Plots veel haaruitval of stopt je haar met groeien? Arts: “Om de 7 jaar veranderen je haren”

Waarom heeft de ene vrouw superlang haar en lijkt jouw haar te stoppen met groeien eens het over je schouders komt? Waarom had je als kind krullen maar heb je nu steil haar? Dat heeft allemaal te maken met je haargroeicyclus, zegt dr. Barry Dekeyser van de ‘Huid en Haar Kliniek’.

Barry Dekeyser: “Mensen hebben haarfollikels, wat we in de volksmond ook ‘haarzakjes' noemen. Die zijn in staat om zichzelf te herstellen en te vernieuwen. De haarfollikels bestaan uit twee delen: een oppervlakkige laag, die je kan vergelijken met je huidcellen, en een dieper gelegen bolvormige structuur, de dermale papil. Die dermale papil zit bomvol stamcellen die je haargroeicyclus regelen.”

Je haarcyclus bestaat uit vijf verschillende stadia, legt de arts uit. “Eerst is er de anagene fase. Dat is de groeifase van je haar. Ongeveer 85 procent van al je haren bevinden zich in dit stadium, dat twee tot tien jaar kan duren of langer.”

“Dan volgt een korte catagene fase waarin de verouderde dermale papil geleidelijk aan verdwijnt. Tijdens de telogene fase stopt de groei volledig en gaan je haren in een soort slaapstand van ongeveer drie maanden. Erna komt een heel korte fase, de exogene fase, waarbij de haren loskomen van de huid. En tot slot is er de kenogene fase na het uitvallen van de oude haren en voor nieuwe haartjes weer zichtbaar worden.”

“Er wordt weleens gezegd dat je haar om de zeven jaar verandert. En ergens klopt dat”, zegt Dekeyser. “Je moet weten dat de haarfollikels van je hoofdhuid, wenkbrauwen, wimpers, oksels, ... allemaal een andere cyclus hebben. De haren op je hoofd groeien bijvoorbeeld twee keer zo snel als die van je wenkbrauwen.”

“Maar ja, als het gaat over de scalp, duurt de cyclus vaak zeven jaar. Al is dat niet steeds het geval: bij sommigen duurt de gehele cyclus véél korter en amper twee jaar, bij anderen kan die langer dan tien jaar duren. Vooral bij de groeifase kunnen er veel individuele verschillen zitten. Dat verklaart waarom het haar van sommige mensen heel lang kan worden, terwijl het bij anderen stopt met groeien op een specifieke lengte.”

Bovendien kan je er geen klok opzetten dat je haar er om de zeven jaar anders uitziet. “Elke haarfollikel heeft een eigen ritme. Sommige haren zitten bijvoorbeeld al veel verder in de cyclus en zijn dus langer dan andere haren.”

“In de kliniek hoor ik mensen vaak zeggen: ‘Dokter, in de loop van mijn leven is mijn haar veranderd’. Als kind hadden ze bijvoorbeeld krulletjes, sinds de puberteit is hun haar veel steiler geworden. Dat komt omdat er een heleboel zaken zijn die de haarfollikels en de haargroeicyclus beïnvloeden. Denk maar aan hormonen. Die kunnen de textuur, vorm of dikte van je haren veranderen.”

“Het bekendste voorbeeld is wellicht een zwangerschap. Onder invloed van hormonen hebben vrouwen dan een dikkere, vollere haardos. Andersom kunnen we ook een negatieve invloed zien van hormonen. Als je haarfollikels overgevoelig zijn voor het mannelijke hormoon DHT raakt de groeifase verstoord. Je haren krijgen minder tijd om dik en lang te worden, en je ervaart haarverlies.”

Ook je leeftijd speelt een rol. “Naarmate we ouder worden, krijgen we grijzere haren. Opvallend genoeg heeft een onderzoek recent vastgesteld dat sommige Japanse vrouwen net donkerdere haren krijgen als ze verouderen.”

“Sommige medicijnen kunnen leiden tot plotse haaruitval, zoals bloeddrukverlagers, vaccins of middelen tegen acne. Nog zo’n factor is stress, bijvoorbeeld na een ongeval, ziekte zoals covid, overlijden van een familielid of huisdier, ...”

“Hevige psychische stress kan namelijk Telogeen Effluvium uitlokken, een aandoening die gekenmerkt wordt door plotse massieve haaruitval. Zeventig procent van de haren komt dan in de telogene fase terecht en even later vallen ze met pakken uit.”

“Ter vergelijking: in normale omstandigheden zit minder dan vijftien procent van alle haren in het telogene stadium. Een typisch voorbeeld is een staartje dat plots veel dunner is. Dan ben je wellicht de helft van je haren verloren.”

“Deed je een crashdieet en ervaar je nu haaruitval? Denk dan zeker aan voedingstekorten. IJzer, vitamine D of essentiële aminozuren spelen een belangrijke rol in de groei en onderhoud van je haren. Wanneer de huisarts een tekort vaststelt in het bloed kunnen supplementen zeker helpen. Zijn er geen tekorten, dan hebben supplementen geen aangetoond nut.”

Naast supplementen bestaan er nog een heleboel andere ‘wondermiddeltjes’ die je voller, langer en gezonder haar beloven. Denk maar aan snoepjes, shampoos, serums en maskers. “Klinkt het te mooi om waar te zijn? Dan is het ook zo, leert mijn ervaring. Wél kunnen haarverzorgingsproducten ervoor zorgen dat je haar meer glanst en beter valt. Maar ze doen niet meer dan dat.”

Wil dat zeggen dat je helemaal niks kunt doen om je haargroei te stimuleren? Dat ook weer niet. “Is er een hormonale disbalans? Dan kan een hormonale therapie helpen. Denk maar aan vrouwen die plots in de menopauze komen.”

“Minstens even belangrijk is een goede doorbloeding van de haarfollikel. In theorie kan een simpele, dagelijkse massage van de hoofdhuid de doorbloeding verbeteren, net zoals acupunctuur of acupressuur, of medische therapieën met lasers of bloedplaatjes.”

Geregeld naar de kapper gaan om je haar te laten knippen, zal volgens Dekeyser de haargroeicyclus niet bevorderen. “Daar is, bij mijn weten, geen wetenschappelijke uitleg voor. Toch is het een goed idee om je haar af en toe te laten knippen”, zegt hij. “Als je haren lang zijn, wegen ze zwaarder door en valt je kapsel platter. Tien centimeter van je haar laten knippen kan een visueel verschil maken. Bovendien hebben kappers de technische kennis in huis om zichtbare hoofdhuid te camoufleren door een andere snit te knippen.”

Veel mensen wassen hun haar met ‘rijstwater’ om het sneller te doen groeien: werkt dat echt? Kappers reageren

Nieuw medicijn voor mensen die vroeg kaal worden door haarziekte alopecia areata. “Het is wel voor het leven”

Na fillers voor vollere lippen bestaan er nu ook fillers voor voller haar. “Eigenlijk werkt dit bij iedereen” (+)