Wie is Jack Smith, de man die president Donald Trump voor de rechter daagt? "Hij heeft van niets schrik"

Een "ontspoorde" man die de kartrekker is van een "politieke heksenjacht". Zo karakteriseert voormalig Amerikaans president Donald Trump Jack Smith. Die klaagt Trump aan omdat hij zou geprobeerd hebben de uitslag van de presidentsverkiezingen van 2020 te veranderen. Dat zou nu toch moeten blijken na een uitgebreid onderzoek door de onafhankelijke aanklager.

Smith leidt twee aparte rechtszaken tegen Trump. Naast de aanklacht die er vandaag is gekomen, heeft hij de ex-president eerder aangeklaagd voor 40 misdrijven rond vermeend misbruik van geheime documenten.

De 54-jarige jurist is niet aan zijn proefstuk toe. Smith heeft rechten gestudeerd aan de universiteit van Harvard en heeft na zijn studies jarenlang gewerkt bij de openbare aanklager van Manhattan. Daar heeft hij vooral leden van de maffia achter slot en grendel gezet. "Als de zaak kan worden vervolgd, zal hij het doen," vertelt Mark Lesko, een advocaat die meermaals met hem heeft samengewerkt. "Hij heeft van niets schrik."

In 2008 zegt hij de Verenigde Staten tijdelijk vaarwel om in Den Haag oorlogsmisdaden te onderzoeken in opdracht van het Internationaal Strafhof. Twee jaar later keert hij weer terug naar de VS om te werken voor het ministerie van Justitie. In 2015 accepteert Smith een baan bij de federale openbare aanklager in Nashville, Tennessee, zodat hij dichter bij zijn familie kan zijn. 

In 2018 wordt hij door het Internationaal Strafhof gevraagd te zetelen als aanklager in het Kosovotribunaal. Smiths grootste overwinning is de veroordeling van Salih Mustafa, een voormalig commandant van het Bevrijdingsleger van Kosovo en verantwoordelijk voor de marteling en moord van tientallen burgers. Mustafa wordt veroordeeld tot 26 jaar cel.

Een ervaren rot, met een stevig cv. Meer heeft justitieminister Merrick Garland niet nodig om Jack Smith in november vorig jaar als "Speciale Raadsman" aan te stellen. Smith krijgt de opdracht twee onderzoeken van het ministerie van Justitie te leiden waarbij Donald Trump betrokken is. "Smith heeft de reputatie opgebouwd van een onpartijdige en vastberaden aanklager", zei Garland op een persconferentie.

Geen gemakkelijke tegenstander dus voor president Donald Trump, die voor de tweede keer een aanklacht aan zijn been heeft van Smith. De meest recente aanklacht - over de uitslag van de presidentsverkiezingen van 2020 - noemt Trump "vals." Smith zegt dan weer dat de beweringen van Trump dat er fraude is gepleegd bij de uitslag van de verkiezingen, geleid heeft tot "een ongekende aanval op het hart van de Amerikaanse democratie". Smith bedoelt hiermee de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021.

"Het naleven van de rechtsstaat is een basisprincipe van het ministerie van Justitie", voegt Smith er nog aan toe. "En de toewijding van onze natie aan de rechtsstaat is een voorbeeld voor de wereld. We hebben één stel wetten in dit land en die gelden voor iedereen."

Naast zijn werk als topjurist is Smith een fervente sporter. Hij is een fanatieke hardloper en fietser en neemt al twee decennia deel aan triatlons. As we speak kan Smith negen Iron Mans op zijn palmares schrijven. Zijn loopschoenen hebben enkele jaren stof vergaard na een zwaar fietsongeval, waarbij hij zijn bekken heeft gebroken. "Ik heb jarenlang tientallen kinesisten gezien zonder échte verbetering", zegt hij in een interview.

Zijn vriend en voormalige collega, Moe Fodeman, beschreef Smith vorig jaar aan CNN als een "letterlijk krankzinnige" triatleet en "een van de beste strafpleiters die ik ooit heb gezien".

Trump zal voor de rechter moeten verschijnen in Washington op 3 augustus om 22 uur (16 uur plaatselijke tijd). Hij wordt aangeklaagd voor samenzwering om de Verenigde Staten te bedriegen, samenzwering om een officiële procedure te dwarsbomen, belemmering van en poging tot belemmering van een officiële procedure en samenzwering tegen rechten van burgers.