je onnodig meer te betalen. De tarieven voor augustus veranderen in principe niet meer. Je hebt dus rustig de tijd om de energiemarkt te evalueren. Ook voor september verwacht ik geen grote stijgingen.” In oktober kan je dan naar een vast contract overstappen.
“Merk je dat er al eerder iets loos is in de wereld, dan kan je op 21 dagen van energieleverancier veranderen”, beargumenteert hij verder. “De prijzen kunnen in die overgangsperiode ietwat verder stijgen, maar ik kan me niet inbeelden dat het om honderden euro’s gaat in de huidige marktomstandigheden.”
Dat je tegenwoordig zo makkelijk van leverancier kan wisselen, biedt nog meer mogelijkheden. Wie helemaal op veilig wil spelen, kan deze maand bijvoorbeeld al een vast contract aangaan, en volgende maand evalueren of ze daarmee een goede deal hebben gemaakt. Zo niet, dan verander je opnieuw.
Let wel: wie nog voor het uitbarsten van de energiecrisis op een vast contract intekende, doet er goed aan om dat zo lang mogelijk te koesteren, benadrukt Hernot. “Tot eind 2021 was energie zodanig goedkoop dat je vandaag met eender welk contract honderden euro’s zou verliezen.”
Kunnen leveranciers zich deze winter vaste contracten permitteren?
Het ziet er voorlopig naar uit van wel. “De gasvoorraden in Europa zitten nu al boven de beoogde 80 procent”, weet Jong. “Een immens verschil met vorig jaar. De energiemarkt lijkt opnieuw tegen een stootje te kunnen. Dat is goed nieuws voor de prijzen.”
Ook Hernot vindt het een goed teken dat zes grote energieleveranciers weer vaste contracten aanbieden. “Ongetwijfeld zit de druk vanuit de consument daar voor iets tussen, maar het betekent eveneens dat er een zekere rust is teruggekeerd.”
Maar ook hier: zonder glazen bol zijn er geen garanties, benadrukken beide experten. “Komt de productie in bijvoorbeeld Noorwegen in de problemen, dan geeft dit stress op de energiemarkt. Binnenkort hebben we ook een beter zicht op de weersvoorspellingen. Worden in oktober en november al grote winterprikken verwacht, dan zal zich dat eveneens laten voelen.”
De knoop is doorgehakt: ik wil een nieuw contract. Welke stappen moet ik ondernemen?
Vergelijk eerst of het wel voordelig is om van contract of leverancier te wisselen, raadt Hernot aan. “Dat doe je best via de CREG Scan. Die kijkt niet alleen naar het aanbod van deze maand, maar naar alle contracten, ook die van de voorbije jaren. Haal de tariefkaart van je huidig contract erbij en kijk naast de naam van je product ook naar de datum waarop je het contract afsloot.” Zo krijg je er het beste zicht op hoe duur of goedkoop je huidig contract eigenlijk is.
Vervolgens moet je de afweging maken of je voor een vast of variabel tarief gaat. De voor- en nadelen hebben we eerder voor je opgesomd.
Beslist? Ga dan op zoek naar het product met zo weinig mogelijk bijkomende voorwaarden en promoties. “Tegenwoordig bieden sommige leveranciers bijvoorbeeld een thermostaat aan bij je contract. Dat lijkt mooi, maar als je na pakweg vier maanden van leverancier wilt veranderen, krijg je afschrijvingstabellen voorgeschoteld omdat je die thermostaat verder moet afbetalen.”
“Bekijk daarnaast op voorhand welk abonnement bij je contract hoort”, adviseert Hernot. “Elke leverancier rekent een vaste vergoeding aan. Sommige doen dat pro rata – je betaalt voor de tijd dat je bij hen klant bent, anderen rekenen meteen forfaitair het hele jaar aan. Wil je van leverancier switchen, dan ben je dat geld dus kwijt.”
Ten slotte: “Kijk en vergelijk liefst twee keer per jaar. Het mag absoluut geen dagtaak worden, maar als je je energiecontracten op hun beloop laat, riskeer je honderden euro’s te veel te betalen.”