Russische soldaten “massaal vergiftigd” in bezette stad Marioepol: het verzet zou cyanide en pesticiden in hun eten hebben verstopt

In twee Russische regio's die grenzen aan Oekraïne zijn volksmilities woensdag voorzien van wapens om hun grondgebied te verdedigen tegen Oekraïense aanvallen. Dat meldden lokale functionarissen. De milities werden in december opgericht om de strijdkrachten, de Nationale Garde en de politie bij te staan.

De gouverneur van de westelijke regio Koersk zei dat zijn territoriale milities hun eerste partij wapens hadden ontvangen, terwijl staatsmedia meldden dat eenheden in de regio Belgorod eveneens wapens hadden ontvangen. Beide regio's meldden herhaaldelijk aanvallen met drones en beschietingen door de Oekraïense strijdkrachten.

"De regio Koersk wordt bijna dagelijks geconfronteerd met terroristische aanslagen vanuit Oekraïne", schreef gouverneur Roman Starovoit in een bericht op sociale media. "De eerste partij (wapens, red.) is al op de basis aangekomen. In de nabije toekomst zullen we het aantal wapens verhogen tot 300", voegde hij eraan toe.

Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov zei tegen verslaggevers dat de overdracht van wapens aan de volksmilities legaal en noodzakelijk is om de "moordaanslagen" vanuit Oekraïne af te slaan.

Eind vorig jaar verschenen op Telegram video's waarop naar verluidt militieleden uit Belgorod en Koersk te zien waren tijdens hun training door instructeurs van het Wagner- huurlingenleger. De groep uit Koersk werd getraind op de Wagner-basis Molkino in de regio Krasnodar.

De Poolse president Andrzej Duda heeft woensdag zijn handtekening gezet onder een wet waarin een onderzoek naar de 'Russische invloed' in het land wordt aangekondigd. Als gevolg van felle buitenlandse kritiek, gaat het wel maar om een aangepaste versie van het oorspronkelijke voorstel.

Duda had eind mei al een eerste versie van de wet ondertekend. Volgens die tekst moest een onderzoekscommissie ophelderen of Poolse ambtenaren tussen 2002 en 2007 beslissingen hebben genomen onder invloed van Moskou. De commissie kreeg ook de macht om mensen tot tien jaar uit te sluiten van een openbaar ambt, zonder dat ze naar de rechter kunnen stappen. 

Maar omdat die laatste maatregel leidde tot felle Europese en Amerikaanse kritiek, werd beslist om de tekst af te zwakken. In de nieuwe wet is het ambtsverbod opgeheven en wordt ook de mogelijkheid voorzien om in beroep te gaan.

Toch blijft ook de nieuwe wet controversieel. Volgens de oppositie is het vooral de bedoeling om politieke rivalen van de rechts-conservatieve regering in Polen, zoals de voormalige liberale premier Donald Tusk (2007-2014), in diskrediet te brengen met het oog op de parlementsverkiezingen die later dit jaar in Polen plaatsvinden.

Estland, Letland en Litouwen willen hun elektriciteitsnetwerken in februari 2025 loskoppelen van het Russische energiesysteem. In plaats daarvan willen ze de netwerken synchroniseren met de rest van het Europese continent. De netbeheerders van de drie landen hebben hierover een overeenkomst getekend.

De netbeheerders hebben ook afgesproken dat ze zich in de zomer van 2024 samen zullen terugtrekken uit het BRELL-contract, wat de drie landen nu nog hebben met Rusland en Wit-Rusland. Deze samenwerking dateert uit de Sovjettijd. Sinds de Russische invasie van Oekraïne importeren de Baltische staten al geen elektriciteit meer uit Rusland, maar hun energienetwerken zijn door dit oude contract nog wel gekoppeld aan het Russische net. De landen zijn daardoor nog altijd afhankelijk van Rusland voor de stabiliteit van hun netwerken.

De Baltische staten zijn al jaren voorbereidingen aan het treffen om hun energienet over te schakelen van het Russische naar het Europese systeem. Door de oorlog in Oekraïne wordt daar nu meer haast mee gemaakt.

Bij de Russische aanvallen op de haveninfrastructuur in de Oekraïense regio Odesa is woensdagochtend bijna 40.000 ton graan "beschadigd", die voor de export was bestemd. Dat zegt de Oekraïense minister van Infrastructuur Oleksandr Koebrakov.

