Bloedige week in Brazilië: al zeker 45 doden bij gewelddadige politieacties over heel het land
In Brazilië zijn de afgelopen dagen 45 doden gevallen bij politieacties over heel het land. Het land is berucht om zijn politiegeweld, maar zelden lag het dodental van een politieoperatie zo hoog. "De militaire politie is heel erg agressief en schiet veel te snel. Er vallen bij dat soort schermutselingen onnodig veel doden", vertelt correspondente Wies Ubags.
Ze staat bekend als één van de gewelddadigste ter wereld: de Braziliaanse politiemacht. Deze week heeft ze haar reputatie opnieuw eer aangedaan. Bij verschillende politieacties over heel het land zijn al zeker 45 doden gevallen. Mogelijk zal dat aantal nog oplopen.
Die acties maken deel uit van de strijd tegen drugs- en bendegeweld, maar vaak vallen ook heel wat onschuldige slachtoffers. De politieacties van de afgelopen dagen vonden in drie regio's plaats: in een favela (een sloppenwijk, red.) van Rio de Janeiro, in de noord-oostelijke staat Bahia en in São Paulo, de grootste stad in Brazilië.
Burgerdoden
Drugs- en bendegeweld zijn grote problemen in Brazilië. Toch groeit de kritiek op de politieoptredens. Veel mensenrechtenorganisaties hebben zich al kritisch uitgelaten over de politieacties. Sinds er afgelopen donderdag een politieagent werd vermoord, namen de acties toe in intensiteit. Volgens mensenrechtenorganisaties is het optreden van de politie in sommige gevallen dus een wraakactie.
"Wat er in Guarujá gebeurde, was een bloedbad. De sterfgevallen waren opzettelijk. De staat São Paulo moet deze golf van geweld indammen", zei Dimitri Sales, voorzitter van de staatsraad voor de verdediging van de mensenrechten.
De politie verdedigt haar optreden. Er zouden al zeker 58 mensen gearresteerd zijn, 400 kilogram verdovende middelen en 18 wapens werden in beslag genomen. Volgens de Braziliaanse politie zijn alle slachtoffers criminelen die zijn omgekomen toen ze in opstand kwamen tegen de politie. Mensenrechtenorganisaties en veiligheidsexperts betwijfelen dat.
"De politie zegt dat ze in een gevecht verwikkeld is geraakt met drugsbendes en de bewoners", duidt Braziliëcorrespondente Wies Ubags in "De ochtend" op Radio 1. "Maar eigenlijk hebben ze roekeloos om hen heen geschoten. Ze hebben mensen gemarteld en geëxecuteerd. De militaire politie is heel erg agressief en schiet veel te snel. Er vallen bij dat soort schermutselingen onnodig veel doden."
Waarom hoort de Braziliaanse politie bij de dodelijkste ter wereld?
De Braziliaanse politie heeft de reputatie één van de gewelddadigste ter wereld te zijn. Zeker in Rio de Janeiro, de voormalige hoofdstad van het land, vallen erg veel doden bij politieoperaties. Sinds 2013 neemt dat cijfer per jaar alleen nog maar toe. In recordjaar 2019 vielen 1.810 slachtoffers bij politieoperaties in de hoofdstad Brasilia alleen al.
Volgens een studie van de universiteit van Stanford is de Braziliaanse politie zo agressief omdat veel agenten al van aan de geboorte blootgesteld werden aan geweld. Ongeveer 18 procent van de respondenten was als kind getuige van een moord. Nog eens 25 procent was op jonge leeftijd slachtoffer van een gewelddadige aanval en 32 procent zei dat een vriend of familielid was vermoord.
BEKIJK - "Er vallen onnodig veel doden bij deze acties. Vaak ook kinderen die geraakt worden door verdwaalde kogels":
Armoede en drugstrafiek
Brazilië heeft een van de grootste inkomensongelijkheden ter wereld. In de sloppenwijken van de grote steden is er veel armoede, werkloosheid en een gebrek aan basisvoorzieningen zoals gezondheidszorg en onderwijs. Deze omstandigheden creëren een vruchtbare voedingsbodem voor bendes en drugshandel.
Brazilië ligt op een geografisch strategische locatie voor de smokkel van drugs, zoals cocaïne uit Zuid-Amerikaanse productielanden naar internationale markten. Door de trage en inefficiënte rechtspraak, samen met corruptie binnen het politieapparaat en de justitiële sector, heerst er in het land een klimaat van straffeloosheid.
BELUISTER - "Er vallen veel onnodige doden", vertelt Wies Ubags op Radio 1: