Het natte en behoorlijk koude voorjaar was niet alleen vervelend voor al wie van mooi lenteweer houdt, maar nog meer voor de wespen in ons land. “Heel wat grondnesten zijn verloren gegaan door het natte weer, en de vele regen maakt het nu eenmaal moeilijker om op jacht te gaan en voedsel te vinden,” zegt entomoloog Peter Berx. “Daardoor zijn er dit jaar inderdaad heel weinig wespen.”

Dat er zo weinig muggen zijn, ligt dan weer voor een groot deel aan de warme en droge junimaand. ”Muggen hebben een lange periode van nat weer nodig, met water dat minstens enkele weken blijft staan”, zegt Berx. “Het warme en droge weer van half mei tot eind juni heeft hen zeker geen deugd gedaan. Juli is wel nat geweest, maar dat tekort is niet op een paar weken weggewerkt.” Bovendien is het zelfs zo nat geweest dat de regen veel nieuwe muggen eitjes onverbiddelijk wegspoelt.

Verdwijnende soorten

Volgens Berx hoeft het geen drama te zijn dat er deze zomer minder wespen en muggen zijn. “Die twee groepen zijn niet zeldzaam, en dus ook niet zo kwetsbaar. Maar als de weerspatronen van dit jaar enkele jaren op rij herhalen, zullen ze wel in de problemen komen.”

Zoals dagvlinders. “De vlinderpopulatie is merkbaar kleiner”, zegt Natalie Sterckx van Natuurpunt, dat in juni nog meldde dat het voorjaar van 2023 het op één na slechtste vlindervoorjaar in vijftien jaar tijd is. “De meest waarschijnlijke reden daarvoor zijn de periodes van droogte in de afgelopen jaren. De natuur heeft een grote veerkracht en kan zich zeker herstellen, maar als ongunstige omstandigheden te vaak voorkomen, vallen er echt generaties en dus ook soorten die weg.”

Volgens Natuurpunt verloren we in Vlaanderen de afgelopen vijftig jaar maar liefst de helft van onze insecten, en ook nu nog gaat het om 1 procent per jaar. Naast vlinders wijst Berx ook nog naar hommels, solitaire bijen, libellen en sommige kevers als insectensoorten die het niet onder de markt hebben. “Naast de klimaatsverandering speelt ook het gebruik van pesticiden, de intensieve landbouw en het verlies aan biodiversiteit de insecten parten.”

Ontharden

Gelukkig kun je zelfs op individueel niveau het nodige doen om de zespotige beestjes een spreekwoordelijk duwtje in de rug te geven. “Door je oprit niet te verharden en je gazon niet meticuleus te trimmen, bijvoorbeeld”, zegt Berx. “Bijen vinden in het wild misschien geen toevluchtsoord meer, maar in tuinen kunnen ze dat wel nog. Zeker als je genoeg planten voorziet met nectar en stuifmeel.”