"De Russen hebben opslagplaatsen en graansilo's getroffen. Daardoor is bijna 40.000 ton graan beschadigd, waarop de Afrikaanse landen, China en Israël zaten te wachten", schrijft Koebrakov op de berichtendienst Telegram.

Woensdagochtend raakte bekend dat haveninfrastructuur in de regio Odesa opnieuw getroffen werd door aanvallen met Russische drones. Twee kleine havens op de Donau, Reni en Izmajil vlak aan de grens met Roemenië, zijn sinds het opzeggen van het graanakkoord door Rusland vorige maand, de belangrijkste uitvoerhavens geworden voor Oekraïens graan. Maar ook zij raakten afgelopen nacht beschadigd. Er zijn geen meldingen van slachtoffers.

Onlangs is de graanprijs flink opgelopen door Russische aanvallen in en rond Oekraïense havens. Oekraïne is een belangrijke uitvoerder van graan. Kiev beschuldigt Rusland ervan haveninfrastructuur aan te vallen om de export van graan voor langere termijn onmogelijk te maken.

Het verlies van de 40.000 ton komt overeen met ongeveer 0,12 procent van de totale hoeveelheid graan die werd uitgevoerd tijdens de looptijd van het akkoord met Moskou.

De Russische zeemacht heeft woensdag in de Oostzee een grote militaire oefening opgestart, waar meer dan 30 schepen en ongeveer 6.000 soldaten aan deelnemen. De operatie 'Oceaanschild' moet de paraatheid van de Russische vloot in het gebied testen, zo heeft het ministerie van Defensie in Moskou medegedeeld.

Bij de manoeuvres zullen ook bevoorradingseenheden en vliegtuigen worden ingezet. Bovendien worden naast de marine ook verschillende andere eenheden van de strijdkrachten betrokken. 

Er zal onder meer worden getraind op de bescherming van het maritiem radioverkeer, van de kustgebieden en van het transport van militaire goederen. "In totaal zijn er meer dan 200 gevechtsoefeningen gepland, onder meer met het praktijkgericht gebruik van wapens", meldt het ministerie.

De Oostzee - ook wel de Baltische Zee genoemd - is voor Rusland een strategisch belangrijk gebied. Door het recente NAVO-lidmaatschap van Finland en de nakende toetreding van Zweden, hebben alle andere landen rond die zee de rangen tegen Moskou gesloten. Rusland wil zijn aanwezigheid in het Oostzeegebied dan ook versterken.

Volgens informatie van de Britse geheime dienst vormt Rusland voor het eerst sinds de oorlog met Oekraïne op grote schaal nieuwe gevechtseenheden.

Tot nog toe steunde Rusland vooral op bestaande eenheden, die waar nodig werden aangevuld met gemobiliseerde reservisten. Een uitzondering was het Derde Legerkorps, dat in de zomer van 2022 werd opgericht, met 30.000 tot 35.000 vrijwilligers. De mobilisatie volgde pas later.

De nieuwe eenheden zullen wellicht naar Oekraïne worden gestuurd. Maar volgens de geheime dienst zal er een nieuwe mobilisatie nodig zijn om er voldoende manschappen voor te vinden.

De Russische president Vladimir Poetin en zijn Turkse ambtsgenoot Recep Tayyip Erdogan hebben woensdag een telefonisch onderhoud gehad, voor het eerst in vijf weken. De Turkse president riep Rusland op om "een escalatie" in het conflict met Oekraïne te vermijden. De twee machthebbers zouden elkaar ook fysiek ontmoeten, maar een precieze datum werd niet medegedeeld.

Vorige maand besliste Rusland om zich terug te trekken uit de Oekraïense graandeal. Door het akkoord, dat in juli 2022 werd afgesloten, kon Oekraïne ondanks de oorlog graan blijven verschepen via de Zwarte Zee. Sinds de Russische terugtrekking zijn de Oekraïense havens aan de Donau cruciaal geworden voor de graanexport. Woensdag bleken die havens beschadigd na aanvallen door Russische drones.

Turkije speelde van in het begin een bemiddelende rol bij de graandeal, en ook woensdag zette Erdogan die rol voort. Hij riep Poetin op om "geen enkele maatregel te nemen die een escalatie van de spanningen tussen Rusland en Oekraïne zou kunnen veroorzaken". Erdogan onderlijnde ook het belang van het graanakkoord, dat hij beschouwt als "een brug voor vrede", staat in een mededeling van zijn kabinet. 

