Canada ziet 4 keer oppervlakte van België in rook opgaan: al 290 miljoen ton aan koolstofemissie door bosbranden

Bosbranden in Canada zijn zeker niet ongewoon. Maar dit jaar beperken ze zich niet tot één gebied - meestal is dat het westen - maar verspreiden ze zich massaal over het hele land. Volgens het Canadian Interagency Forest Fire Centre zijn er momenteel zo’n 1036 actieve brandhaarden, 663 daarvan zijn niet onder controle. Dit maakt de bestrijding van de branden bijzonder uitdagend.

Deze ongewone situatie is al enkele maanden aan de gang. In 2023 zijn er tot nog toe al ruim 5127 branden geweest en is er zo’n 13,1 miljoen hectare bos opgebrand. Dat is maar liefst ruim vier keer de oppervlakte van België. Het record van 7,1 miljoen hectare uit 1995 is daarmee ruimschoots verbroken. Gemiddeld verliezen ze in Canada maar 2,8 miljoen hectare op een heel jaar, als we kijken naar het afgelopen decennium. Nog nooit was de situatie zo ernstig sinds het begin van de metingen. Op dit moment bereikt het brandseizoen z’n piek. Deze situeert zich traditioneel rond de overgang van juli en augustus. Ongetwijfeld zal het record dus nog verder oplopen in de komende weken.

_{Lees verder onder de afbeelding.}

Bij bosbranden komt er ook heel wat CO₂ vrij. Volgens de Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) gaat het ondertussen al om 290 megaton aan koolstofemissie. Een verdubbeling van het vorige jaarrecord uit 2014. Toen liep de hoeveelheid uitgestoten CO₂ op tot 138 megaton.

Het weer is de belangrijkste oorzaak van de verwoestende branden in Canada. Het voorjaar was buitengewoon warm en droog in grote delen van het land. Vooral in het oosten, waar ongeveer 50% minder neerslag viel dan normaal. Ook het huidige hete en droge weer maken het gebied extra brandgevoelig. Hoewel El Niño, het weerfenomeen dat net begonnen is, een potentieel effect heeft op extreme temperaturen, biedt dit op dit moment nog geen verklaring voor het ongebruikelijke hete en droge voorjaar.

Doorgaans liggen zowel menselijke als natuurlijke factoren aan de basis van bosbranden. Ongeveer de helft van de natuurbranden worden veroorzaakt door menselijke nalatigheid (bv. via sigarettenpeuken, vuurwerk, campingvuurtjes,…). De andere helft ontstaat door natuurlijke factoren zoals blikseminslagen of breking van zonlicht door glas.

_{Lees verder onder de afbeelding.}

Weersomstandigheden die brand bevorderen - heet, droog en winderig - komen wereldwijd, ook in Canada, steeds vaker voor. Dat blijkt uit het klimaatrapport van de VN. Het tempo van de klimaatopwarming in Canada verloopt bovendien twee keer sneller i.v.m. het globale gemiddelde. Dat uit zich eveneens in extremere temperaturen die bosbranden bevorderen. Canada heeft dan ook steeds meer te maken met grote branden die zich over grotere gebieden verspreiden. Daarnaast neemt het brandseizoen in duur toe. Het begint nu ongeveer een week eerder en eindigt een week later dan vijftig jaar geleden.

Canada’s bosbrandseizoen heeft op dit moment ook al miljoenen tonnen CO₂ in de atmosfeer gepompt, wat de situatie alleen maar erger maakt. Meer CO₂ in de lucht versterkt immers het broeikaseffect, wat bijdraagt aan een verdere temperatuurstijging. Dit bevordert opnieuw het ontstaan van bosbranden, waardoor de effecten van klimaatopwarming zichzelf versterken.

Ook in de VS zijn er momenteel heel wat actieve brandhaarden, al worden daar dit jaar voorlopig geen records gebroken. Integendeel, het bosbrandseizoen lijkt er wat trager op gang te komen in vergelijking met de voorgaande jaren. Tot nog toe werden er zo’n 30.700 branden geregistreerd en is er een goeie 470.000 hectare opgebrand volgens het National Interagency Fire Center.

In een normaal jaar wordt er zo’n 1.5 miljoen hectare gerapporteerd. Toch verwacht men dat de bosbranden in de VS nog kunnen pieken tijdens de maand augustus. Na de extreem warme en droge periode in grote delen van het westen van de VS, is het gebied er erg gevoelig voor bosbranden. Ook de komende periode houdt het warme en droge weer in dit gebied aan, waardoor men opnieuw meer bosbranden verwacht.

LEES OOK:

El Niño is officieel terug, met mogelijke hitterecords tot gevolg: wat is dat voor weerfenomeen? En wat mogen we verwachten in ons land? (+)

Bomenstudie: opwarming in middeleeuwen toch niet groter dan nu, cruciale rol broeikasgassen

Tyfoons zetten Oost-Azië onder water: Wat is een tyfoon? Zijn ze krachtiger dan orkanen? En komt zoiets ook voor in Europa? 5 vragen beantwoord (+)