De Turkse president wil er alles aan doen om de graandeal te vernieuwen. "Een lange stilstand komt niemand ten goede, en de landen die graan nodig hebben maar over weinig geld beschikken, zullen het meest te lijden hebben", klonk het. Hij wees erop dat tijdens het graanakkoord -dat liep van 1 augustus vorig jaar tot 17 juli dit jaar- de graanprijzen met 23 procent zijn gedaald. De afgelopen twee weken stegen de prijzen opnieuw met 15 procent.

Poetin herhaalde op zijn beurt dat hij wil terugkeren naar de graandeal als het Westen aan alle Russische voorwaarden voldoet.  Dat is hetzelfde standpunt als vorige maand, toen Rusland het graanakkoord opblies. Moskou verwijt de westerse landen dat ze de afspraken voor de Russische export van kunstmest en voedsel onvoldoende hebben gerespecteerd. 

De Russische president zou woensdag in zijn telefoongesprek met Erdogan ook de steun van Turkije gevraagd hebben om toch nog Russisch graan te kunnen exporteren naar de armste landen, en dus de facto de westerse sancties te omzeilen. Poetin zou tijdens het telefoongesprek ook akkoord zijn gegaan om een bezoek te brengen aan Turkije, maar een precieze datum is niet bekend.

De Roemeense president heeft de Russische aanvallen met kamikazedrones op Oekraïense havens aan de Donau veroordeeld. President Klaus Iohannis noemde ze "onaanvaardbaar" en "oorlogsmisdaden" op Twitter.

"Het gaat om oorlogsmisdaden die de capaciteit van Oekraïne aantasten om zijn voedselvoorraden over te dragen aan mensen die ze wereldwijd nodig hebben", klonk het. Roemenië helpt haar buurland met de export.

De twee geviseerde havens - Reni en Izmajil - liggen vlak bij de Oekraïense grens. Ze zijn de belangrijkste uitvoerhavens voor Oekraïens graan sinds het opzeggen van het graanakkoord door Rusland vorige maand. Een lift, hangars waar graan wordt opgeslagen, magazijnen en administratieve lokalen zijn beschadigd of vernield.

Een Russische aanval met kamikazedrones heeft in de Oekraïense regio Odesa haveninfrastructuur beschadigd en een brand veroorzaakt. Dat meldde de lokale gouverneur Oleg Kiper.

"Als gevolg van de aanval is er brand uitgebroken in de haveninstallaties en industriële infrastructuur van de regio", zei Kiper, eraan toevoegend dat de hulpdiensten ter plaatse zijn en dat er tot dusver geen slachtoffers zijn gemeld.

Oekraïne beschuldigt Rusland ervan haveninfrastructuur aan te vallen om de export van graan voor langere termijn onmogelijk te maken.

De Oekraïense luchtafweer heeft in de nacht op woensdag volgens het Oekraïense leger meer dan tien Russische drones neergehaald die de hoofdstad Kiev viseerden. Er vielen brokstukken naar beneden die schade aanrichtten, maar geen slachtoffers maakten, luidt het.

Volgens het militaire bestuur van Kiev verschenen meerdere groepen kamikazedrones uit verschillende richtingen tegelijkertijd in het luchtruim boven de hoofdstad. Het zou gaan om Shahed-drones van Iraanse makelij.

"Alle doelwitten, meer dan tien drones, werden gedetecteerd en op tijd verwoest", aldus het hoofd van het militaire bestuur van Kiev, Serhi Popko. Er vielen brokstukken neer in de wijken Solomjansky, Holosiivsky en Svjatosjynsky. "Er is schade aan niet-residentiële gebouwen en aan het wegdek, maar geen ernstige vernielingen of branden." 

De burgemeester van Kiev, Vitali Klytsjko, bevestigde dat er puin neerviel op de stad. "Er zijn geen doden en geen gewonden", benadrukte hij.

Ook in de zuidelijke havenstad Odesa werd er in de nacht op woendag een droneaanval gemeld door het regionale militaire bestuur. Dat maakte verder geen details bekend.

Daags voordien had Rusland gezegd dat het een Oekraïense aanvalsgolf met drones op Moskou, het schiereiland de Krim en de Russische Zwarte Zeevloot had afgeslagen.

De Amerikaanse ambassadrice bij de Verenigde Naties, Linda Thomas-Greenfield, heeft zich optimistisch getoond over mogelijke gesprekken over de hervatting van de Oekraïense graanexport via de Zwarte Zee. Rusland trok zich ruim twee weken geleden terug uit het graanakkoord met Oekraïne.

"We hebben tekenen gezien dat Rusland geïnteresseerd zou kunnen zijn in een terugkeer naar de gesprekken", zei Thomas-Greenfield, nadat de Verenigde Staten het roulerend voorzitterschap van de Veiligheidsraad van de VN hadden overgenomen. "We zullen dus afwachten of dat ook daadwerkelijk gebeurt."

Gevraagd naar concrete stappen om de onderhandelingen nieuw leven in te blazen, antwoordde de ambassadrice dat ze daarvan "nog geen bewijs gezien" had. "Maar ik vermoed dat ze weten dat als ze hun kunstmest op de markt willen krijgen, (...) ze moeten terugkeren naar deze deal", zei ze nog over de Russen. "Dus ik blijf hoopvol."

Het graanakkoord kwam na de Russische invasie van Oekraïne onder bemiddeling van Turkije en de VN in juli vorig jaar tot stand. Zo kon de uitvoer van miljoenen tonnen graan en andere voedingsmiddelen via de Zwarte Zee opnieuw op gang komen, nadat Rusland er de Oekraïense havens had geblokkeerd.

Midden juli trok Moskou zich eenzijdig terug uit de deal. Sindsdien zijn de spanningen in de Zwarte Zee weer opgelopen.

Persagentschap Reuters heeft met twee inwoners van Moskou gesproken die tijdens de droneaanval in de buurt van de wolkenkrabber waren. "Het gevoel leeft dat elke plek nu aangevallen kan worden. Je 100 procent veilig voelen is er niet meer bij", stelt Alexander Gusev (67).

Kirill (32) verkiest om zijn familienaam niet prijs te geven. "Ik voel me nog veilig. Ik kom oorspronkelijk uit Donetsk, dus dan is dit een eerder klein incident te noemen. Als je een beetje oplet, komt het wel goed."

Polen stuurt meer troepen naar de grens met Wit-Rusland. Volgens Warschau hebben twee Wit-Russische militaire helikopters maandag het Poolse luchtruim geschonden.

Wit-Rusland had Polen op voorhand verwittigd dat het een militaire training zou houden bij de grens. "De grensoverschrijding vond op zeer lage hoogte plaats, waardoor hij moeilijk te detecteren was door radarsystemen", zeggen de Polen.

Het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken roept Minsk op om het incident "onmiddellijk en in detail" uit te leggen. De Wit-Russische afgevaardigde in Polen is op het matje geroepen. Het ministerie van Defensie heeft de NAVO op de hoogte gebracht van het incident en zet meer troepen aan de grens, inclusief gevechtshelikopters.

De spanningen tussen Polen en Wit-Rusland lopen op sinds het Russische huurlingenleger Wagner zich op Wit-Russisch grondgebied schuilhoudt na de mislukte coup van Wagner-baas Jevgeni Prigozjin vorige maand. De Poolse regering vreest dat Wagner-strijders Polen zullen binnendringen samen met illegale migranten.

De woordvoerder van de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur, John Kirby, verklaarde dat de VS niet op de hoogte zijn van dergelijke dreigementen aan het adres van Polen of andere NAVO-lidstaten. Maar ook de Litouwse president Gitanas Nauseda waarschuwde deze week voor "allerhande provocaties" door het Wagner-huurlingenleger aan of over de grens met zijn land.

Polen heeft de Oekraïense ambassadeur in de Poolse hoofdstad Warschau ontboden in verband met "uitspraken van de Oekraïense autoriteiten". Dat schrijft het Poolse ministerie voor Buitenlandse Zaken op Twitter.

In het bericht staat niet over welke uitspraken het precies gaat, maar Oekraïne noemde het wel "onacceptabel" dat een adviseur van de Poolse president maandag op televisie had verklaard dat Oekraïne "dankbaar" moet zijn voor de steun die het land krijgt in de oorlog tegen Rusland. De Poolse adviseur deed de uitspraak toen hij een eerder besluit verdedigde om geen Oekraïens graan te importeren. Polen wil zo de eigen boeren beschermen. Een mogelijke verlenging van die importban ligt momenteel op tafel.

Eerder op de dag moest de Poolse ambassadeur in Oekraïne zich al verantwoorden vanwege de Poolse uitspraken. De spanning tussen Warschau en Kiev is opmerkelijk omdat Polen een van de grootste bondgenoten van Oekraïne is in de oorlog met Rusland.